Öz
Fluor poisoning due to receiving high amount of fluor is called Fluorosis. Fluorosis is endemic in Van and Agri cities which are volcanic lands of Eastern Anatolia region. In our study triglyceride, total cholesterol, very low density lipoprotein (VLDL-C), low density lipoprotein (LDL-C) and high density lipoprotein (HDL-C) levels were examined in Morkaraman sheep with natural florosis raised in Van Caldiran. According to clinical investigation, samples were taken for the purpose of the study from the 16 sheep with florosis raised in the Yaniktas and Kilavuz towns of Van province Caldiran district. Sheeps mentioned above included in the trial group with the urine fluor level more than 5 ppm. Thirteen control group animals were chosen from the cental district of Van as there is not any evidence and history of fluorosis. Urine fluor level of control group was below 5 ppm. In sera of the animals’ triglyceride, total cholesterol and high density lipoprotein levels were determined. Very low density lipoprotein and low density lipoprotein levels were calculated from an equation. In conclusion, as a consequnce of raise in triglyceride, total cholesterol, VLDLC and LDL-C fraction (p ≤ 0.05) lipid profile was altered. In HDL-C levels no significant changes was observed (p ≥ 0.05). Similarity of altered lipid profile in both renal failure and chronical florosis made us think that these results were because of kidney damage due to high floride levels
Anahtar Kelimeler
Natural fluorosis sheep lipid profile trigylyceride cholesterol
Kaynakça
- Akdoğan M, Bilgili A, Karaöz E, Gökçimen A, Eraslan G, Üstüner E (2002): Flor zehirlenmesi oluşturulmuş tavşanların böbrek dokusunda yapısal ve biyokimyasal değişiklikler. Turk J Vet Anim Sci, 26, 71-77.
- Akmal M, Kasım SE, Soliman, AR, Massry SG (1990): Excess parathyroid hormone adversely affects lipid metabolism in chronic renal failure. Kidney Int, 37, 854- 858.
- Altıntaş A, Fidancı UR, Sel T, Duru Ö, Başsatan A (2000): Doğal ve Endüstriyel Florozisli Koyunlarda Böbrek Fonksiyonu ve Serum Protein Elektroforezi. Ankara Üniv Vet Fak Derg 47, 105-114.
- Diamond JR, Karnovsky MJ (1992): A putative role of hypercholesterolemia in progressive glomerular injury. Annu Rev Med, 43, 83-92.
- Eckerlin RH, Maylin, GA, Krook, L (1986): Milk production of cows fed floride contaminated feed. Cornell Vet, 76, 403-414.
- Ergun HS, Russel-Sinn, HA, Bayşu, N, Dündar Y (1987): Studies on the floride contents in water and soil, ürine, bone and teeth of sheep and urine of human from eastern and western parts of Turkey. DTW, 94, 416-420.
- Eskiocak S, Dörtok H, Alvur M, Cengiz K (1995): Kronik Böbrek Yetmezliğinde Plazma Lipid ve Apolipoprotein Düzeylerinin İncelenmesi ve Klinik Önemi. Türk Nefroloji,Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi, 1, 40-43.
- Eyde, B. (1982): Determination of fluride in plant material with a ione-selective electrode. Fresenius Z Anal Chem, 311, 19-22.
- Fidancı UR, Bayşu N, Ergun H (1994): The fluoride content of water sources in Kızılcaören Village in Eskişehir. Tr J of Medical Sciences, 20, 15-17.
- Fidancı UR, Salmanoğlu B, Maraşlı Ş, Maraşlı N (1998): İç Anadolu Bölgesinde Doğal ve Endüstriyel Florozis ile Bunun Hayvan Sağlığı Üzerindeki Etkileri. Turk J Vet Anim Sci, 22, 537-544.
- Fidancı UR, Sel T (2001): The Industrial Fluorosis Caused By a Coal-Burning Power Station and its Effects on Sheep. Turk J Vet Med Anim Sci, 25; 735-741.
