Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi

Öz

Bu araştırme.d" tatlı su salyangozlarından Helisoma trivolvis'in oosit ve zigotunun
ultrastrukturu incelendi ve ~şağıdak i bulgular elde edildi:
i) Gelişmekte olan oositler, follikül hücreleri ile sarılı bulunmakta ;oosit olgunlaşınca
follikül hücreleri erimektcdir.
2) Oosit ve zigoıl?r pinositozis yoluyl,,_ dış h.ynaklard?n d'_v?mlı ol?r?k ~?dde almaktadır.
3) Genç oositlerin sitoplc.zmalc.rı çok ~z bir farklılaşma göstermekte; gelişme ilc sitoplazmc.da endoplaznıik retikulum, Golgi ?par?tı ve mitokondriyum s<,.yısı artmakt~; ye.ğ
damlacıkl~rı belirmcktc ve m~ltiveziküler eisimeikler şekillenmektedir.' .
4) Başlangıya veziküler olaıı endopl?zmik retikulum, gelişme il~rledikçe yassı kesceiklere dönüşmektedir.
5) Gelişme sıre.sında mitokondriYlımlard-:ı önemli değişiklikler olmaktadır. Genç
oositte çomakcık şeklinde olan bu teşekküller, olgun oositte ovalleşınekte, zigotta ise yuvulaklaşmaktc.dır. Mitokondriyal kristc.lar olgunlaşan 90sitte şişmeye be.şle.m,.kta, zigow~ ise
bütün kristalar şişmiş bulunmc.ktadır. Bölünmeye hazırle.nan zigolta ise mitokondriyumh:r
tekre.r eski ş~killerine dönmeye başlamakt,~dır.
6)' Hem oosilte ve hemde zigotta, sitople.zm?da multiveziküler cisimeikler bulunmakta;, bu teşekküller zame.nla vitellus globullerine dönüşmektedir.
7) Vitelllis globulleri heterojen teşekküllerdir. İçlerinde kristal kuruluşunda .kısımlar
.bulunme.ktadır.
8) Olgunlaşan vitellus globulleri şişip eriyerek, iri vakuoller meydana getirmektedir.
Bütün bu bulgular, diğer' he.yvanlarda oosit ve zigot üzerinde ye.pılmış olan morfolojik
araştırmaların sonuçları ile karşılaştırılıp konunun etraflı bir tartışması yapıldı ve bu.arada
vitellus globullerinin rolü özellikle tartışıldı. Bu globullerin, yedek besin deposuolmaktan
dah.a çok, yedek anzim depoları olmaları ihtimali üzerinde duruldu.