Tuj Kuzularında Testis Ölçüleri ve Bu Ölçülerle Canlı Ağırlık ve Yaş Arasındaki İlişkiler

Mehmet Sarı; Kadir Önk; Ali Rıza Aksoy

Konferans Bildirisi

Tuj Kuzularında Testis Ölçüleri ve Bu Ölçülerle Canlı Ağırlık ve Yaş Arasındaki İlişkiler

Yıl 2013, Cilt: 1 Sayı: 2, 64 - 74, 02.02.2014

Mehmet Sarı Kadir Önk Ali Rıza Aksoy

Öz

Bu araştırma Tuj erkek kuzularında testis çapı ve
testis uzunluğu, skrotum uzunluğu, skrotum çevresi
ve skrotum hacmi ile kuzuların canlı ağırlıkları ve
yaşları arasındaki ilişkilerinin belirlenmesi amacıyla
yapılmıştır. Araştırmada 74 adet Tuj ırkı erkek kuzu
kullanılmıştır. Testis ve skrotum özelliklerine
kuzuların canlı ağırlıkları, yaşı, doğum tipi ve ana
yaşının etkileri doğumdan 6 aylık yaşa kadar
incelenmiştir. Testis çapı, testis uzunluğu, skrotum
uzunluğu, skrotum çevresi ve skrotum hacmine
ilişkin en-küçük kareler ortalamaları sırasıyla
2.56±0.03 cm, 4.60±0.03 cm, 8.32±0.60 cm,
14.47±0.10 cm ve 103.00±2.28 cm3 olarak
belirlenmiştir. Canlı ağırlık ve yaşın incelenen tüm
testis ve skrotum özelliklerine etkisi istatistiki olarak
önemli (P < 0.01), ana yaşının incelenen tüm testis ve
skrotum özelliklerine etkisi istatistiki olarak önemsiz
(P > 0.05) belirlenmiştir. Doğum tipinin ise sadece
skrotum uzunluğuna etkisi istatistiki olarak önemli
(P < 0.01) bulunmuştur. Canlı ağırlık, yaş, testis çapı,
testis uzunluğu, skrotum çevresi, skrotum uzunluğu
ve skrotum hacminin kendi aralarındaki korelasyon
katsayıları pozitif ve yüksek değerlerde olup,
istatistiki olarak önemli bulunmuştur (P < 0.01). Sonuç
olarak, kolay ve erken yaşta ölçülebilen testis ve
skrotum ölçüleri ile testis özelliklerinin belirlenmesi
ve damızlık seçiminde seleksiyon kriteri olarak
kullanılabileceğini göstermektedir