- Friedewald Q, Levy RI, Fredrickson, DS (1972): Estimation Of The Concentration Of Low-Density Lipoprotein Cholesterol in Plasma. Withous Use of the Preparative Ultracentrifuge. Clin Chem, 18, 499-502.
- Gündüz H, Mert N (1997): Farklı Irklardaki İthal Etçi Koyunlarda Serum Lipoprotein Düzeyleri. YYÜ Vet Fak Derg, 8, 25-27.
- Hillman D, Bolenbaugh DL, Convey, EM (1979): Hypothyroidizm and anemia related to fluoride in dairy cattle. J Dairy Sci, 62, 416-423.
- Kaneko JJ. Harvey JW, Bruss ML (2008): Clinical Biochemistry of Domestic Animals. 6th Ed. Academic Press, Amsterdam
- Karaöz E, Gülle K, Mumcu EF, Gökçimen A, Öncü M (2003): Deneysel Kronik Florozis Oluşturulmuş 2. Kuşak Sıçan Böbrek ve Karaciğr Dokularında Yapısal Değişiklikler. T Klin Tıp Bilimleri, 23, 129-134.
- Kurt D, Yokuş B, Çakır DÜ, Denli O (2008): Investigation Levels of Certain Serum Biochemistry Components and Minerals of Pasturing Akkaraman Sheeps in Adiyaman Province. Dicle Univ Vet Fak Derg, 1, 34-37.
- Kutsal A, Alpan O, Arpacık R (1990): İstatistik Uygulamalar. Ankara
- Liu YQ (1993): Promative action of sodium fluoride on precancerous lesions of hepatocellular carcinoma induced by diethylnitrosamine (DEN) in rats-stereologic study of enzyme histochemistry. Zhonghua Bing Li Xue Za Zhi, 22, 299- 301.
- Maraşlı Ş (1992): Doğu Anadolu Bölgesinde normal ve florozis belirtisi gösteren koyunlarda serum total lipid, kolesterol ve serbest yağ asitleri düzeylerinin araştırılması. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Mason RW, Reid RND, Brown PG (1989): Superphosphate and its effect on bone fluoride concentrations in sheep. Australian vet journal, 66, 120-121.
- McDowel LR (1985): Calcium, phosphorus and fluorine in nutrition of grazing ruminants in warm climates. Academic Press. 205-212. Academic Press, New York.
- Oruç N (1977): Fluoride content of some spring waters and fluorosis in the eastern anatolia. In: Seminar on “Problems of hing fluoride waters”. 6-10 September, Erzurum, Turkey. CENTO Scientific Pragramme, Report no 28, 43-55.
- Reggabi M, Khelfat K, AoulMT, Azzouz M, Hamrour S, Alamir B, Naceur J, Iklef F, Ghouini A, Poey J, Denine R, Merad R, Drif R, Elsair J (1984): Renal functions in residents of endemic fluorosis area in southern Algeria. Fluoride, 17, 35-41.
- Riet-Correa F, Carmen MM, Schild AL, Oliviera JA, Zenebon O (1987): Dental lesions in cattle and sheep due to industrial pollution caused by coal combustion. Veterinary Bulletin, 57, 600.
- Srinivasan K, Rechnitz AG (1968): Activity measurements with a fluoride selective membran electrode. Anal Chem, 40, 509-517.
- Şendil Ç, Bayşu N (1973): İnsan ve hayvanlarda Ağrı ili Doğubeyazıt ilçesi köylerinde görülen flor zehirlenmesi ve bunu Van İli Muradiye ilçesi köylerinde de saptamamızla ilgili ilk teblig. AÜ Vet Fak Derg, 10, 474-489.
- Şentürk S, Çetin, M, Gölcü E, Udum D (2003): Akut Ve Kronik Böbrek Yetmezliğine Sahip Köpeklerde Lipid Profilinin Değerlendirilmesi. UÜ Vet Fak Derg, 22, 13-17.
