Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığında Görev Yapan Veteriner Hekimlerde Mobbing (Yıldırma) Üzerine Bir Değerlendirme1 /**
Öz
Mobbing, çalışma hayatında bireylerin zaman zaman karşılaşabileceği ve belirli bir nedeni olmayan bir durum olup,
mobbing davranışlarının kişiler arasında rekabetin bulunduğu her türlü grupta görülebileceği gibi özellikle de kamuda yapılan
değerlendirmeler ve yükselmelerde, meslektaşlar ve yöneticiler ile ilişkilerde önemli rol oynadığı da belirtilmektedir. Çalışmada,
Türkiye’de Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nda görev yapan veteriner hekimlerin mobbing ile karşılaşma durumlarının
belirlenmesi amaçlandı. Çalışma evrenini Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına bağlı kurumlarda kalıcı kadroda bulunan
veteriner hekimler oluşturdu. İller, Adana, Erzurum, İstanbul, İzmir, Konya, Samsun ve Şanlıurfa olarak belirlendi ve toplam
630 veteriner hekime anket uygulandı. Çalışmada katılımcılara mobbing ile ilgili iki temel soru yöneltildi ve bu sorular ile
demografik özellikler arasındaki ilişki incelendi. Anket uygulaması sonucu elde edilen veriler SPSS 20.0 istatistik programı ile
sıklık ve ki-kare analiz testlerine tabi tutuldu. Çalışmada, katılımcıların %11.7’si sürekli, %51.7’si bazen iş yerlerinde mobbing
olduğunu belirtirken; katılımcıların toplam %49.0’unun mobbinge bir şekilde maruz kaldığı (geçmişte ve/veya günümüzde)
tespit edildi. Sonuç olarak; son yıllarda önemi her geçen gün artan ve kurumların mücadele etmesi gereken bir durum olan
mobbingin, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bünyesinde çalışan veteriner hekimlerin çalışma yaşamını olumsuz etkilediği;
buna bağlı olarak çalışanların kuruma olan güvenlerini ve kurumun da çalışanları nezdinde itibarlarını kaybetmemeleri adına
mobbing sebeplerinin tespit edilip, kalıcı çözümler üretilmesi gerektiği söylenebilir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- 1. Acar AB, Dündar G. İşyerinde psikolojik yıldırmaya (mobbing) maruz kalma sıklığı ile demografik özellikler arasındaki ilişkinin incelenmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 2008; 37(2):111-20.
- 2. Aksoy F. Psikolojik Şiddetin Sağlık Çalışanları Üzerine Etkisi. Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sağlık Kurumları Yöneticiliği Anabilim Dalı. İstanbul-Türkiye, 2008.
- 3. Aktop NG. Anadolu Üniversitesi Öğretim Elemanlarının Duygusal Tacize İlişkin Görüşleri ve Deneyimleri. Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İletişim Bilimleri Anabilim Dalı. Eskişehir-Türkiye, 2006.
- 4. Alpaslan A, Tunç H (2009): Mobbing olgusu ve mobbing davranışlarında duygusal zeka. SDÜ Vizyoner Dergisi 1(1), 146-59. Erişim adresi: http://edergi.sdu.edu.tr/index.php/sduvd/article/viewFile/1371/1458 Erişim tarihi: 25.03.2013
- 5. Arpacıoğlu G. İşyerinde Yalnızım! ‘Mobbing’ Türkiye’de Zorbalık Bir Çalışma Biçimi, İnsan Kaynaklarında Yeni Eğilimler. Ed: Deniz Yalım, Hayat Yayıncılık, İstanbul, 2005.
- 6. Arslan F. İşletmelerde Duygusal Zorbalık ve Ankara’da Bankacılık Sektöründe Duygusal Zorbalığın Varlığına İlişkin Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı. Niğde-Türkiye, 2007.
- 7. Bahçe Ç. Mobbing Oluşumunda Örgüt Kültürünün Rolü: Bir Örnek Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı. Ankara-Türkiye, 2007.
- 8. Bilgel N, Aytaç S, Bayram N. Bullying in Turkish white-collar workers. Occupational Medicine 2006; 56: 226-31.
- 9. Bingöl B. İşyerinde Yıldırma (mobbing) ve Yıldırma Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı. İzmir-Türkiye, 2007.
- 10. Björkqvist K, Österman K, Hjelt-Back M. Aggression among university employees. Aggressive Behavior 1994; 20:173-84.
- 11. Büyüköztürk Ş. Sosyal Bilimlerde Veri Analizi El Kitabı. Pegem Yayınevi, Ankara, 2011.
