Öz
İş yeri ortamında solunan hava içeriğindeki toz, birçok sanayi kolunda çalışanların sağlığına zarar vermektedir. Endüstriyel işletme faaliyetleri sonucunda işyerinde oluşan tozların uygun toz azaltma veya engelleme yöntemleri uygulanarak tozlu ortamlarda iş sağlığı ve güvenliği sağlanmalıdır. Çalışma ortamındaki toz maruziyeti, pnömokonyoz, asbestoz ve siderozis silikoz gibi birçok meslek hastalığına sebep olmaktadır. Bu çalışmada tozlu ortamda çalışanların maruz kaldığı toz türleri, toz sınır düzeyleri, maruz kalınan tozun çalışan sağlığı üzerindeki etkileri, toz maruziyeti ile ilgili mevzuatlar, tozun sebep olduğu meslek hastalıkları ve korunma yöntemleri değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Toz maruziyeti Mesleki solunum yolu hastalıkları Mesleki akciğer hastalıkları
Kaynakça
- Bilir, N., & Yıldız, A.N. (2004). İş sağlığı ve güvenliği. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
- WHO (1999). Hazard Preventionand Control in the Work Environment: Airborne Dust, Geneva. Erişim Tarihi: 29.01.2020, http://www.who.int/occupational_health/publications/en/oehairbornedust.pdf
- İsgtedbir, Mesleki solunum sistemi hastalıkları. (2017). Erişim tarihi: 20.04.2019, https://isgtedbir.com/meslek-hastaliklari/mesleki- solunum-sistemi-hastaliklari/amp/
- Nelson, D.I., Concha-Barrientos, M., Driscoll, T., Steenland, K., Fingerhut, M., Punnett, L. ve diğerleri. (2005). Theglobalburden of selected occupational diseases and injuryrisks: Methodology and summary. Am J Ind Med, 48 (6), 400-418.
- Peng, Y.,Li, X., Cai. S.,Chen, Y., Dai, W., Liu, W & diğerleri. (2018). Prevalence and characteristics of COPD among pneumoconiosis patients at an occupational disease prevention institute: a cross-sectional study. BMC Pulmonary Medicine, 18-22.
- Akkurt, İ. (2007). Mesleki solunum hastalıkları kitabı. Türk Tabibleri Birliği Yayınları.
- Murray, J. F., & Nadel, J. A. (2000). Textbook of respiratory medicine. W.B. Saunders Company.
- Altuntaş, E. H. (2019). Mesleki akciğer hastalıklarından korunma. Güncel Göğüs Hastalıkları Serisi, 7 (2) , 16-27.
- Blanc, P. D., Toren, K. (2007). Occupation in chronic obstructive pulmonary disease and chronicbronchitis: an update. Int J Tuberc Lung Dis, 11 (3), 251-257.
- Vidinli, N., Özkan, E. K., Topçu, A. D., Yağmurluklu, Y., Gedikli, F. G. & Kürkçü, E. A. (2016). Çimento sektöründe tozla mücadele rehberi. Ankara: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü
- Bıyıkcı, E. T. (2010). İş Sağlığı ve Güvenliğinin Sağlanmasında İş Güvenliği Uzmanlığı. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
- Kılkış, İ. (2014). İş Sağlığı ve Güvenliği. Bursa: Dora Basım-Yayım.
- Emiroğlu, C. (2012). Sağlık sektöründe mesleki riskler ve hukuksal düzenlemeler. TTB Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 12, 16-25.
- Keçeci S., Yıldız Z. (2020). Mesleki kas iskelet sistemi sorunları çözüm yöntemleri, Bilimsel Tamamlayıcı Tıp Regülasyon ve Nöral Terapi Dergisi, 14:3.
- Çağlayan, Ç. (2015). İşyeri Temsilcileri ve İşçiler İçin Meslek Hastalıkları Rehberi. İstanbul: Birleşik Metal İş Yayınları.
- Kaba, Ünal, E. (2014). İstanbul Meslek Hastalıkları Hastanesinde 2009 yılında meslek hastalıkları nedeniyle tedavi edilen hastaların hastalık grupları ve tedavi maliyetlerine göre incelenmesi. Türk Tabipleri Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 43-50.