- Tonbul HZ, Selçuk Y, Kaya H, San A, Akçay F. (1997): Hipertansif ve Normotensif Kronik Üremik Hastalarda Lipid Profili. Turgut Özal Tıp Merkezi Dergisi 4, 274-278.
- Usuda K, Kono K, Dote T, Nishiura K, Miyata K, Nishiura H, Shimara M, Sugimoto K (1998): Urinary biomarkers monitoring for experimental fluoride nephrotoxicity. Arch Toxicol, 72, 104-9.
- Usuda K, Kono K, Dote T, Nishiura K, Tagawa T (1999): Usefulness of the assessment of urinary enzyme leakage in monitoring acute fluoride nephrotoxicity. Arch Toxicol, 73, 346-51.
- Vaziri ND, Wang XQ, Liang K (1997): Secondary hyperparatiroidism in the genesis of hypertriglyceridemia and VLDL receptor deficiency in chronic renal falure. Am J Physiol (Renal Physiol) 273, 925-930.
- WHO (World Health Organization) (1984) Fluorine and Fluorides. IPCS International programme on chemical safety, environmental health criteria 36, Geneva.
- Yur F, Mert N, Dede S, Değer Y, Ertekin A, Gündüz Mert H, Yaşar S, Doğan İ, Işık A (2008): Florozisli Koyunlarda Serum Lipit Fraksiyonları ve Doku Antioksidan Düzeylerinin Araştırılması. XI. Ulusal Veteriner Cerrahi Kongresi, 26-29 Haziran 2008 Kuşadası- Aydın
Öz
Yüksek miktarda flor alınması sonucu şekillenen flor zehirlenmesi “Florozis” olarak adlandırılmaktadır. Bu çalışmada yurdumuzda doğal florozis gözlenen Van ili Çaldıran ilçesinde yetiştirilen ve doğal florozisli Morkaraman ırkı koyunlarda trigliserid, toplam kolesterol, çok düşük dansiteli lipoprotein-kolesterol (VLDL-C), düşük dansiteli lipoprotein-kolesterol (LDL-C) ile yüksek dansiteli lipoprotein-kolesterol (HDL-C) düzeylerinin gösterilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla Van ili Çaldıran İlçesi Aşağı Yanıktaş, Yukarı Yanıktaş ve Kılavuz köylerinde, iki yaş civarında, klinik muayenede florozis teşhisi konulan 16 baş koyundan idrar ve kan örnekleri alınmıştır. İdrar flor düzeyleri 5 ppm’in üzerinde ölçülen bu koyunlar çalışmanın deneme (florozis) grubunu oluşturmuştur. Yine Van ilinde florozis gözlenmeyen merkez bölgeden, klinik olarak sağlıklı 13 baş koyundan da aynı örnekler sağlanmış ve kontrol grubuna dahil edilmiştir. Kontrol grubundaki koyunların idrar flor düzeyleri 5 ppm’in altındadır. Serum örneklerinde lipid profili başlığı altında incelenen trigliserid, toplam kolesterol ve HDL-C düzeyleri ölçülmüştür. LDL-C ve LDL-C düzeyleri ise hesaplanarak çalışmaya dahil edilmiştir. Sonuç olarak, endemik florozis gözlenen koyunlarda serum lipid profilinin etkilendiği, trigliserid, toplam kolesterol, VLDL-C ve LDL-C düzeylerinde artış gözlenirken (p ≤ 0.05), HDL-C düzeylerinde önemli bir değişiklik olmadığı saptanmıştır (p ≥ 0.05). Kronik florozis olguları ile kronik böbrek yetmezliği olgularında lipid profiline ilişkin olarak elde edilen sonuçların benzerliği, florun lipid metabolizması üzerindeki etkilerinin böbrekler üzerindeki etkilerine bağlı olabileceği düşüncesini ortaya koymuştur
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akdoğan M, Bilgili A, Karaöz E, Gökçimen A, Eraslan G, Üstüner E (2002): Flor zehirlenmesi oluşturulmuş tavşanların böbrek dokusunda yapısal ve biyokimyasal değişiklikler. Turk J Vet Anim Sci, 26, 71-77.
