Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi

Öz

Hücre sürekli olarak çevresi ile madde alışverişi içinde hulunur.
Hücreye ulaşmak zorunda olan her madde, ve hücrf!-viterk eden her metabolizma ürünü, hücre zarını geçmeye mecburdur. Burada maddelerin taşınması başlıca iki ola)'la mümkün olmaktadır. 1- Pasif transport, 2- Aktif transport.
Pasif transportla, bir maddenin zan geçmesini salla)'an itici kuvvet, diffü;;;yon kuvvetlidiL Serbest diffü:çyonda, parçacıkların akışı kon,rantrasyon farkı ile orantılıdır.
Aktif transport,. hücrenin kullanımına hazır serbest enerjinin bir bölümünün, )'önlendirilmiş bir pompalama içinde harcanması ile pasif transporttan
a)'rzlır. Bu şekilde )'üksck konsantrasyona karşı da bir transport gerçekleşebilir.
Pek çok maddeler i[in aktif transport mekanizmaları bilinmektedir. Çeşitli iyonlar ve organik maddeler aktif olarak taşınırlar. Sinir ve kas dokusunun
işlevi için aktif transport şarttır.
Aktif transpartun m?leküler mekanizması, başlıca iki modelle açıklanabilir. ı- T aş!)iıeı model, 2- Permea;:: modeli.
T aş!)iıcı modelde, A TP harcamak sureti),1e taşmacak iyan ya da molekül
ile bağlanan bir taç!)iıeının varlığı söz konusıdur.
Permeaz modelinde ise, çözünmüş organik maddelerin ı'e metal iyonlarının bir hücreye girişinin )'önleııdirilmiş, spesifik enzim sistemleri tarafından
katalize edildiği sanılmaktadır. Nitekim mikroorganizmalarda "Permeazlar"
diJle isimlendirilen çeşitli spesijik proteinler bulunmuştur.