Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi

Öz

T/ıeileria mutans yeıyüzünde çok }'aygm olup Afrika, A,rya,
Avrupa, Avustralya ve Amerika sı,~ırlarında tesbit edilmiştir, Türkiye'nin
bütün illeri sığırlarında da Th,mutans'ın varlığı saptanmıştır,
Theileria mutans bazı araştırıcılara göre sığırların doğal para;dti, bazılarına göre onlarda selim seyreden, d(~er bazılarına göre de şiddetli anemi)'e
neden olup akut theileriosis ve ölüm mqdana getiren bir etkendir.
İlkbaharda meraya ilk çıkan danalarda hastalık hemen gö'rülür. Etkenin vektörlüğünü yapan keneler tam bir açıklık kazanmamıştn. Vektör oldukları bildirilen bir çok kene türü yurdumuzda bulunmamaktadn. Bunlardan
yalnız Boophilus aunulatus ile Haema/Jhysalis punctata vardır. Diğer )Iandan
mera)la ilk çıkan sığırlar Rhipiceplıalus bursa, Rhipieeplıalus sanguineus ve
Boophılus annulatus ile eı?!este olmaktadırlar. Bundan dola)lı vektör tesbiti
çalışmalarımıza bu kene türlerini seçerek başladık,
Yapılan araştırmada Theileria mutans taşı;'an hasta sığırdan kan emdirdiğimi:;: Rh.bursa ve R/ı,sanguineus'lar Iıiç bir gelişme safhalarında
hastalığı salim danalara nakletmediler. Buna karşılık Boophilus annulatus'-
lar TIı.mutans'ı birinci jeneraS)'onlaJ'l11da almışlar, ikinci jeneraS)!onlarında
ise salim danalara nakletmişlerdir. A)l111kenenin üçüncü jenera,ryonu hastalığı
nakletmemiştir. Etkenleri alan deney danalarında ateş, anemi, iştalısızlık,
mukozalarda sarılık. lenF yumrularında şişme oluşmuştur. Hastalık 45-48
gün içinde seyrini tamamlamış, hasta danalara hiçbir şekilde müdahelede bulunulmamış, )lalmz i)li beslenmeleri ,!!,özetilmiştir.
Theileria mıilans'ın vektö'rü olarak suçlanan kenelerden Haemaplı)ısalis
punctata, çalışmalar esnasında elde edilemediğinden nakil denemeleri bu kene
ile yapılamamıştn. Bu kene ile de nakil denemesi)lapılmasının, Th. mutans'ııı
ı'ektörlerinin açıklık kazanması açısından )ıararlı olacağı kanısmda)'ız.