- International Labour Office (ILO). (2011). ILO introductory report: global trends and challenges on occupational safety and health, Report. İstanbul: XIX World Congress on Safety and Health at Work.
- Health and Safety Executive, Work-related respiratory disease in Great Britain. Erişim tarihi: 13.02.2018, http://www.hse.gov.uk/statistics/causdis/respiratory-diseases.pdf
- Hamalainen, P.,Takala, J. &Saarelai K. L. (2012). Global Estimates of the Burden of Injury and Illness at Work. 21.
- Yang, C. Y.,Huang, C. C., Chiu, H. F., Chiu, J. F., Lan, S. J. &Ko, Y. C. (1996). Effects of occupational dust exposure on the respiratory health of Portland cement workers. J.Toxicol&Environmental Health, 581-588.
- Tatar, Ç. & Alizoroğlu, D. (2019). Proseslerde açığa çıkan toz ve sağlığa etkileri. Erişim tarihi: 10.12.2020, http://kontrolmedya.com/proseslerde-aciga-cikan-toz-ve-sagliga-etkileri
- Güyagüler, T. (1974). Toz. Bilimsel Madencilik Dergisi, 13, 13-18.
- Ediz, İ. G., Beyhan, S. &Yuvka, Ş. (2001). Madencilikte toz kaynakları ve kontrolü. Dumlupınar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2, 121-132.
- Balcı, S. (2016). Çimento üretiminde toz ve gürültü maruziyetinin değerlendirilmesi. İş sağlığı ve güvenliği uzmanlık tezi, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü, Ankara.
- Tozla mücadele yönetmeliği. (2013). Erişim tarihi: 29.01.2020, https://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.18989&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch
- Porta,M. (Ed.). (2001). A Dictionary of Epidemiology. Oxford University Press, 316.
- The National Institute for Occupational Safety and Health (2015). Criteria for a recommended standard: occupational exposure to respirable coal mine dust. Erişim tarihi: 3.02.2020, https://www.cdc.gov/niosh/docs/95-106/default.html
Öz
Dust in the air content inhaled in the workplace environment harms the health of employees in many industries. Diseases caused by inhalation of dust into the lungs are generally in the form of tissue reaction caused by the accumulation of inorganic dusts in the lungs. It is known that there are dozens of diseases such as coal worker pneumoconiosis, asbestosis, siderosis silicosis caused by dust exposure. Although various reduction techniques are used for dusting as a result of business activities, it is still a known fact that respirable dusts pose a risk to the health of employees. In this study, the dust levels that the workers are exposed to in the dusty environment, the effects of the dust exposed on the worker health and the relevant legislation were evaluated.
Anahtar Kelimeler
Dust exposure Occupational respiratory diseases Occupational lung diseases
Kaynakça
- Bilir, N., & Yıldız, A.N. (2004). İş sağlığı ve güvenliği. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
- WHO (1999). Hazard Preventionand Control in the Work Environment: Airborne Dust, Geneva. Erişim Tarihi: 29.01.2020, http://www.who.int/occupational_health/publications/en/oehairbornedust.pdf
- İsgtedbir, Mesleki solunum sistemi hastalıkları. (2017). Erişim tarihi: 20.04.2019, https://isgtedbir.com/meslek-hastaliklari/mesleki- solunum-sistemi-hastaliklari/amp/
- Nelson, D.I., Concha-Barrientos, M., Driscoll, T., Steenland, K., Fingerhut, M., Punnett, L. ve diğerleri. (2005). Theglobalburden of selected occupational diseases and injuryrisks: Methodology and summary. Am J Ind Med, 48 (6), 400-418.
- Peng, Y.,Li, X., Cai. S.,Chen, Y., Dai, W., Liu, W & diğerleri. (2018). Prevalence and characteristics of COPD among pneumoconiosis patients at an occupational disease prevention institute: a cross-sectional study. BMC Pulmonary Medicine, 18-22.
- Akkurt, İ. (2007). Mesleki solunum hastalıkları kitabı. Türk Tabibleri Birliği Yayınları.