- Akmal M, Kasım SE, Soliman, AR, Massry SG (1990): Excess parathyroid hormone adversely affects lipid metabolism in chronic renal failure. Kidney Int, 37, 854- 858.
- Altıntaş A, Fidancı UR, Sel T, Duru Ö, Başsatan A (2000): Doğal ve Endüstriyel Florozisli Koyunlarda Böbrek Fonksiyonu ve Serum Protein Elektroforezi. Ankara Üniv Vet Fak Derg 47, 105-114.
- Diamond JR, Karnovsky MJ (1992): A putative role of hypercholesterolemia in progressive glomerular injury. Annu Rev Med, 43, 83-92.
- Eckerlin RH, Maylin, GA, Krook, L (1986): Milk production of cows fed floride contaminated feed. Cornell Vet, 76, 403-414.
- Ergun HS, Russel-Sinn, HA, Bayşu, N, Dündar Y (1987): Studies on the floride contents in water and soil, ürine, bone and teeth of sheep and urine of human from eastern and western parts of Turkey. DTW, 94, 416-420.
- Eskiocak S, Dörtok H, Alvur M, Cengiz K (1995): Kronik Böbrek Yetmezliğinde Plazma Lipid ve Apolipoprotein Düzeylerinin İncelenmesi ve Klinik Önemi. Türk Nefroloji,Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi, 1, 40-43.
- Eyde, B. (1982): Determination of fluride in plant material with a ione-selective electrode. Fresenius Z Anal Chem, 311, 19-22.
- Fidancı UR, Bayşu N, Ergun H (1994): The fluoride content of water sources in Kızılcaören Village in Eskişehir. Tr J of Medical Sciences, 20, 15-17.
- Fidancı UR, Salmanoğlu B, Maraşlı Ş, Maraşlı N (1998): İç Anadolu Bölgesinde Doğal ve Endüstriyel Florozis ile Bunun Hayvan Sağlığı Üzerindeki Etkileri. Turk J Vet Anim Sci, 22, 537-544.
- Fidancı UR, Sel T (2001): The Industrial Fluorosis Caused By a Coal-Burning Power Station and its Effects on Sheep. Turk J Vet Med Anim Sci, 25; 735-741.
- Friedewald Q, Levy RI, Fredrickson, DS (1972): Estimation Of The Concentration Of Low-Density Lipoprotein Cholesterol in Plasma. Withous Use of the Preparative Ultracentrifuge. Clin Chem, 18, 499-502.
- Gündüz H, Mert N (1997): Farklı Irklardaki İthal Etçi Koyunlarda Serum Lipoprotein Düzeyleri. YYÜ Vet Fak Derg, 8, 25-27.
- Hillman D, Bolenbaugh DL, Convey, EM (1979): Hypothyroidizm and anemia related to fluoride in dairy cattle. J Dairy Sci, 62, 416-423.
- Kaneko JJ. Harvey JW, Bruss ML (2008): Clinical Biochemistry of Domestic Animals. 6th Ed. Academic Press, Amsterdam
- Karaöz E, Gülle K, Mumcu EF, Gökçimen A, Öncü M (2003): Deneysel Kronik Florozis Oluşturulmuş 2. Kuşak Sıçan Böbrek ve Karaciğr Dokularında Yapısal Değişiklikler. T Klin Tıp Bilimleri, 23, 129-134.
- Kurt D, Yokuş B, Çakır DÜ, Denli O (2008): Investigation Levels of Certain Serum Biochemistry Components and Minerals of Pasturing Akkaraman Sheeps in Adiyaman Province. Dicle Univ Vet Fak Derg, 1, 34-37.
- Kutsal A, Alpan O, Arpacık R (1990): İstatistik Uygulamalar. Ankara
- Liu YQ (1993): Promative action of sodium fluoride on precancerous lesions of hepatocellular carcinoma induced by diethylnitrosamine (DEN) in rats-stereologic study of enzyme histochemistry. Zhonghua Bing Li Xue Za Zhi, 22, 299- 301.
