Araştırma Makalesi
Yıl 2024,
Cilt: 71 Sayı: 3, 329 - 334, 10.07.2024
Öz
This study aimed to estimate the total financial (direct and indirect) and avoidable losses related to lameness in Turkish dairy herds. Official and previous published data were used for determining the mean (12.9%) and target prevalence (6.6%) values. Direct financial losses due to lameness were calculated as treatment costs, involuntary culling, and milk yield losses. Indirect losses consisted of extended calving intervals and extra insemination losses. As a result, the average financial loss of lameness per case on dairy farms was $153.8 ($116.8 for mild and $264.7 for severe forms) in Türkiye. Avoidable losses ($75.1) were calculated to be equivalent to 187 liters of cow's milk with current prices for the 2023 year. The share of direct and indirect financial losses was 49.6% and 50.4%, respectively. Total annual losses related to lameness in Türkiye are calculated at $130.5 million (326 million Lt. milk eq.), although $63.7 million (159 million Lt. milk eq.) of the losses could be avoided by farmers. The milk equivalent of avoidable losses corresponds to 0.77% of Türkiye's total annual milk production. In conclusion, lameness causes significant financial losses in Turkish dairy herds. However, almost half of these losses (48.8%) may be avoidable with better management practices which help to increase the productivity and profitability of dairy farmers.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Adams A, Lombard J, Fossler C, et al (2016): Associations between housing and management practices and the prevalence of lameness, hock lesions, and thin cows on US dairy operations. J Dairy Sci, 100, 2119-2136.
- Atalan G (2018): Kayseri Develi tarımsal kalkınma kooperatifi süt sığırı çiftliğinde bulunan sığır tırnaklarının muayenesi ve problemli tırnakların sağaltımı. Erciyes Üniv Vet Fak Derg, 15, 222-229.
- Aydın R (2017): Süt sığırcılığı işletmelerinde işletme içi kirlilik ile topallık arasındaki ilişki ve topallığa bağlı ekonomik kayıplar. Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
- Beggs DS, Jongman EC, Hemsworth PH, et al (2019): Lame cows on Australian dairy farms: A comparison of farmer-identified lameness and formal lameness scoring, and the position of lame cows within the milking order. J Dairy Sci, 102, 1522-1529.
- Bennett R (2003): The economics of mastitis. The University of reading home page. Available at www.reading.ac.uk. (Accessed May 15, 2022).
- Bruijnis MRN, Hogeveen H, Stassen EN (2010): Assessing economic consequences of foot disorders in dairy cattle using a dynamic stochastic simulation model. J Dairy Sci, 93, 2419-2432.
- Canpolat İ, Bulut S (2003): Elazığ ve çevresinde sığırlarda görülen ayak hastalıklarının insidansı üzerine gözlemler. FÜ Sağ Bil Derg, 17, 155-160.
- Cha E, Hertl JA, Bar D, et al (2010): The cost of different types of lameness in dairy cows calculated by dynamic programming. Prev Vet Med, 97, 1-8.
- Charfeddine N, Pérez-Cabal MA (2017): Effect of claw disorders on milk production, fertility, and longevity, and their economic impact in Spanish Holstein cows. J Dairy Sci, 100, 653-665.
- De Vries M, Bokkers EAM, Van Reenen CG, et al (2015): Housing and management factors associated with indicators of dairy cattle welfare. Prev Vet Med, 118, 80-92.
- Dijkhuizen AA, Morris RS (1997): Animal health economics. (1st ed). 1-306. University of Sydney, Sydney, Australia.
- Enting H, Kooij D, Dijkhuizen AA, et al (1997): Economic losses due to clinical lameness in dairy cattle. Livest Prod Sci, 49, 256-267.
- Esslemont RJ, Kossaibati MA (1996): The incidence of production diseases and other health problems in a group of dairy herds in England. Vet Rec, 139, 486-490.
