Çalışmada, kanser ve malignant olmayan hastalıkların tedavisinde etkili olduğu kanıtlanmış geniş klinik kullanımlı
alkilleyici kemoterapötik bir ilaç olan siklofosfamid (CP)’in kardiyotoksisitesi üzerine propolisin etkileri incelenmiştir. Ratlar; kontrol
grubu, propolis uygulanan grup (200 mg/kg/gün gavaj, 7 gün), CP uygulanan grup (150 mg/kg i.p. tek doz) ve CP+propolis uygulanan
grup şeklinde 4 gruba ayrılmıştır. Propolis uygulamasına CP uygulamasından 2 gün önce başlanmış ve 7 gün süre ile devam edilmiştir.
Kalp dokuları biyokimyasal ve histopatolojik incelemeler için alınmıştır. Kalp dokusunda malondialdehid (MDA), redükte glutatyon
(GSH) düzeyleri, katalaz (CAT), glutatyon peroksidaz (GSH-Px), glutatyon-S-transferaz (GST) ve süperoksit dismutaz (SOD)
aktiviteleri tayini yapılmıştır. Histopatolojik inceleme için kalp dokusu örnekleri uygun yöntemlerle hazırlanıp Masson’nun Trichrome
ve Hematoksilen-Eozin tekniği ile boyandıktan sonra incelenmiştir. CP uygulanan grupta MDA, GSH düzeyleri ve CAT aktivitesinde
artış, GSH-Px, GST ve SOD aktivitelerinde düşüş saptanmıştır (p<0.05). CP+propolis uygulanan grupta MDA, GSH düzeyleri ve
antioksidan enzim aktivitelerinin normal düzeylere ulaştığı gözlenmiştir. Propolis uygulanan grup ile CP+propolis uygulanan gruplarda
istatistiksel olarak önemli bir değişiklik gözlenmemiştir. Histopatolojik incelemelerde kontrol grubunda kalp dokusuna ait kesitler
normal yapıda gözlenmiştir. Propolis uygulanan grupta kalp dokusu kontrol grubu ile benzer yapı göstermiştir. CP uygulanan grupta
kalp kası lifleri arasında bazı alanlarda hemoraji ve vasküler konjesyon gözlenmiştir. CP+propolis uygulaması yer yer vasküler
konjesyona yol açmıştır. CP’e bağlı kardiyotoksisitenin patogenezinde oksidatif stresin rol oynayabileceği, propolisin CP’e bağlı yan
etkileri azaltabileceği görülmektedir.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Araştırma Makalesi |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2018 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019Cilt: 66 Sayı: 1 |