- Murray, J. F., & Nadel, J. A. (2000). Textbook of respiratory medicine. W.B. Saunders Company.
- Altuntaş, E. H. (2019). Mesleki akciğer hastalıklarından korunma. Güncel Göğüs Hastalıkları Serisi, 7 (2) , 16-27.
- Blanc, P. D., Toren, K. (2007). Occupation in chronic obstructive pulmonary disease and chronicbronchitis: an update. Int J Tuberc Lung Dis, 11 (3), 251-257.
- Vidinli, N., Özkan, E. K., Topçu, A. D., Yağmurluklu, Y., Gedikli, F. G. & Kürkçü, E. A. (2016). Çimento sektöründe tozla mücadele rehberi. Ankara: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü
- Bıyıkcı, E. T. (2010). İş Sağlığı ve Güvenliğinin Sağlanmasında İş Güvenliği Uzmanlığı. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
- Kılkış, İ. (2014). İş Sağlığı ve Güvenliği. Bursa: Dora Basım-Yayım.
- Emiroğlu, C. (2012). Sağlık sektöründe mesleki riskler ve hukuksal düzenlemeler. TTB Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 12, 16-25.
- Keçeci S., Yıldız Z. (2020). Mesleki kas iskelet sistemi sorunları çözüm yöntemleri, Bilimsel Tamamlayıcı Tıp Regülasyon ve Nöral Terapi Dergisi, 14:3.
- Çağlayan, Ç. (2015). İşyeri Temsilcileri ve İşçiler İçin Meslek Hastalıkları Rehberi. İstanbul: Birleşik Metal İş Yayınları.
- Kaba, Ünal, E. (2014). İstanbul Meslek Hastalıkları Hastanesinde 2009 yılında meslek hastalıkları nedeniyle tedavi edilen hastaların hastalık grupları ve tedavi maliyetlerine göre incelenmesi. Türk Tabipleri Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 43-50.
- International Labour Office (ILO). (2011). ILO introductory report: global trends and challenges on occupational safety and health, Report. İstanbul: XIX World Congress on Safety and Health at Work.
- Health and Safety Executive, Work-related respiratory disease in Great Britain. Erişim tarihi: 13.02.2018, http://www.hse.gov.uk/statistics/causdis/respiratory-diseases.pdf
- Hamalainen, P.,Takala, J. &Saarelai K. L. (2012). Global Estimates of the Burden of Injury and Illness at Work. 21.
- Yang, C. Y.,Huang, C. C., Chiu, H. F., Chiu, J. F., Lan, S. J. &Ko, Y. C. (1996). Effects of occupational dust exposure on the respiratory health of Portland cement workers. J.Toxicol&Environmental Health, 581-588.
- Tatar, Ç. & Alizoroğlu, D. (2019). Proseslerde açığa çıkan toz ve sağlığa etkileri. Erişim tarihi: 10.12.2020, http://kontrolmedya.com/proseslerde-aciga-cikan-toz-ve-sagliga-etkileri
- Güyagüler, T. (1974). Toz. Bilimsel Madencilik Dergisi, 13, 13-18.
- Ediz, İ. G., Beyhan, S. &Yuvka, Ş. (2001). Madencilikte toz kaynakları ve kontrolü. Dumlupınar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2, 121-132.
- Balcı, S. (2016). Çimento üretiminde toz ve gürültü maruziyetinin değerlendirilmesi. İş sağlığı ve güvenliği uzmanlık tezi, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü, Ankara.
- Tozla mücadele yönetmeliği. (2013). Erişim tarihi: 29.01.2020, https://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.18989&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch
- Porta,M. (Ed.). (2001). A Dictionary of Epidemiology. Oxford University Press, 316.
- The National Institute for Occupational Safety and Health (2015). Criteria for a recommended standard: occupational exposure to respirable coal mine dust. Erişim tarihi: 3.02.2020, https://www.cdc.gov/niosh/docs/95-106/default.html
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | İş Sağlığı ve Güvenliği |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2021 |
| Gönderilme Tarihi | 17 Temmuz 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Cilt: 5 Sayı: 3 |