- Esslemont RJ, Spincer I (1993): The incidence and costs of diseases in dairy herds. 58. Daisy report No 2, University of Reading. Department of Agriculture.
- Ettema JF, Østergaard S (2006): Economic decision making on prevention and control of clinical lameness in Danish dairy herds. Livest Sci, 102, 92-106.
- Fabian J, Laven RA, Whay HR (2014): The prevalence of lameness on New Zealand dairy farms: A comparison of farmer estimate and locomotion scoring. Vet J, 201, 31-38.
- FAO (2022): FAOSTAT. Available at https://www.fao.org/faostat/en/#data; (Accessed Jan 20, 2022).
- Fourichon CH, Seegers N, Bareille N, et al (1999): Effects of disease on milk production in the dairy cow: A Review. Prev Vet Med, 41, 1-35.
- Göncü S (2023): Süt sığırcılığı işletmelerinde topallık. Available at http://www. muratgorgulu. com. tr/altekran.asp?id=117. (Accessed May 20, 2023).
- Griffiths BE, Dai White G, Oikonomou G (2018): A cross-sectional study into the prevalence of dairy cattle lameness and associated herd-level risk factors in England and Wales. Front Vet Sci, 5, 65.
- Guard C (2008): The costs of common diseases of dairy cattle. 695-700. In: Proceedings of the California Veterinary Conference. Lenexa, USA.
- Hoffman AC, Moore DA, Wenz JR, et al (2013): Comparison of modeled sampling strategies for estimation of dairy herd lameness prevalence and cow-level variables associated with lameness. J Dairy Sci, 96, 5746-5755.
- Ibishi L, Musliu A, Mehmedi B, et al (2022): Economic losses due to clinical lameness in Kosovo dairy cattle. Vet Stanica, 53, 295-304.
- İstek Ö, Han MC, Tanrısever M (2019): Fırat Üniversitesi Hayvan Hastanesine getirilen sığırlardakı tırnak deformasyonları ile ayak hastalıklarının retrospektif değerlendirilmesi. Harran Univ Vet Fak Derg, 8, 57-63.
- İzci C, Erdal FÇ (2021): Süt sığırlarında topallık: verimlilik ve çiftlik ekonomisine etkileri. BU Ziraat Fak Derg, 35, 451-466.
- Kayapınar SD, Han MC (2021): Malatya ve yöresinde sığır ayak hastalıklarının prevalansı. FÜ Sağ Bil Derg, 35, 37-42.
- Keskin E (2016): Gaziantep ve yöresinde gözlenen sığır ayak hastalıklarının insidansı ve tedavileri üzerine gözlemler. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
- Kossaibati MA, Esslemont RJ (1997): The costs of production diseases in dairy herds in England. Vet Journal, 254, 41-51.
- Lehoczky J (2001): Maintenance hoof trimming (in Hungarian). Thesis. SZIE FVS Department of Animal Hygiene, Budapest, Hungary.
- Liang D, Arnold LM, Stowe CJ, et al (2017): Estimating US dairy clinical disease costs with a stochastic simulation model. J Dairy Sci, 100, 1472-1486.
- Main DCJ, Leach KA, Barker ZE, et al (2012): Evaluating an intervention to reduce lameness in dairy cattle. J Dairy Sci, 95, 2946-2954.
- McInerney JP, Howe KS, Schepers JA (1992): A framework for the economic analysis of disease in farm livestock. Prev Vet Med, 13, 137-154.
- Özcan S, Pamuk K (2009): Afyonkarahisar ve çevresinde sığır ayak hastalıklarının prevalansı. Kocatepe Vet J, 2, 15-19.
- Ózsvári L (2017): Economic cost of lameness in dairy cattle herds. J Dairy Vet Anim Res, 6, 00176.
- Rajala-Shultz PJ, Gröhn YT, Mcculloch CE (1999): Effects of milk fever, ketosis and lameness on milk yield in dairy cows. J Dairy Sci, 82, 288-294.