- 12. Cemaloğlu N, Ertürk A. Öğretmenlerin maruz kaldıkları yıldırma eylemlerinin cinsiyet yönünden incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 2011; 5(2): 345-62.
- 13. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB). İşyerinde Psikolojik Taciz (mobbing) Bilgilendirme Rehberi. Ed: Ebru Öztüm Tümer, Özel matbaası, Ankara, 2013.
- 14. Çobanoğlu S. Mobbing: İşyerinde Duygusal Saldırı ve Mücadele Yöntemleri, 1.Baskı, Timaş Yayınları, İstanbul, 2005.
- 15. Dilman T. Özel Hastanelerde Çalışan Hemşirelerin Duygusal Tacize Maruz Kalma Durumlarının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelikte Yönetim Anabilim Dalı. İstanbul-Türkiye, 2007.
- 16. Einarsen S, Skogstad A. Bullying at work: Epidemiological findings in public and private organizations. European Journal of Work and Organizational Psychology 1996; 5(2): 185-201.
- 17. European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions. Fourth European Working Conditions Survey. Wyattville Road, Loughlinstown, Dublin, 2007.
- 18. European Parliament, Report on harassment at the workplace, 2001/2339 (INI).
- 19. Karakaş Y. Çalışma Hayatında Mobbing (Sivas Milli Eğitim örneği). Yüksek Lisans Tezi Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı. Sivas-Türkiye, 2010.
- 20. Kocaoğlu M. Mobbing (İşyerinde psikolojik taciz, yıldırma) Uygulamaları ve Motivasyon Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı. İstanbul-Türkiye, 2007.
- 21. Krejcie VR, Morgan WD. Determining sample size for research activities. Educational and Psychologial Measurement 1970; 30:607-10.
- 22. Leymann H. The content and development of mobbing at work. European Journal of Work and Organizational Psychology 1996; 5:165-84.
- 23. Meschkutat B, Stackelbeck S, Langenhoff G (2002): Der Mobbing-Report. Institute for Social Research (SFS), Dortmund. Erişim adresi: http://www.sfs-mobbing-report.de/mobbing1024/kurz.pdf Erişim tarihi: 26.03.2013
- 24. Namie G (2000): U.S. Hostile Workplace Survey 2000. The Workplace Bullying&Trauma Institute, Bellingham, Washington, Erişim adresi: http://www.workplacebullying.org/multi/pdf/N-N-2000.pdf Erişim tarihi: 26.03.2013
- 25. Namie G, Namie R. The Bully at Work, Sourcebooks. Inc.Naperville, Illinois, 2000.
- 26. Rayner C. The incidence of workplace bullying. Journal of Communtiy and Applied Social Psychology 1997; 7(3): 199-207.
- 27. Salin D. Prevalence and forms of bullying among business professionals: A comparison of two different strategies for measuring bullying. European Journal of Work and Organizational Psychology 2001; 10(4):425-41.
- 28. Schuepbach K, Torre R. Mobbing: Verstehen -Überwinden- Vermeiden. Ein Leitfaden für Führungs kraefte und Personal verantwortliche. Kaufmaennischer Verband, Zürich, 1996.
- 29. Resmi Gazete. 27879 sayılı ve 19.03.2011 tarihli.
- 30. Solakoğlu İ. İşletmelerde Mobbing’in Örgütsel Stresle İlişkisi ve Bir Sağlık Kuruluşunda Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı. Kütahya-Türkiye, 2007.
- 31. Şahin N. Duygusal Taciz (mobbing) ve Organizasyonel Sonuçlar Üzerindeki Etkisi: Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul-Türkiye, 2006.
- 32. Tınaz P. İşyerinde Psikolojik Taciz. Beta Yayımevi, 3. Bası, İstanbul, 2011.
- 33. Urasoğlu Bulut H. Ortaöğretim Öğretmenlerinde Psikojik Şiddet Düzeyi (Mobbing). Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı. Niğde-Türkiye, 2007.
- 34. Uysal Ş. Çalışma Yaşamında Yıldırma (Mobbing) ve Boyutları; Manisa Kamu Kurumları Üzerinde Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı. Manisa-Türkiye, 2010.
- 35. Yavuz H. Çalışanlarda Mobbing (Psikolojik Şiddet) Algısını Etkileyen Faktörler: SDÜ Tıp Fakültesi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı. Isparta-Türkiye, 2007.
- 36. Yıldırım D, Yıldırım A, Timuçin A. Mobbing behaviors encountered by nurse teaching staff. Nursing Ethics 2007; 14(4): 447-63.
