Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi

Öz

i980- i98 i Yıllarında Türkiye' de evcil hayvanlarda görülen
önemli ektoparazitler üzerine Tikaz'ın (% 12.5 Amitraz solüsyonu) etkisini
incelemek amacıyla saha çalışmaları yapılmıştır.
Yazın Rhipiccphalus bursa ile enfeste 2 147 koyun ve 596 Ankara
keçisi, Hyalomma detritum, H. excavatum ve Dermacentor reticulatus
ile enjeste 523 sığır bir difa Tikaz uygulandıktan 24 saat sonra, keneden
arınmışlardır. Tedaviyi takiben 5 hafta süreyle izlenen bu hayvanlarda kene
reenjestasyonuna rastlanmamıştır. Sonbaharda ixodidae nimjleriyle enfekte
15 köpek ve 35 sığıra uygulanan Tikaz, 24 saat içinde, hayvanları bu parazitten de arındırmıştır. Fakat tedaviden i i gün sonra sığırlardan bazıları üzerinde
tekrar nimjler bulunmuştur. ikinci bir Tikaz uygulamasiyle bu nimjler de
yok olmuştur.
Diğer taraftan kışa girerken Orinithodorus lahoronsis ile enjeste 95
koyun, Tikaz ile ilaçlandıktan 24 saat sonra bu parazilden kurtulmuştur.
Fakat tedaviden 7 gün sonra bazı hayvanlarda reenfestasyon meydana gelmiştir.
Aynı dönemde bir defa ilaçlanan, Psoroptes ovis ile enjekte 180 koyunda
deri le;:;yonlarıiyileşmiş, tedaviden 7 ve i6 gün sonra alınan deri kazıntılarında
uyuz etkeni bulunamamıştır.
Yazın Damalina limbata ile enfeste 105 Ankara keçisi bir tıkaz
uygulamasiyle bu parazitten arınmış ve bu hayvanlarda reenjestasyon meydana
gelmemiştir. Fakat Linognathus vituli ile enfeste 65 sığırı bu billerden
temizlemek için, 7 gün arayla, iki Tıkaz tedavisi gerekmiştir.
Bütün bu deneyleıde bir litre suya I. 7 cm~ tikaz katılarak hazırlanan
sölüsyon koyun ve keçilere baııyo, sığırlara püskürtme ve köpeklere yıkama
şeklinde uygulanmıştır.