- Salfer JA, Siewert JM, Endres MI (2018): Housing, management characteristics, and factors associated with lameness, hock lesion, and hygiene of lactating dairy cattle on Upper Midwest United States dairy farms using automatic milking systems. J Dairy Sci, 101, 8586-8594.
- Šárová R, Stehulova I, Kratinová P, et al (2011): Farm managers underestimate lameness prevalence in Czech dairy herds. Animal Welfare, 20, 201-204.
- Saruhan A (2015): Mardin yöresinde bazı süt sığırcılığı işletmelerinde ayak hastalıklarının prevalansı. Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Şanlıurfa.
- Sharma A, Phillips CJC (2019): Lameness in sheltered cows and its association with cow and shelter attributes. Animal, 9, 360.
- Shearer JK, Van Amstel SR (2013): Manual of foot care in cattle (2nd ed). 132. WD. Hoard and Sons Company, USA.
- Şındak N, Keskin O, Biricik HS, et al (2003): Şanlıurfa ve yöresinde sığır ayak hastalıklarının prevalansı. YYÜ Vet Fak Derg, 14, 14-18.
- Somers JR, Huxley J, Lorenz I, et al (2015): The effect of lameness before and during the breeding season on fertility in 10 pasture-based Irish dairy herds. Irish Vet Journal, 68, 1-7.
- Souza RC, Ferreira PM, Molina LR, et al (2006): Economic losses caused by sequels of lameness in free-stall-housed dairy cows. Arq Bras Med Vet Zootec, 58, 982-987.
- TUIK (2022): TURKSTAT. Available at https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=tarim-111&dil=1; (Accessed Jan 15, 2022).
- Tutuş D (2020): Van Muradiye Ilçesinde ruminantlarda görülen ekstremite ve ayak hastalıklarının insidansı. Yüksek Lisans Tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Van.
- USK (2023): Fiyatlar. Available at https://ulusalsutkonseyi.org.tr/ (Accessed May 25, 2023).
- Willshire J, Bell N (2009): An economic review of cattle lameness. Cattle Pract, 17, 136-141.
- Yakan S (2018): Ağrı ilinde sığırlarda ayak hastalıkları prevalansının belirlenmesi. Harran Univ Vet Fak Derg, 7, 207-212.
- Yalçın C, Sarıözkan S, Yıldız AŞ, et al (2010): Financial losses due to lameness in dairy herds in Burdur, Kırklareli and Konya provinces of Turkey. Ankara Univ Vet Fak Derg, 57, 99-104.
- Yayla S, Aksoy Ö, Kılıç E, et al (2012): Kars ve yöresinde sığırların bakım ve barındırma koşulları ile ayak hastalıkları arasındakı ilişkinin değerlendirilmesi. Harran Univ Vet Fak Derg, 1, 22-27.
- Yaylak E, Konca Y, Koyubenbe N (2016): İzmir İli Ödemiş ilçesindeki damızlık sığır yetiştiricileri birliği üyesi işletmelerde sağlık koruma uygulamaları ve sağlık sorunları üzerine bir araştirma. J Anim Prod, 57, 28-40.
- Yurdakul İ, Şen İ (2018): Sivas ve yöresinde sığır ayak hastalıkları prevalansının belirlenmesi. Harran Univ Vet Fak Derg, 7, 51-55.
