Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi

Öz

Güneybatı, Batı iç Anadolu ve Ege bölgelerindeki 14 ilde II boğalı
sun'i tohumlama istasyonu vardır. İzmir (Bornova) sun'i tohumlama istas-
,yonunda Holştien boğaları, geri kalanlarda ise Montafon boğaları kullanılmaktadır. Afyon, Konya, İzmir (Tire) ve Manisa sun'i tohumlama istasyonlarının
sperma ihtiyaçları, yakın olan öbür istasyonlardan sağlanmakla bu bölgelerde
-boğalı istasyonların sayısı 7 ye düşürülebilir.
Genellikle, istasyonların tohumladıkları inek sayılarında her yıl tedrici
bir artış y~r almıştır. Bu bölgelerdeki ı o ilde, i960 ve i 96 i yıııarında, toplam
olarak 13. 8i i ve 14. 45 i inek tohumlanmış; elde edilen doğum pranları ise,
% 67.1 ve % 63.9 olmuştur. 1962 yılında, bölgedeki 14 ilde, toplam olarak
18.638 inek tohumlanmıştır. Gelişmiş ülkelerde elde edile;" sonuçlar karşısında
çok küçük olan bu rakka~lar, Türkiye şartları altında küçümsenmiyecek bir
deger taşırlar. 0.
i Sun'i tohumlama 'istasyonlarının çoğunluğunda yapılan çalışmaların,
özellikle, boğa bakımı ve kullanılması, spermanın değerlendirilmesi ve dönen
ineklerin izlenmesiyle ilgili olanların biyolojik bilgilere uygun şekilde düzenlenmesi gerekmektedir. i
286
-
Türkiye'de Sığır Sun'i Tohumlaması
Görevli teknisyenlerin nazari ve pratik bilgilerinin, kısa süreli kurslarla
arttırılmasına ve çalışmaların sun'i tohumlama uzmanlarınca kontrol ettirilmesine ihtiyaç vardır.
Yetiştiricilerin Sun'i tohumlamaya karşı, genellikle mevcut olan olumlu
tutumları, bilimsel gerçekıere uyan telkinlerle arttırılmalı; ve yüksek bir
. dölverimi almak şartına bağlı olarak fazla sayıda inel( tohumlamak ereği esas
alınmalıdır. .
Tohumlama yapılan bölgedeki bütün ineklerin !ohumlanmasını karşı-
'layacak yeter potansiyele malik olmadıkça, yerli tosunl~rın, redikal şekilde
enenmesi yolu tutulmamalı, ama, melez tosunlar mutlaka enenmelidir.
Yeter sayıda kalifiye teknisyen, araç ve malzeme sağlanmadan; yol dur~mu
ve yetiştiricinin sun'i toh,umlamaya karşı olumlu isteği tesbit edilmeden sun'i
tohumlama uygulama bölgesinigenişletmemeli, hatta, uygulamaya geçilen yerde,
iyice yerleşmeden ve yetiştirici sun'i tohumlamayı gereği gibi benimsemeden,
çok yakın da olsa başka yerlerde sun'i tohumlama uygulanmasına geçilmemelidir.