- 37. Yücetürk E. Örgütlerde Küresel Bir Yönetim Sorunu: Yıldırma (Mobbing) ve Cinsiyetle İlişkisi. Ed: Aşkın Keser, Çalışma Yaşamında Dönüşümler (Örgütsel Bakış), 2. Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 2005
An Evaluation on Mobbing Against the Veterinarians Employed in Ministry of Food, Agriculture And Livestock
Öz
Mobbing is an event which employees may be exposed to seen from time to time during their career and has no
definite cause; the attitudes of mobbing can also be seen among all types of groups having competition and it is also determined
that it played an important role especially in the evaluations executed and promotions in public and relations between colleagues
and administrators. In the study, it was aimed to determine the occasions of mobbing which the veterinarians who work for the
Ministry of Food, Agriculture and Livestock are exposed in Turkey. The population of this study includes the veterinarians who
were employed in the institutions of the Ministry of Food, Agriculture and Livestock as permanent employees. The cities, Adana,
Erzurum, İstanbul, İzmir, Konya, Samsun and Şanlıurfa and totally 630 veterinarians were interviewed. The participants were
asked two basic questions related to mobbing and the relations between those two questions and demographic characteristics
were analyzed. The data are obtained at the end of the applied questionnaire through SPSS 20.0 statistical program related
to frequency and chi-square analyzes tests. In the study, 11.7% of the participants stated that there was continuous mobbing
in their offices while 51.7% of them stated an occasional mobbing; 49.0% of the participants were reported to be somehow
(in the past/at present) exposed to mobbing. In conclusion, it can be said that mobbing which has been gradually increasing
in recent years and which is a concept to be struggle against by the institutions may negatively affect the business lives of
the veterinarians working for the Ministry of Food, Agriculture and Livestock; the reasons for mobbing should be determined
in order not to lose the reliance of the employees on the institutions and prestige of the institutions in the presence of their
employees and permanent solutions should be found.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- 1. Acar AB, Dündar G. İşyerinde psikolojik yıldırmaya (mobbing) maruz kalma sıklığı ile demografik özellikler arasındaki ilişkinin incelenmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 2008; 37(2):111-20.
- 2. Aksoy F. Psikolojik Şiddetin Sağlık Çalışanları Üzerine Etkisi. Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sağlık Kurumları Yöneticiliği Anabilim Dalı. İstanbul-Türkiye, 2008.
- 3. Aktop NG. Anadolu Üniversitesi Öğretim Elemanlarının Duygusal Tacize İlişkin Görüşleri ve Deneyimleri. Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İletişim Bilimleri Anabilim Dalı. Eskişehir-Türkiye, 2006.
- 4. Alpaslan A, Tunç H (2009): Mobbing olgusu ve mobbing davranışlarında duygusal zeka. SDÜ Vizyoner Dergisi 1(1), 146-59. Erişim adresi: http://edergi.sdu.edu.tr/index.php/sduvd/article/viewFile/1371/1458 Erişim tarihi: 25.03.2013
- 5. Arpacıoğlu G. İşyerinde Yalnızım! ‘Mobbing’ Türkiye’de Zorbalık Bir Çalışma Biçimi, İnsan Kaynaklarında Yeni Eğilimler. Ed: Deniz Yalım, Hayat Yayıncılık, İstanbul, 2005.
- 6. Arslan F. İşletmelerde Duygusal Zorbalık ve Ankara’da Bankacılık Sektöründe Duygusal Zorbalığın Varlığına İlişkin Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı. Niğde-Türkiye, 2007.
- 7. Bahçe Ç. Mobbing Oluşumunda Örgüt Kültürünün Rolü: Bir Örnek Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı. Ankara-Türkiye, 2007.
- 8. Bilgel N, Aytaç S, Bayram N. Bullying in Turkish white-collar workers. Occupational Medicine 2006; 56: 226-31.
- 9. Bingöl B. İşyerinde Yıldırma (mobbing) ve Yıldırma Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı. İzmir-Türkiye, 2007.
- 10. Björkqvist K, Österman K, Hjelt-Back M. Aggression among university employees. Aggressive Behavior 1994; 20:173-84.
- 11. Büyüköztürk Ş. Sosyal Bilimlerde Veri Analizi El Kitabı. Pegem Yayınevi, Ankara, 2011.
- 12. Cemaloğlu N, Ertürk A. Öğretmenlerin maruz kaldıkları yıldırma eylemlerinin cinsiyet yönünden incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 2011; 5(2): 345-62.
- 13. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB). İşyerinde Psikolojik Taciz (mobbing) Bilgilendirme Rehberi. Ed: Ebru Öztüm Tümer, Özel matbaası, Ankara, 2013.
- 14. Çobanoğlu S. Mobbing: İşyerinde Duygusal Saldırı ve Mücadele Yöntemleri, 1.Baskı, Timaş Yayınları, İstanbul, 2005.