Anahtar Kelimeler

Tuj, testis ölçüleri, canlı ağırlık, yaş

Kaynakça

1. Akpa GN, Alphonsus C, Duru S. 2006. The relationship between body growth parameters and testicular and horn development in Yankasa rams. P. A. T. 2, 56 -61.
2. Aygün T, Karaca O. 2000. Karakaş erkek kuzularında serum testosteron konsantrasyonları ile testis özellikleri arasındaki ilişkiler. Ankara Üniv. Zir. Fak. Tar. Bil. Derg. 6, 97-101.
3. Aygün T, Yılmaz A. 2003. Norduz erkek oğlaklarında bazı testis özellikleri. Türk Veterinerlik ve Hayvancılık Dergisi. 27, 1441-1445.
4. Blockey MA. 1980. Getting the most out of rams and boars. Proc. Aust. Soc. Anim. Prod. 13, 46.
5. Coulter GH, Foote RH. 1977. Relationship of body weight to testicular size and consistency in growing Holstein bulls. Anim. Sci. 44, 107-109.
6. Dellal G. 2002. Ile de France (IF) x Akkaraman (AK) (G1) erkek kuzularda testis özellikleri. Turk J. Vet. Anim. Sci. 26, 1297-1302 7. Düzgüneş O, Eliçin A, Akman N. 1987.
Hayvan ıslahı. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Kitabı Yayın No: 1003, Ankara, Türkiye, 298.
8. Düzgüneş O, Kesici T, Gürbüz F. 1983. İstatistik metotları I. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No. 861.
9. Elmaz Ö, Cirit Ü, Demir H. 2007. Relationship of testicular development with age, body weight, semen characteristics and testosterone in Kıvırcık ram lambs. South African Journal of Animal Science, 37, 269-274.
10. Emsen E. 2005. Testicular development and body weight gain from birth to 1 year of age of Awassi and Redkaraman sheep and their reciprocal crosses. Small Ruminant Research. 59, 79–82.
11. Foster RA, Ladds PW, Hoffmann D, ve ark. 1989. The relationship of scrotal circumference to testicular weight in rams. Aust. Vet. J. 66, 20-22.
12. Gündoğan M, Uçar M, Tekerli M. 2003. Afyon koşullarında yetiştirilen koçlarda aşım sezonu öncesi, esnası ve sonrasında testislerin morfometrik ölçümleri ile diğer spermatolojik özellikleri arasındaki ilişkinin araştırılması. Lalahan Hay. Araş. Enst. Derg. 43, 9-22.
13. İbrahim AA, Aliyu J, Ashiru M, ve ark. 2012. Biometric study of the reproductive organs of three breeds of sheep in Nigeria. Int. J. Morphol. 30, 1597-1603.
14. Karakuş K, Eyduran E, Aygün T, ve ark. 2010. Appropriate growth model describing some testicular characteristics in norduz male lambs. The J. Anim. Plant Sci. 20, 1-4.
15. Kaya A, Yıldız C, Lehimcioğlu NC, ve ark. 1999. Konya Merinosu koçlarında sperma kalitesi, testis ölçüleri ve kan testosteron düzeylerine ilişkin mevsimsel değişikliklerin araştırılması. Hay. Araş. Derg. 9, 1-5.
16. Kaymakçı M. 1984. Kimi Yerli koyun ırklarında temel dölerme özelliklerinin değişimi üzerinde araştırmalar. Çayır Mera ve Zootekni Araştırma Enstitüsü, No: 92. Ankara.
17. Kaymakçı M, Koşum N, Taşkın T, ve ark. 2006. Menemen koyunlarında kimi verim özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg. 43, 63-74.
18. Kaymakçı M, Sarıcan C. Karaca O. 1988. Acıpayam erkek kuzularında testis özellikleri üzerinde araştırmalar. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg. 25, 109-123.
19. Koyuncu M, Kara Uzun Ş, Öziş Ş, ve ark. 2005a. Kıvırcık kuzularında bazı testis özellikleri. Tarım Bilimleri Dergisi. 11, 7-11.
20. Koyuncu M, Kara Uzun Ş, Öziş Ş, ve ark. 2005b. Development of testicular dimensions and size, and their relationship to age and body weight in growing Kivircik (Western Thrace) ram lambs. Czech J. Anim. Sci. 50, 243–248.
21. Koyuncu M, Şengül L, Tuncel E. 2000. Karayaka toklularında bazı testis özellikleri. Hayvansal Üretim. 41, 102-107.
22. Land RB, Carr WR. 1975. Testes growth and plasma LH concentration following hemicastration and its relation with female prolificacy in sheep. J. Rep. Fertil. 45, 495.
23. Land RB. 1973. The expression of female sex limited characters in the male. Nature. 241, 208- 209.
24. Nelson EA, Lin TY, Fonda ES. 1987. Reproductive characteristics of Rambouillet, Suffolk, St.Croix, Finnsheep and Hampshire lamb rams. American Soci. Anim. Sci. 38, 79-82.
25. Odabaşoğlu F, Karaca O, Altın T. 1992. Morkaraman toklu ve koçların bazı testis özellikleri. Selçuk Üniv. Vet. Fak. Derg. 8, 1.
26. Özdemir Z, Altın T. 2002. Kıvırcık erkek kuzularında bazı testis özellikleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi. 12, 13-20.
27. Öztürk A, Dağ B, Zülkadir U, ve ark. 1995. Konya Merinosu toklu ve koçların bazı testis özellikleri. Hayvancılık Araştırma Dergisi. 5, 15-17.
28. Salhab SA, Zarkawi M, Wardeh MF, ve ark. 2001. Development of testicular dimen¬sions and size, and their relationship to age, body weight and parental size in growing Awassi ram lambs. Small Rum. Resch. 40, 187–191.
29. Sönmez R, Kaymakçı M. 1987. Koyunlarda döl verimi. Ege Üniv. Zir. Fak. Yay. No: 404, İzmir, Türkiye.
30. SPSS for Windows. 2003. Release 12.0 Standard version. Copyright SPSS Inc.
31. Toe F, Rege JEO, Mukasa-Mugerwa E, ve ark. 2000. Reproductive characteristics of Ethiopian highland sheep. I. Genetic parameters of testicular measurements in ram lambs and relationship with age at puberty in ewe lambs. Small Ruminant Research. 36, 227-240.
32. Yılmaz A, Aygün T. 2002. Norduz erkek kuzularının bazı testis özellikleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi. 12, 21-26.
33. Yılmaz A, Cengiz F. 2006. Norduz Erkek kuzularında testis özellikleri ve serum testosteron konsantrasyonun yaşa göre değişimi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi. 12, 277-284

