Üreme Mevsiminde Progesteron ve Prostaglandin F2 Alfa ile Senkronize Edilen Zom Koyunlarında Equine Chorionic Gonadotropini Hormonunun Farklı Dozlarının Bazı Fertilite Parametreleri Üzerine Etkisi
Öz
Bu çalışma, Zom koyunlarında iki farklı dozda at koriyonik gonadotropini (equine chorionic gonadotropini; eCG) hormonu uygulamasının bazı fertilite parametreleri üzerine etkilerini incelemek için yapıldı. Bu amaçla, 77 baş Zom koyununa üreme mevsimi içerisinde 12 gün süreyle 20 mg fluorogestone acetate (FGA; progesterone analoğu) içeren vajinal sünger uygulandı. Koyunlar, süngerin çıkarılmasından 24 saat önce enjekte edilen eCG dozuna göre belirtildiği şekilde üç gruba ayrıldı; kontrol grubu (eCG enjekte edilemeyenler, n=30), eCG-400 (400 IU eCG enjekte edilenler, n=24) ve eCG-600 (600 IU eCG enjekte edilenler, n=23). Bu enjeksiyonla eş zamanlı olarak, tüm koyunlara 75 mcg kloprostenol (prostaglandinF2alfa (PGF2α); prostaglandin F2alfa analoğu) enjekte edildi. Tüm enjeksiyonlar kas içi yapıldı. Koyunların östrüsleri süngerin uzaklaştırılmasını izleyen 5 gün boyunca (günde 3 kez 30 dakika) arayıcı koçlarla kontrol edildi ve östrüste olduğu belirlenen koyunlar çiftleştirildi. Koyunların gebeliği çiftleştirme sonrası 60. günde ultrasonografi ile kontrol edildi. Kuzulayan koyunlar ve kuzuları doğumda kayıt edildi. Östrüs oranı, gebelik oranı, kuzulama oranı, çoklu kuzulama oranı, bir doğumdaki ortalama kuzu sayısı ve kuzu verimi açısından gruplar arasındaki farklılıklar önemli düzeyde olmadı (p>0.05). Bu sonuçlara göre, üreme sezonu içerisinde Zom koyunlarının östrüslerinin progesteron ve PGF2α kombinasyonuyla etkin olarak senkronize edilebileceği, ancak süngerin uzaklaştırılmasından 24 saat önce 400 veya 600 IU eCG uygulamasının incelenen döl verimi parametrelerine etkili olmadığı söylenebilir.
Anahtar Kelimeler
eCG Zom koyunu. fertilite progesteron prostaglandinF2α üreme sezonu
Destekleyen Kurum
Dicle Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü
Proje Numarası
13-VF-122
Teşekkür
Bu çalışmanın bir kısmı Çiftlik Hayvanlarında Fertilite & Meme Sağlığı-2 Kongresi (26-29 Nisan 2018, Bafra, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti)’de sözlü bildiri olarak sunulmuştur. Yazarlar, Dicle Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü ve kongre düzenleme kuruluna teşekkür eder.
Kaynakça
- Ertuğrul M, Savaş T, Dellal G ve ark. (2006). Türkiye Küçükbaş Hayvancılığının İyileştirilmesi, Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi, 11-15 Ocak, Ankara-Türkiye.
- Kaymakçı M, Taşkın T. (2008). Türkiye Koyunculuğunda Melezleme Çalışmaları. J Anim Prod. 49(2), 43-51.
- Daşkıran İ Koluman N Savaş T, Keskin M, Ankaralı B. (2015). Halk Elinde Küçükbaş Hayvan Islahı Projesi ve Kazanımları. 9. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi, 3-5 Eylül, Konya-Türkiye.
- Koncagül S, Akça N, Vural ME, Karataş A, Bingöl M. (2012. Zom Koyunlarının Morfolojik Özellikleri. Kafkas Univ Vet Fak Derg. 18 (5): 829-837.
- Food and Agriculture Organization (FAO). Erişim: http://www.fao.org/dad-is/browse-by-country-and-species/en/. Erişim tarihi: 07.05.2021.