Yıl 2024,
Cilt: 71 Sayı: 3, 329 - 334, 10.07.2024
Öz
Bu çalışmada, Türkiye’de süt sığırcılığındaki ayak hastalıklarına bağlı toplam finansal (direkt ve indirekt) ve sakınılabilir kayıpların tahmin edilmesi amaçlanmıştır. Ortalama prevalans (%12.9) ve hedef prevalans (%6.6) değerlerini belirlemek için resmi ve daha önce yayınlanmış veriler kullanılmıştır. Direkt kayıpların hesaplanmasında, süt kayıpları, istemsiz reforme ve tedavi maliyetleri dikkate alınmıştır. İndirekt kayıplar için buzağılama aralığının uzaması ve ekstra tohumlama maliyetleri dikkate alınmıştır. Çalışma bulgularına göre, süt sığırı işletmelerinde ayak hastalığının ortalama finansal kaybı vaka başına 153.8 $ (hafif formlar için 116.8 $ ve şiddetli formlar için 264,7 $) olmuştur. Sakınılabilir kayıpların (75.1 $), Türkiye koşullarında 187 Lt inek sütüne eşdeğer olduğu hesaplanmıştır. Direkt ve indirekt kayıpların payı sırasıyla %49,6 ve %50,4 olmuştur. Türkiye'de ayak hastalıklarına bağlı toplam yıllık kayıp 130,5 milyon $ (=326 milyon Lt. süt eşdeğeri) olarak hesaplanırken; ancak bu kayıpların 63.7 milyon $'ı (=159 milyon Lt. süt eşdeğeri) üreticiler tarafından sakınılabilir (önlenebilir) niteliktedir. Sakınılabilir kayıpların süt eşdeğeri, Türkiye'nin yıllık toplam süt üretiminin %0.77'sine denk gelmektedir. Sonuç olarak, ayak hastalıkları Türkiye’de süt sığırı işletmelerinde önemli ekonomik kayıplara neden olmaktadır. Ancak bu kayıpların neredeyse yarısı (%48,8) daha iyi bir yönetim uygulamaları ile sakınılabilir, böylece süt sığırı işletmelerinin verimliliği ve karlılığını artırılabilir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Adams A, Lombard J, Fossler C, et al (2016): Associations between housing and management practices and the prevalence of lameness, hock lesions, and thin cows on US dairy operations. J Dairy Sci, 100, 2119-2136.
- Atalan G (2018): Kayseri Develi tarımsal kalkınma kooperatifi süt sığırı çiftliğinde bulunan sığır tırnaklarının muayenesi ve problemli tırnakların sağaltımı. Erciyes Üniv Vet Fak Derg, 15, 222-229.
- Aydın R (2017): Süt sığırcılığı işletmelerinde işletme içi kirlilik ile topallık arasındaki ilişki ve topallığa bağlı ekonomik kayıplar. Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
- Beggs DS, Jongman EC, Hemsworth PH, et al (2019): Lame cows on Australian dairy farms: A comparison of farmer-identified lameness and formal lameness scoring, and the position of lame cows within the milking order. J Dairy Sci, 102, 1522-1529.
- Bennett R (2003): The economics of mastitis. The University of reading home page. Available at www.reading.ac.uk. (Accessed May 15, 2022).
- Bruijnis MRN, Hogeveen H, Stassen EN (2010): Assessing economic consequences of foot disorders in dairy cattle using a dynamic stochastic simulation model. J Dairy Sci, 93, 2419-2432.
- Canpolat İ, Bulut S (2003): Elazığ ve çevresinde sığırlarda görülen ayak hastalıklarının insidansı üzerine gözlemler. FÜ Sağ Bil Derg, 17, 155-160.
- Cha E, Hertl JA, Bar D, et al (2010): The cost of different types of lameness in dairy cows calculated by dynamic programming. Prev Vet Med, 97, 1-8.
- Charfeddine N, Pérez-Cabal MA (2017): Effect of claw disorders on milk production, fertility, and longevity, and their economic impact in Spanish Holstein cows. J Dairy Sci, 100, 653-665.
- De Vries M, Bokkers EAM, Van Reenen CG, et al (2015): Housing and management factors associated with indicators of dairy cattle welfare. Prev Vet Med, 118, 80-92.
- Dijkhuizen AA, Morris RS (1997): Animal health economics. (1st ed). 1-306. University of Sydney, Sydney, Australia.