Testicular measurements and their relation with live weight and age in Tuj lambs

Yıl 2013, Cilt: 1 Sayı: 2, 64 - 74, 02.02.2014

Mehmet Sarı Kadir Önk Ali Rıza Aksoy

Öz

The study was conducted to measure the development of several testicular traits, factors influencing them, and relationship of testicular parameters to body growth in growing male lambs. The experimental materials were 74 Tuj male lambs. The effects of age and body weight of lambs, type of birth and dam age on the development of the testicular and scrotal parameters from birth to 6 months of age were investigated. The least squares means of testis diameter, testis length, scrotum length, scrotum circumference and scrotum volume in Tuj male lambs were found as 2.56±0.03 cm, 4.60±0.03 cm, 8.32±0.60 cm, 14.47±0.10 cm ve 103.00±2.28 cm3 , respectively. The effects of live weight and age of lambs on the whole testis and scrotum traits were statistically significant (P<0.01). The effect of dam age on testis and scrotum traits were statistically not significant (P>0.05). The effect of birth type on scrotum length was statistically
significant (P<0.01). The correlations among the measured traits were positive and highly significant (P<0.01). The results of this study might be used to evaluate that the suitability of testicular and scrotal measure¬ments as criteria for early selection of lambs was emphasized.

Anahtar Kelimeler

Tuj lamb, testis measurements, live weight, age

Kaynakça

1. Akpa GN, Alphonsus C, Duru S. 2006. The relationship between body growth parameters and testicular and horn development in Yankasa rams. P. A. T. 2, 56 -61.
2. Aygün T, Karaca O. 2000. Karakaş erkek kuzularında serum testosteron konsantrasyonları ile testis özellikleri arasındaki ilişkiler. Ankara Üniv. Zir. Fak. Tar. Bil. Derg. 6, 97-101.
3. Aygün T, Yılmaz A. 2003. Norduz erkek oğlaklarında bazı testis özellikleri. Türk Veterinerlik ve Hayvancılık Dergisi. 27, 1441-1445.
4. Blockey MA. 1980. Getting the most out of rams and boars. Proc. Aust. Soc. Anim. Prod. 13, 46.
5. Coulter GH, Foote RH. 1977. Relationship of body weight to testicular size and consistency in growing Holstein bulls. Anim. Sci. 44, 107-109.
6. Dellal G. 2002. Ile de France (IF) x Akkaraman (AK) (G1) erkek kuzularda testis özellikleri. Turk J. Vet. Anim. Sci. 26, 1297-1302 7. Düzgüneş O, Eliçin A, Akman N. 1987.
Hayvan ıslahı. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Kitabı Yayın No: 1003, Ankara, Türkiye, 298.
8. Düzgüneş O, Kesici T, Gürbüz F. 1983. İstatistik metotları I. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No. 861.
9. Elmaz Ö, Cirit Ü, Demir H. 2007. Relationship of testicular development with age, body weight, semen characteristics and testosterone in Kıvırcık ram lambs. South African Journal of Animal Science, 37, 269-274.
10. Emsen E. 2005. Testicular development and body weight gain from birth to 1 year of age of Awassi and Redkaraman sheep and their reciprocal crosses. Small Ruminant Research. 59, 79–82.
11. Foster RA, Ladds PW, Hoffmann D, ve ark. 1989. The relationship of scrotal circumference to testicular weight in rams. Aust. Vet. J. 66, 20-22.
12. Gündoğan M, Uçar M, Tekerli M. 2003. Afyon koşullarında yetiştirilen koçlarda aşım sezonu öncesi, esnası ve sonrasında testislerin morfometrik ölçümleri ile diğer spermatolojik özellikleri arasındaki ilişkinin araştırılması. Lalahan Hay. Araş. Enst. Derg. 43, 9-22.