- Koncagül S, Karataş A, Akça N, Vural M E, Bingöl M. (2012 Factors Affecting Lactation Milk Yield and Some Lactation Characteristics of Zom Sheep in Farmer Conditions. Iğdır Üni Fen Bilimleri Enst Der. 2(4): 87-93.
- Akça N, Bakır G. (2017). Karacadağ Zom Koyununun Süt Bileşimi. Dicle Üniv Vet Fak Derg. 10(1): 19-23.
- Celik R, Arserim NB, Durak MH. 2012. Some Production Characteristics Of Zom Sheep Types. Asian Journal of Animal and Veterinary Advances. 7 (10): 1035-1040.
- Koncagül S, Vural ME, Karataş A, Akça N, Bingöl M. (2013). Reproductive Performance of Ewes and Growth Characteristics of Lambs in Zom Sheep Reared in Karacadağ District. Kafkas Univ Vet Fak Derg. 19 (1): 63-68.
- Soysal Mİ, Ünal EÖ, Gürcan EK. (2020). Çiftlik Hayvan Genetik Kaynaklarının Koruma ve Sürdürülebilir Kullanımı. Journal of Animal Science and Products. 3 (2): 210-227.
- Cevger Y. (1997). Karaman İli Kuzu Besi İşletmelerinde Karlılık ve Verimlilik Analizleri. Ankara Üniv Vet Fak Derg. 44, 277-290.
- Akçapınar H. (2000). Koyun Yetiştiriciliği. 2. Baskı İsmat Maatbacılık Ltd. Şti., Ankara.
- Köse M, Kırbaş M, Bülbül B, Dursun Ş, Demirci U. (2016). Akkaraman Irkı Koyunlarda Flushing Koç Etkisi ya da Farklı Dozlarda Gebe Kısrak Serum Gonadotropini PMSG Uygulamalarıyla Kuzu Üretiminin Arttırılabilirliğinin Araştırılması. Atatürk Üniversitesi Vet. Bil. Derg. 11(1):54-59.
- Rekik M, Lassoued N, Yacoubi C. (2002). Reproductive Performances in Ewe Lambs of the Queue Fine de l’Ouest Breed and Their D’Man Crosses following Synchronisation. Small Rumin Res. 45, 75–78.
- Abecia JA, Forcada F, González-bulnes A. (2012). Hormonal Control of Reproduction in Small Ruminants. Anim Reprod Sci. 130, 173-179.
- Seekallu SV, Toosi BM, Duggavathi R, Barrett DMW, Davies KL, Waldner C, Rawlings NC. (2010). Ovarian Antral Follicular Dynamics in Sheep Revisited: Comparison among Estrous Cycles with Three or Four Follicular Waves. Theriogenology. 73, 670–680.
- Kırbaş M, Bülbül B, Çoyan K, Köse M, Bekçi A, Ümütlü S, Ataman MB, Demirci U. (2011). The Effect of Presynchronization on Reproductive Parameters in Ewes at the Breeding Season, The 15th Annual Conference of the European Society for Domestic Animal Reproduction (ESDAR), 15-17 September, Antalya-Türkiye.
- Kaşıkçı G, Cirit Ü, Gündüz MC, Bacınoğlu S. (2011). Eff ects of Halving İntravaginal Sponges and eCG Dose on Estrus Response and Fertility in Tahirova Ewes during the Breeding Season. Turk J Vet Anim Sci. 35(3): 193-199.
- Bülbül B, Kırbaş M, Aktaş AH, Köse M, Ataman MB, Çoyan K, Kan M, Halıcı İ, Gök B, Akbulut KN. (2014). Anadolu Merinoslarında Sık Kuzulatma Olanaklarının Araştırılması. Kafkas Univ Vet Fak Derg. 20(1): 19-26.
- Köse M, Kırbaş M, Bülbül B, Dursun Ş, Çoyan K. (2014). Üreme Mevsiminde Progesteronla Senkronize Edilen Hasak Ve Hasmer Koyunlarında Gebe Kısrak Serum Gonadotropin Hormonunun Farklı Dozlarının Bazı Reprodüktif Parametreler Üzerine Etkisi, Uluslararası Katılımlı Küçükbaş Hayvan Kongresi, 16-18 Ekim, Konya- Türkiye.