- 15. Dilman T. Özel Hastanelerde Çalışan Hemşirelerin Duygusal Tacize Maruz Kalma Durumlarının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelikte Yönetim Anabilim Dalı. İstanbul-Türkiye, 2007.
- 16. Einarsen S, Skogstad A. Bullying at work: Epidemiological findings in public and private organizations. European Journal of Work and Organizational Psychology 1996; 5(2): 185-201.
- 17. European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions. Fourth European Working Conditions Survey. Wyattville Road, Loughlinstown, Dublin, 2007.
- 18. European Parliament, Report on harassment at the workplace, 2001/2339 (INI).
- 19. Karakaş Y. Çalışma Hayatında Mobbing (Sivas Milli Eğitim örneği). Yüksek Lisans Tezi Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı. Sivas-Türkiye, 2010.
- 20. Kocaoğlu M. Mobbing (İşyerinde psikolojik taciz, yıldırma) Uygulamaları ve Motivasyon Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı. İstanbul-Türkiye, 2007.
- 21. Krejcie VR, Morgan WD. Determining sample size for research activities. Educational and Psychologial Measurement 1970; 30:607-10.
- 22. Leymann H. The content and development of mobbing at work. European Journal of Work and Organizational Psychology 1996; 5:165-84.
- 23. Meschkutat B, Stackelbeck S, Langenhoff G (2002): Der Mobbing-Report. Institute for Social Research (SFS), Dortmund. Erişim adresi: http://www.sfs-mobbing-report.de/mobbing1024/kurz.pdf Erişim tarihi: 26.03.2013
- 24. Namie G (2000): U.S. Hostile Workplace Survey 2000. The Workplace Bullying&Trauma Institute, Bellingham, Washington, Erişim adresi: http://www.workplacebullying.org/multi/pdf/N-N-2000.pdf Erişim tarihi: 26.03.2013
- 25. Namie G, Namie R. The Bully at Work, Sourcebooks. Inc.Naperville, Illinois, 2000.
- 26. Rayner C. The incidence of workplace bullying. Journal of Communtiy and Applied Social Psychology 1997; 7(3): 199-207.
- 27. Salin D. Prevalence and forms of bullying among business professionals: A comparison of two different strategies for measuring bullying. European Journal of Work and Organizational Psychology 2001; 10(4):425-41.
- 28. Schuepbach K, Torre R. Mobbing: Verstehen -Überwinden- Vermeiden. Ein Leitfaden für Führungs kraefte und Personal verantwortliche. Kaufmaennischer Verband, Zürich, 1996.
- 29. Resmi Gazete. 27879 sayılı ve 19.03.2011 tarihli.
- 30. Solakoğlu İ. İşletmelerde Mobbing’in Örgütsel Stresle İlişkisi ve Bir Sağlık Kuruluşunda Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı. Kütahya-Türkiye, 2007.
- 31. Şahin N. Duygusal Taciz (mobbing) ve Organizasyonel Sonuçlar Üzerindeki Etkisi: Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul-Türkiye, 2006.
- 32. Tınaz P. İşyerinde Psikolojik Taciz. Beta Yayımevi, 3. Bası, İstanbul, 2011.
- 33. Urasoğlu Bulut H. Ortaöğretim Öğretmenlerinde Psikojik Şiddet Düzeyi (Mobbing). Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı. Niğde-Türkiye, 2007.
- 34. Uysal Ş. Çalışma Yaşamında Yıldırma (Mobbing) ve Boyutları; Manisa Kamu Kurumları Üzerinde Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı. Manisa-Türkiye, 2010.
- 35. Yavuz H. Çalışanlarda Mobbing (Psikolojik Şiddet) Algısını Etkileyen Faktörler: SDÜ Tıp Fakültesi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı. Isparta-Türkiye, 2007.
- 36. Yıldırım D, Yıldırım A, Timuçin A. Mobbing behaviors encountered by nurse teaching staff. Nursing Ethics 2007; 14(4): 447-63.
- 37. Yücetürk E. Örgütlerde Küresel Bir Yönetim Sorunu: Yıldırma (Mobbing) ve Cinsiyetle İlişkisi. Ed: Aşkın Keser, Çalışma Yaşamında Dönüşümler (Örgütsel Bakış), 2. Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 2005
Ayrıntılar
| Bölüm | Makaleler |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Ağustos 2016 |
| Gönderilme Tarihi | 6 Aralık 2016 |
| Kabul Tarihi | 21 Temmuz 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Cilt: 13 Sayı: 1 |
Kaynak Göster
https://dergipark.org.tr/tr/download/journal-file/20610
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.