13. İbrahim AA, Aliyu J, Ashiru M, ve ark. 2012. Biometric study of the reproductive organs of three breeds of sheep in Nigeria. Int. J. Morphol. 30, 1597-1603.
14. Karakuş K, Eyduran E, Aygün T, ve ark. 2010. Appropriate growth model describing some testicular characteristics in norduz male lambs. The J. Anim. Plant Sci. 20, 1-4.
15. Kaya A, Yıldız C, Lehimcioğlu NC, ve ark. 1999. Konya Merinosu koçlarında sperma kalitesi, testis ölçüleri ve kan testosteron düzeylerine ilişkin mevsimsel değişikliklerin araştırılması. Hay. Araş. Derg. 9, 1-5.
16. Kaymakçı M. 1984. Kimi Yerli koyun ırklarında temel dölerme özelliklerinin değişimi üzerinde araştırmalar. Çayır Mera ve Zootekni Araştırma Enstitüsü, No: 92. Ankara.
17. Kaymakçı M, Koşum N, Taşkın T, ve ark. 2006. Menemen koyunlarında kimi verim özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg. 43, 63-74.
18. Kaymakçı M, Sarıcan C. Karaca O. 1988. Acıpayam erkek kuzularında testis özellikleri üzerinde araştırmalar. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg. 25, 109-123.
19. Koyuncu M, Kara Uzun Ş, Öziş Ş, ve ark. 2005a. Kıvırcık kuzularında bazı testis özellikleri. Tarım Bilimleri Dergisi. 11, 7-11.
20. Koyuncu M, Kara Uzun Ş, Öziş Ş, ve ark. 2005b. Development of testicular dimensions and size, and their relationship to age and body weight in growing Kivircik (Western Thrace) ram lambs. Czech J. Anim. Sci. 50, 243–248.
21. Koyuncu M, Şengül L, Tuncel E. 2000. Karayaka toklularında bazı testis özellikleri. Hayvansal Üretim. 41, 102-107.
22. Land RB, Carr WR. 1975. Testes growth and plasma LH concentration following hemicastration and its relation with female prolificacy in sheep. J. Rep. Fertil. 45, 495.
23. Land RB. 1973. The expression of female sex limited characters in the male. Nature. 241, 208- 209.
24. Nelson EA, Lin TY, Fonda ES. 1987. Reproductive characteristics of Rambouillet, Suffolk, St.Croix, Finnsheep and Hampshire lamb rams. American Soci. Anim. Sci. 38, 79-82.
25. Odabaşoğlu F, Karaca O, Altın T. 1992. Morkaraman toklu ve koçların bazı testis özellikleri. Selçuk Üniv. Vet. Fak. Derg. 8, 1.
26. Özdemir Z, Altın T. 2002. Kıvırcık erkek kuzularında bazı testis özellikleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi. 12, 13-20.
27. Öztürk A, Dağ B, Zülkadir U, ve ark. 1995. Konya Merinosu toklu ve koçların bazı testis özellikleri. Hayvancılık Araştırma Dergisi. 5, 15-17.
28. Salhab SA, Zarkawi M, Wardeh MF, ve ark. 2001. Development of testicular dimen¬sions and size, and their relationship to age, body weight and parental size in growing Awassi ram lambs. Small Rum. Resch. 40, 187–191.
29. Sönmez R, Kaymakçı M. 1987. Koyunlarda döl verimi. Ege Üniv. Zir. Fak. Yay. No: 404, İzmir, Türkiye.
30. SPSS for Windows. 2003. Release 12.0 Standard version. Copyright SPSS Inc.
31. Toe F, Rege JEO, Mukasa-Mugerwa E, ve ark. 2000. Reproductive characteristics of Ethiopian highland sheep. I. Genetic parameters of testicular measurements in ram lambs and relationship with age at puberty in ewe lambs. Small Ruminant Research. 36, 227-240.
32. Yılmaz A, Aygün T. 2002. Norduz erkek kuzularının bazı testis özellikleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi. 12, 21-26.
33. Yılmaz A, Cengiz F. 2006. Norduz Erkek kuzularında testis özellikleri ve serum testosteron konsantrasyonun yaşa göre değişimi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi. 12, 277-284