- Maraşlı Ş (1992): Doğu Anadolu Bölgesinde normal ve florozis belirtisi gösteren koyunlarda serum total lipid, kolesterol ve serbest yağ asitleri düzeylerinin araştırılması. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Mason RW, Reid RND, Brown PG (1989): Superphosphate and its effect on bone fluoride concentrations in sheep. Australian vet journal, 66, 120-121.
- McDowel LR (1985): Calcium, phosphorus and fluorine in nutrition of grazing ruminants in warm climates. Academic Press. 205-212. Academic Press, New York.
- Oruç N (1977): Fluoride content of some spring waters and fluorosis in the eastern anatolia. In: Seminar on “Problems of hing fluoride waters”. 6-10 September, Erzurum, Turkey. CENTO Scientific Pragramme, Report no 28, 43-55.
- Reggabi M, Khelfat K, AoulMT, Azzouz M, Hamrour S, Alamir B, Naceur J, Iklef F, Ghouini A, Poey J, Denine R, Merad R, Drif R, Elsair J (1984): Renal functions in residents of endemic fluorosis area in southern Algeria. Fluoride, 17, 35-41.
- Riet-Correa F, Carmen MM, Schild AL, Oliviera JA, Zenebon O (1987): Dental lesions in cattle and sheep due to industrial pollution caused by coal combustion. Veterinary Bulletin, 57, 600.
- Srinivasan K, Rechnitz AG (1968): Activity measurements with a fluoride selective membran electrode. Anal Chem, 40, 509-517.
- Şendil Ç, Bayşu N (1973): İnsan ve hayvanlarda Ağrı ili Doğubeyazıt ilçesi köylerinde görülen flor zehirlenmesi ve bunu Van İli Muradiye ilçesi köylerinde de saptamamızla ilgili ilk teblig. AÜ Vet Fak Derg, 10, 474-489.
- Şentürk S, Çetin, M, Gölcü E, Udum D (2003): Akut Ve Kronik Böbrek Yetmezliğine Sahip Köpeklerde Lipid Profilinin Değerlendirilmesi. UÜ Vet Fak Derg, 22, 13-17.
- Tonbul HZ, Selçuk Y, Kaya H, San A, Akçay F. (1997): Hipertansif ve Normotensif Kronik Üremik Hastalarda Lipid Profili. Turgut Özal Tıp Merkezi Dergisi 4, 274-278.
- Usuda K, Kono K, Dote T, Nishiura K, Miyata K, Nishiura H, Shimara M, Sugimoto K (1998): Urinary biomarkers monitoring for experimental fluoride nephrotoxicity. Arch Toxicol, 72, 104-9.
- Usuda K, Kono K, Dote T, Nishiura K, Tagawa T (1999): Usefulness of the assessment of urinary enzyme leakage in monitoring acute fluoride nephrotoxicity. Arch Toxicol, 73, 346-51.
- Vaziri ND, Wang XQ, Liang K (1997): Secondary hyperparatiroidism in the genesis of hypertriglyceridemia and VLDL receptor deficiency in chronic renal falure. Am J Physiol (Renal Physiol) 273, 925-930.
- WHO (World Health Organization) (1984) Fluorine and Fluorides. IPCS International programme on chemical safety, environmental health criteria 36, Geneva.
- Yur F, Mert N, Dede S, Değer Y, Ertekin A, Gündüz Mert H, Yaşar S, Doğan İ, Işık A (2008): Florozisli Koyunlarda Serum Lipit Fraksiyonları ve Doku Antioksidan Düzeylerinin Araştırılması. XI. Ulusal Veteriner Cerrahi Kongresi, 26-29 Haziran 2008 Kuşadası- Aydın
Ayrıntılar
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Veteriner Cerrahi |
| Diğer ID | JA57VC72PA |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Eylül 2011 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2011Cilt: 58 Sayı: 3 |