Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi

Öz

Mide-bağırsak kanalı vüwdun en büyük mdokrin organı olarak
kabul edilebilir. JvIide mııko.(asında, ince ve kalın ba,~ırsak epitelinde değişik
tipte birçok enteroendokrin Idiere bulunmaktadır. Bıı hücrelerin, vücutta birçok
]erlerde bulunan APUD hüerelerin bir bö'!iimii olduğu kabul edilmektedir.
APUD hücreler, hormonal nitelikli bazı polijıeptit )'ada amin/erin )'apım ve
bırakılımı ile ilgilidirler. 1,'n!eroendokrin hücre/erce salgılanan hormon ve ilgili peptitler saıfa yapımı, srifra kesesi kontraksi)'lJllu ve jıankrcas salgısı gibi
aktiviteleri de içerecek biy'imde, ô'ncelikle sindirim kanalının hareket ve salgılama fonksiyonlarını etkilerler.
Fnteroendokrin salgılama ürünlerinin WğU1l1111hedef organlaıa kan ile
taşındığına inanıtır. Bazıları, ô'ncelikle hemen yakınlarındaki lokal hücreleri
etkilerler. Az da olsa bir kısmının mide-bağırsak lumenine Imakılıp bırakılmadığı konusu çöziimlenmrye muhtaçtır.
Bu hormonlar arasında gastrin, sekretin ve kolesistokinin-pankreozimin
~)'i tanımlanmış olup, saf olarak elde edilebilmiştir. Motilin, gastrik inhibitar polipeptit, vazoakt!! intestinal peptit ve kimodenin gibi hazılan kimyasal
olarak açıklanmıştır. F:nteroglukagon ve somatostatinin ji<:yolojik olarak hormonlar gibi görev yaptıkları düşünülmektedir. Ancak literatürde hildirilen birçoğunun, fi;:yolojik olarak mide-bağırsak hormonları gibi etki ]apabildikleri
konusu açıklanma)!ı beklemektedir.
Bu yazıda, literatürde dikkate alınan mide-ha,ğırsak hormonları ve ilgili
peptitler, fi<'yol~jik aktivitelerine göre ana hatlarıyla belirtilmektedir.