Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi

Öz

: Bu çalışmada, yaşları 9-19 arasında değişen, infertilite sorunu bulunan ve ilkbahar geçiş dönemindeki safkan Arap kısraklarında endometriumdaki değişikliklerin ultrasonogra{ık, sitolojik, histopatolojik
ve mikrobiyolojik tanı yöntemleri kullanılarak belirlenmesi amaçlandı.
Son beş yıldır düzenli yavru vermeyen 12 baş kısrak materyalolarak kullanıldı. Mikrobiyolojik muayeneler için uterustan ve klito rai sinuslardan, sitolojik muayene için uterustan swab örnekleri alındı.
Histopatolojik muayeneler için endometriumdan biyopsi örnekleri toplandı. Ayrıca, uterus ultrasonografik tanı
yöntemi ile görüntülendi.
Fertilite düşüklüğü bulunan Arap kısrakların uteruslarının ultrasonografik görüntülenmesinde /2 kısraktan 6'sında uterusta sekresyon birikimi, kistik odaklar ve purulent içerik belirlenirken diğer 6 kısrağın
uterusunda belirgin bir değişkenlik gözlenemedi. Vterustan alınan 12 swab örneğinin sadece 4 'ünden
Escheriehia eoli izole edildi. Gerek klitoral sinuslardan gerekse uterustan alınan swab örneklerinde Taylorella
equigenitalis izole edilemedi. Eseheriehia coli izole edilen 4 kısrağın 3 'ünde ultrasonograjik tanı yöntemiyle
uterusta sekresyon ve kistik odaklara rastlanıldl. Çalışmada, mikrobiyolojik ve sitolojik bulgular arasında etkin
bir pozitif ilişki belirlenemedi. Kenney ve Doig 'e(/9) göre sıniflandlrllan /2 endometrial biyopsi örneğindeki
histopatolojik lezyonlarm dağılımı, kategori ilA (4 örnek, %33.3 oranında), kategori IlB (5 örnek, %4/.6 oranında) ve kategori III (3 örnek, %25.1 oranında) olarak değerlendirildi. Çalışmada, endometrial biyopsi bulguları ile mikrobiyolojik, sitolojik ve ultrasonografik bulgular arasında zayıf bir ilişki gözlendi.
Sonuç olarak; bu çalışmada kısrakların yavru verim kapasitelerini düşüren endometriumdaki patolojik
değişim/erin yorumlanmasında, ultrasonogra{ık, sitolojik, mikrobiyolojik ve histopatolojik muayenelerin etkin
bir roloynadığı saptanmıştır. Ancakfertilite durumunun ve patolojik değişimlerin prognozunun belirlenmesinde, uygulanacak tedavi sonrası ikinci biyopsinin yapılması gerektiği kanısına varılmıştır