Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi

Öz

Devlet İstatistik Enstitüsünün i968 rakamlarına göre yurdumuzdaki manda sayısı i.248.000 olup bunun 373 bini sağılmaktadır. Türkiyenin hemen her yerinde manda mevcut ise de, en kesif olduğu bölgeler sırasıyla Samsun (84.580), Kars (75.ı80), Kastamonu (62.510),
Çorum (58.8 io) ve Tokat (56.360) illeridir.
Yurdumuzda etinden, sütünden ve bir çeki hayvanı olarak kuvvetinden istifade edilen mandanın parazitleri hakkında Türkiyede
yapılan çalışqıalar sınırlıdır (3,5,6, 7, 10). Bu durumu göz önüne
alarak bu hayvanın' helmint türleri üzerinde durmayı yararlı gördük
ve daima beraber gezindiği ve aynı meralardan yan yana istifade ettikleri sığırlarda görülen ve gerek yurdumuzda ve gerekse dış ülkelerde
bu hayvanlarda geniş bir dağılış sahasına malik olan thelaziose'un
mandalardaki yayılışını incelerneyi gerekli bulduk. Anadolu sığırlarında Thelazia rhodesi'den mütevellit thelaziose'un yayılışının Oytun
(8) % 22 olduğunu bildirmektedir. Hakim tür bu olmakla beraber
Thelazia gulosa'ya da rastlandığını aynı yazar (8) anlatmaktadır.
Erschow'a göre (2) Sovyetlerde thelaziose % 60-90 dır. Yukarıdaki
türlere ilaveten Rusyada Th. skrjabini de bulunmaktadır. Schmidt
(I i), Eckert, Stöber ve Schmidt (I) Hannover mezbahasında kesilen
sığırlarda thelaziose'un yayılışını % i5.6 bulduklarını bu hayvanlarda Th. gulosa ve Th. skrjabini tesbit ettiklerini bildirmektedirler