- Enting H, Kooij D, Dijkhuizen AA, et al (1997): Economic losses due to clinical lameness in dairy cattle. Livest Prod Sci, 49, 256-267.
- Esslemont RJ, Kossaibati MA (1996): The incidence of production diseases and other health problems in a group of dairy herds in England. Vet Rec, 139, 486-490.
- Esslemont RJ, Spincer I (1993): The incidence and costs of diseases in dairy herds. 58. Daisy report No 2, University of Reading. Department of Agriculture.
- Ettema JF, Østergaard S (2006): Economic decision making on prevention and control of clinical lameness in Danish dairy herds. Livest Sci, 102, 92-106.
- Fabian J, Laven RA, Whay HR (2014): The prevalence of lameness on New Zealand dairy farms: A comparison of farmer estimate and locomotion scoring. Vet J, 201, 31-38.
- FAO (2022): FAOSTAT. Available at https://www.fao.org/faostat/en/#data; (Accessed Jan 20, 2022).
- Fourichon CH, Seegers N, Bareille N, et al (1999): Effects of disease on milk production in the dairy cow: A Review. Prev Vet Med, 41, 1-35.
- Göncü S (2023): Süt sığırcılığı işletmelerinde topallık. Available at http://www. muratgorgulu. com. tr/altekran.asp?id=117. (Accessed May 20, 2023).
- Griffiths BE, Dai White G, Oikonomou G (2018): A cross-sectional study into the prevalence of dairy cattle lameness and associated herd-level risk factors in England and Wales. Front Vet Sci, 5, 65.
- Guard C (2008): The costs of common diseases of dairy cattle. 695-700. In: Proceedings of the California Veterinary Conference. Lenexa, USA.
- Hoffman AC, Moore DA, Wenz JR, et al (2013): Comparison of modeled sampling strategies for estimation of dairy herd lameness prevalence and cow-level variables associated with lameness. J Dairy Sci, 96, 5746-5755.
- Ibishi L, Musliu A, Mehmedi B, et al (2022): Economic losses due to clinical lameness in Kosovo dairy cattle. Vet Stanica, 53, 295-304.
- İstek Ö, Han MC, Tanrısever M (2019): Fırat Üniversitesi Hayvan Hastanesine getirilen sığırlardakı tırnak deformasyonları ile ayak hastalıklarının retrospektif değerlendirilmesi. Harran Univ Vet Fak Derg, 8, 57-63.
- İzci C, Erdal FÇ (2021): Süt sığırlarında topallık: verimlilik ve çiftlik ekonomisine etkileri. BU Ziraat Fak Derg, 35, 451-466.
- Kayapınar SD, Han MC (2021): Malatya ve yöresinde sığır ayak hastalıklarının prevalansı. FÜ Sağ Bil Derg, 35, 37-42.
- Keskin E (2016): Gaziantep ve yöresinde gözlenen sığır ayak hastalıklarının insidansı ve tedavileri üzerine gözlemler. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
- Kossaibati MA, Esslemont RJ (1997): The costs of production diseases in dairy herds in England. Vet Journal, 254, 41-51.
- Lehoczky J (2001): Maintenance hoof trimming (in Hungarian). Thesis. SZIE FVS Department of Animal Hygiene, Budapest, Hungary.
- Liang D, Arnold LM, Stowe CJ, et al (2017): Estimating US dairy clinical disease costs with a stochastic simulation model. J Dairy Sci, 100, 1472-1486.
- Main DCJ, Leach KA, Barker ZE, et al (2012): Evaluating an intervention to reduce lameness in dairy cattle. J Dairy Sci, 95, 2946-2954.
- McInerney JP, Howe KS, Schepers JA (1992): A framework for the economic analysis of disease in farm livestock. Prev Vet Med, 13, 137-154.
- Özcan S, Pamuk K (2009): Afyonkarahisar ve çevresinde sığır ayak hastalıklarının prevalansı. Kocatepe Vet J, 2, 15-19.
