Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi

Öz

Bu araşıırma Viyana Veıeriner Üniversilesi Eğilim ve Araşıırma çiftliğinde bulunan 100 Avusıurya esmeri inekle (yaşları 5,2H ,8) yapılmıştır.
Araşıırmanın amacı puerperal hasıalıkların hangi sıklıkla ve hangi zaman diliminde ortaya çıklığını saptamak, bu hasıalıkların posı parıum döneminde sağaltımın zamanında yapılması koşulu ile, uterus rejenerasyonu, post partum ovaryum
akliviıesi, ayrıca Tl (Tohumlama indeksiJ, rro (Ilk tohumlama oranı), DKA
(Doğum ile yeniden gebe kalma arasındaki zaman) ve ilk tohumlama zamanı gibi
fertilite parameıreleri üzerindeki eıkilerini ortaya koymaklır.
Doğum sonrası ilk 6-12 saat içinde kontrollar, ineklerdeki plasentanın atılması, doğumun nasıl geliştiğinin ortaya konabilmesi ve genel durumlarının saptanması
amacıyla yapılmıştır.
Post partum 12. ve J5. günler arasında düzenli jinekolojik kontrol/ara başlanmışlIr. Kontrollar (vaginal inspeksiyon, reklal palpasyon, ultrasonografik incelemeler, vaginal direnç ve progesteron değerlerinin saptanması) fonksiyonel cisim/erin
veya kistlerin ovaryum üzerinde saptanmasına değin iki günlük. aralıkla yinelenmiştir. Daha sonra kontrol/ar haftada iki kez yapılmış ve gebeliğin saptanmasıyla sonuç landınlmış tır.
Doğumdan sonra ilk kontrollarda 12 Retensiyo sekundinarum olgusu saptanmıştır. 12. günden itibaren sürdürülen düzenli kontrollar sonucu, 41 inekle ovaryum
üzerinde kistik oluşum, J3 olguda endometrilis ve 3 hayvanda klinik yönden inakıif
ovaryum tanısı konmuştur. Sürüdeki sağlıklı 31 hayvan kontrol grubu olarak değerlendirilmiştir.
Sapıanan Endometritisler o/04'lüklotagen ve/veya antibiyotik, ovaryumun fonksiyonel bozuklukları GnRH Hormonu, yavru zarlarının atılamadığı olgular inırauterin ve parenteral Antibiyotik ve i.m. Oksitosin (atılamayan plasenta el/e uzaklaştırılmadan) uygulamaları ile sağalatılmıştır.
Hasta olmayan hayvanlarla karşılaştırıldığında, ovaryumfonksiyonu endometrilisli hayvanlarda 2,2 gün daha geç, kistik ovaryumu olan hayvanlarda 3,2 gün
daha erken başlamıştır. Reıensiyo sekundinarum' un yukarıda açıklanan sağalıım
sonucu, ovaryum akıivilesinin başlamasında herhangi bir etkisi olmamıştır.
Post parıum 20. ve 45. günler arasında genilal sistemdeki tüm patolojik değişikliklerin %75.4'ü meydana gelmiş ve sağaltılmıştır. Retensiyo sekundinarum olaylarınında katılmasıyla erken pueropatilerin oranı %79,7'ye yükselmiştir.
Erken ve geç sağalıılan hayvanlardaki hastalıkformuna bağlı olmaksızın özeıle fertilite parametreleri şu şekilde bulunmuştur: Erken sağalıılan gruptaki hayvanlar ortalama olarak ilk kez p.p. 68,5:115,3 günde tohumlarımıştır. Tl J,4:lfJ,6 rro
%70,4 ve DKA 79,4:118,4 olarak saptanmıştır. Geç sağaııılan sürüdeki ineklerde ilk
ıohumlama ortalama pp. iJi,9:t20,Ogünde olmuştur. Tl J,5:lfJ,7ve ıTO %57,1 olarGk bulunmuştur. DKA erken sağaltılanlara oranla 41,9 gün uzayarak geç sağaltılanlarda 121 ,3:t22,2 güne ulaşmıştır.