- Bartlewski PM, Beard AP, Cook SJ, Chandolia RK, Honaramooz A, Rawlings NC. (1999). Ovarian Antral Follicular Dynamics and Their Relationships with Endocrine Variables throughout the Oestrous Cycle in Breeds of Sheep Differing in Prolificacy. J Reprod Fertil. 115, 111–124.
- Evans AC, Duffy P, Hynes N, Boland MP. (2000). Waves of Follicle Development during the Estrous Cycle in Sheep. Theriogenology. 53, 699–715. Bartlewski PM, Baby TE, Giffin JL. (2011). Reproductive Cycles in Sheep. Anim Reprod Sci. 124, 259–268.
- Daşkın A. (2001). Östrusları Sinkronize Edilen Akkaraman Koyunlarında PMSG Enjeksiyonlarının Dölverimine Etkisi. Ankara Üniv Vet Fak Derg. 48, 165-167.
- Koyuncu M, Uzun ŞK, Şengül L. (2001). Kıvırcık Koyunlarında Progesteron ve Farklı Dozda PMSG Kullanımının Kızgınlık Denetimi ve Döl Verimini Arttırma Olanakları. Turk J Vet Anim Sci. 25, 971-974.
- Timurkan H, Yıldız H. (2005). Synchronization of Oestrus in Hamdani Ewes: The Use of Different PMSG Doses. Bull Vet Inst Pulawy. 49, 311-314.
- İnce D, Karaca O. (2009). Effects of Oestrus Synchronization and Various Doses of PMSG Administrations in Chios X Kivircik (F1) Sheep on Reproductive Performances. Journal of Animal and Veterinary Advances, 8 (10), 1948-1952.
- Nosrati M, Tahmorespoor M, Vatandoost M, Behgar M. (2011). Effects of PMSG Doses on Reproductive Performance of Kurdi Ewes Artificially İnseminated during Breeding Season. Iranian Journal of Applied Animal Science. 1(2): 125-129.
- Moakhar HK, Kohram H, Shahneh AZ, Saberifar T. (2012). Ovarian Response and Pregnancy Rate following Different Doses of eCG Treatment in Chall ewes. Small Rumin Res. 102, 63– 67.
- Çetin H, Beceriklisoy HB, Uçar EH. (2015). Gebe Kısrak Serum Gonadotropini /At Koryonik Gonadotropini. Turkiye Klinikleri J Vet Sci Obstet Gynecol-Special Topics. 1(2): 48-54.
- Fthenakis GC, Arsenos G, Brozos C et al. (2012). Health Management of Ewes during Pregnancy. Anim Reprod Sci. 130(3-4):198-212.
Effect of Different Doses of Equine Chorionic Gonadotropini on Some Fertility Parameters in Zom Ewes Synchronized with Progesterone and Prostaglandin F2 Alfa during Breeding Season
Öz
The present study was done to examine the effects of two different doses of equine chorionic gonadotropini (eCG) on some fertility parameters in Zoom ewes. For this purpose, a total of 77 Zom ewes were treated with intravaginal sponge containing 20 mg of fluorogestone acetate (FGA; progesterone analog) for 12 days during breeding season. Then, according to eCG injected doses at 24 h before sponge removal, ewes were divided into three groups as following; control group (no received eCG, n=30) eCG-400 group (received in 400 IU eCG dose, n=24) and eCG-600 group (received 600 IU eCG dose, n=23). Simultaneously, with this injection, all ewes were injected 75 mcg cloprostenol (PGF2α; a synthetic analog of prostaglandinF2alpha). All injections were done intramuscularly, deeply. After intravaginal sponge removal, estrus symptoms of ewes was checked with teaser rams (three times a day and 30 min) for the 5 following days, and ewes in estrus were mated. Pregnancy in ewes tested on day 60 after mating by ultrasonography. Ewes lambing and lambs were recorded. Estrus rates, pregnancy rate, lambing rates, multiple lambing rates and litter size were not different among groups (p>0.05). According to these results, it could be suggested that using intravaginal sponge combined with PGF2α achieved a high rates in estrous in Zom ewes. However, doses of 400 or 600 IU eCG administration 24 hours before sponge removal did not have an effect fertility parameters in Zom ewes during breeding season.