- Ózsvári L (2017): Economic cost of lameness in dairy cattle herds. J Dairy Vet Anim Res, 6, 00176.
- Rajala-Shultz PJ, Gröhn YT, Mcculloch CE (1999): Effects of milk fever, ketosis and lameness on milk yield in dairy cows. J Dairy Sci, 82, 288-294.
- Salfer JA, Siewert JM, Endres MI (2018): Housing, management characteristics, and factors associated with lameness, hock lesion, and hygiene of lactating dairy cattle on Upper Midwest United States dairy farms using automatic milking systems. J Dairy Sci, 101, 8586-8594.
- Šárová R, Stehulova I, Kratinová P, et al (2011): Farm managers underestimate lameness prevalence in Czech dairy herds. Animal Welfare, 20, 201-204.
- Saruhan A (2015): Mardin yöresinde bazı süt sığırcılığı işletmelerinde ayak hastalıklarının prevalansı. Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Şanlıurfa.
- Sharma A, Phillips CJC (2019): Lameness in sheltered cows and its association with cow and shelter attributes. Animal, 9, 360.
- Shearer JK, Van Amstel SR (2013): Manual of foot care in cattle (2nd ed). 132. WD. Hoard and Sons Company, USA.
- Şındak N, Keskin O, Biricik HS, et al (2003): Şanlıurfa ve yöresinde sığır ayak hastalıklarının prevalansı. YYÜ Vet Fak Derg, 14, 14-18.
- Somers JR, Huxley J, Lorenz I, et al (2015): The effect of lameness before and during the breeding season on fertility in 10 pasture-based Irish dairy herds. Irish Vet Journal, 68, 1-7.
- Souza RC, Ferreira PM, Molina LR, et al (2006): Economic losses caused by sequels of lameness in free-stall-housed dairy cows. Arq Bras Med Vet Zootec, 58, 982-987.
- TUIK (2022): TURKSTAT. Available at https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=tarim-111&dil=1; (Accessed Jan 15, 2022).
- Tutuş D (2020): Van Muradiye Ilçesinde ruminantlarda görülen ekstremite ve ayak hastalıklarının insidansı. Yüksek Lisans Tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Van.
- USK (2023): Fiyatlar. Available at https://ulusalsutkonseyi.org.tr/ (Accessed May 25, 2023).
- Willshire J, Bell N (2009): An economic review of cattle lameness. Cattle Pract, 17, 136-141.
- Yakan S (2018): Ağrı ilinde sığırlarda ayak hastalıkları prevalansının belirlenmesi. Harran Univ Vet Fak Derg, 7, 207-212.
- Yalçın C, Sarıözkan S, Yıldız AŞ, et al (2010): Financial losses due to lameness in dairy herds in Burdur, Kırklareli and Konya provinces of Turkey. Ankara Univ Vet Fak Derg, 57, 99-104.
- Yayla S, Aksoy Ö, Kılıç E, et al (2012): Kars ve yöresinde sığırların bakım ve barındırma koşulları ile ayak hastalıkları arasındakı ilişkinin değerlendirilmesi. Harran Univ Vet Fak Derg, 1, 22-27.
- Yaylak E, Konca Y, Koyubenbe N (2016): İzmir İli Ödemiş ilçesindeki damızlık sığır yetiştiricileri birliği üyesi işletmelerde sağlık koruma uygulamaları ve sağlık sorunları üzerine bir araştirma. J Anim Prod, 57, 28-40.
- Yurdakul İ, Şen İ (2018): Sivas ve yöresinde sığır ayak hastalıkları prevalansının belirlenmesi. Harran Univ Vet Fak Derg, 7, 51-55.
Toplam 52 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Hayvan Sağlığı Ekonomisi ve İşletmeciliği |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 27 Ekim 2023 |
| Yayımlanma Tarihi | 10 Temmuz 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024Cilt: 71 Sayı: 3 |