Proje Numarası
13-VF-122
Kaynakça
- Ertuğrul M, Savaş T, Dellal G ve ark. (2006). Türkiye Küçükbaş Hayvancılığının İyileştirilmesi, Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi, 11-15 Ocak, Ankara-Türkiye.
- Kaymakçı M, Taşkın T. (2008). Türkiye Koyunculuğunda Melezleme Çalışmaları. J Anim Prod. 49(2), 43-51.
- Daşkıran İ Koluman N Savaş T, Keskin M, Ankaralı B. (2015). Halk Elinde Küçükbaş Hayvan Islahı Projesi ve Kazanımları. 9. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi, 3-5 Eylül, Konya-Türkiye.
- Koncagül S, Akça N, Vural ME, Karataş A, Bingöl M. (2012. Zom Koyunlarının Morfolojik Özellikleri. Kafkas Univ Vet Fak Derg. 18 (5): 829-837.
- Food and Agriculture Organization (FAO). Erişim: http://www.fao.org/dad-is/browse-by-country-and-species/en/. Erişim tarihi: 07.05.2021.
- Koncagül S, Karataş A, Akça N, Vural M E, Bingöl M. (2012 Factors Affecting Lactation Milk Yield and Some Lactation Characteristics of Zom Sheep in Farmer Conditions. Iğdır Üni Fen Bilimleri Enst Der. 2(4): 87-93.
- Akça N, Bakır G. (2017). Karacadağ Zom Koyununun Süt Bileşimi. Dicle Üniv Vet Fak Derg. 10(1): 19-23.
- Celik R, Arserim NB, Durak MH. 2012. Some Production Characteristics Of Zom Sheep Types. Asian Journal of Animal and Veterinary Advances. 7 (10): 1035-1040.
- Koncagül S, Vural ME, Karataş A, Akça N, Bingöl M. (2013). Reproductive Performance of Ewes and Growth Characteristics of Lambs in Zom Sheep Reared in Karacadağ District. Kafkas Univ Vet Fak Derg. 19 (1): 63-68.
- Soysal Mİ, Ünal EÖ, Gürcan EK. (2020). Çiftlik Hayvan Genetik Kaynaklarının Koruma ve Sürdürülebilir Kullanımı. Journal of Animal Science and Products. 3 (2): 210-227.
- Cevger Y. (1997). Karaman İli Kuzu Besi İşletmelerinde Karlılık ve Verimlilik Analizleri. Ankara Üniv Vet Fak Derg. 44, 277-290.
- Akçapınar H. (2000). Koyun Yetiştiriciliği. 2. Baskı İsmat Maatbacılık Ltd. Şti., Ankara.
- Köse M, Kırbaş M, Bülbül B, Dursun Ş, Demirci U. (2016). Akkaraman Irkı Koyunlarda Flushing Koç Etkisi ya da Farklı Dozlarda Gebe Kısrak Serum Gonadotropini PMSG Uygulamalarıyla Kuzu Üretiminin Arttırılabilirliğinin Araştırılması. Atatürk Üniversitesi Vet. Bil. Derg. 11(1):54-59.
- Rekik M, Lassoued N, Yacoubi C. (2002). Reproductive Performances in Ewe Lambs of the Queue Fine de l’Ouest Breed and Their D’Man Crosses following Synchronisation. Small Rumin Res. 45, 75–78.
- Abecia JA, Forcada F, González-bulnes A. (2012). Hormonal Control of Reproduction in Small Ruminants. Anim Reprod Sci. 130, 173-179.
- Seekallu SV, Toosi BM, Duggavathi R, Barrett DMW, Davies KL, Waldner C, Rawlings NC. (2010). Ovarian Antral Follicular Dynamics in Sheep Revisited: Comparison among Estrous Cycles with Three or Four Follicular Waves. Theriogenology. 73, 670–680.
- Kırbaş M, Bülbül B, Çoyan K, Köse M, Bekçi A, Ümütlü S, Ataman MB, Demirci U. (2011). The Effect of Presynchronization on Reproductive Parameters in Ewes at the Breeding Season, The 15th Annual Conference of the European Society for Domestic Animal Reproduction (ESDAR), 15-17 September, Antalya-Türkiye.
- Kaşıkçı G, Cirit Ü, Gündüz MC, Bacınoğlu S. (2011). Eff ects of Halving İntravaginal Sponges and eCG Dose on Estrus Response and Fertility in Tahirova Ewes during the Breeding Season. Turk J Vet Anim Sci. 35(3): 193-199.
- Bülbül B, Kırbaş M, Aktaş AH, Köse M, Ataman MB, Çoyan K, Kan M, Halıcı İ, Gök B, Akbulut KN. (2014). Anadolu Merinoslarında Sık Kuzulatma Olanaklarının Araştırılması. Kafkas Univ Vet Fak Derg. 20(1): 19-26.
- Köse M, Kırbaş M, Bülbül B, Dursun Ş, Çoyan K. (2014). Üreme Mevsiminde Progesteronla Senkronize Edilen Hasak Ve Hasmer Koyunlarında Gebe Kısrak Serum Gonadotropin Hormonunun Farklı Dozlarının Bazı Reprodüktif Parametreler Üzerine Etkisi, Uluslararası Katılımlı Küçükbaş Hayvan Kongresi, 16-18 Ekim, Konya- Türkiye.
- Bartlewski PM, Beard AP, Cook SJ, Chandolia RK, Honaramooz A, Rawlings NC. (1999). Ovarian Antral Follicular Dynamics and Their Relationships with Endocrine Variables throughout the Oestrous Cycle in Breeds of Sheep Differing in Prolificacy. J Reprod Fertil. 115, 111–124.
- Evans AC, Duffy P, Hynes N, Boland MP. (2000). Waves of Follicle Development during the Estrous Cycle in Sheep. Theriogenology. 53, 699–715. Bartlewski PM, Baby TE, Giffin JL. (2011). Reproductive Cycles in Sheep. Anim Reprod Sci. 124, 259–268.
- Daşkın A. (2001). Östrusları Sinkronize Edilen Akkaraman Koyunlarında PMSG Enjeksiyonlarının Dölverimine Etkisi. Ankara Üniv Vet Fak Derg. 48, 165-167.
- Koyuncu M, Uzun ŞK, Şengül L. (2001). Kıvırcık Koyunlarında Progesteron ve Farklı Dozda PMSG Kullanımının Kızgınlık Denetimi ve Döl Verimini Arttırma Olanakları. Turk J Vet Anim Sci. 25, 971-974.
- Timurkan H, Yıldız H. (2005). Synchronization of Oestrus in Hamdani Ewes: The Use of Different PMSG Doses. Bull Vet Inst Pulawy. 49, 311-314.
- İnce D, Karaca O. (2009). Effects of Oestrus Synchronization and Various Doses of PMSG Administrations in Chios X Kivircik (F1) Sheep on Reproductive Performances. Journal of Animal and Veterinary Advances, 8 (10), 1948-1952.
- Nosrati M, Tahmorespoor M, Vatandoost M, Behgar M. (2011). Effects of PMSG Doses on Reproductive Performance of Kurdi Ewes Artificially İnseminated during Breeding Season. Iranian Journal of Applied Animal Science. 1(2): 125-129.
- Moakhar HK, Kohram H, Shahneh AZ, Saberifar T. (2012). Ovarian Response and Pregnancy Rate following Different Doses of eCG Treatment in Chall ewes. Small Rumin Res. 102, 63– 67.
- Çetin H, Beceriklisoy HB, Uçar EH. (2015). Gebe Kısrak Serum Gonadotropini /At Koryonik Gonadotropini. Turkiye Klinikleri J Vet Sci Obstet Gynecol-Special Topics. 1(2): 48-54.
- Fthenakis GC, Arsenos G, Brozos C et al. (2012). Health Management of Ewes during Pregnancy. Anim Reprod Sci. 130(3-4):198-212.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Veteriner Cerrahi |
| Bölüm | Araştıma |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | 13-VF-122 |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2022 |
| Kabul Tarihi | 19 Aralık 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 15 Sayı: 2 |