Toplam 33 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Bölüm	Makaleler
Yazarlar	Mehmet Sarı Kadir Önk Ali Rıza Aksoy Bu kişi benim
Yayımlanma Tarihi	2 Şubat 2014
Gönderilme Tarihi	11 Temmuz 2013
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2013 Cilt: 1 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA	Sarı, M., Önk, K., & Aksoy, A. R. (2014). Tuj Kuzularında Testis Ölçüleri ve Bu Ölçülerle Canlı Ağırlık ve Yaş Arasındaki İlişkiler. Mehmet Akif Ersoy University Journal of Health Sciences Institute, 1(2), 64-74.
AMA	Sarı M, Önk K, Aksoy AR. Tuj Kuzularında Testis Ölçüleri ve Bu Ölçülerle Canlı Ağırlık ve Yaş Arasındaki İlişkiler. Mehmet Akif Ersoy University Journal of Health Sciences Institute. Şubat 2014;1(2):64-74.
Chicago	Sarı, Mehmet, Kadir Önk, ve Ali Rıza Aksoy. “Tuj Kuzularında Testis Ölçüleri Ve Bu Ölçülerle Canlı Ağırlık Ve Yaş Arasındaki İlişkiler”. Mehmet Akif Ersoy University Journal of Health Sciences Institute 1, sy. 2 (Şubat 2014): 64-74.
EndNote	Sarı M, Önk K, Aksoy AR (01 Şubat 2014) Tuj Kuzularında Testis Ölçüleri ve Bu Ölçülerle Canlı Ağırlık ve Yaş Arasındaki İlişkiler. Mehmet Akif Ersoy University Journal of Health Sciences Institute 1 2 64–74.
IEEE	M. Sarı, K. Önk, ve A. R. Aksoy, “Tuj Kuzularında Testis Ölçüleri ve Bu Ölçülerle Canlı Ağırlık ve Yaş Arasındaki İlişkiler”, Mehmet Akif Ersoy University Journal of Health Sciences Institute, c. 1, sy. 2, ss. 64–74, 2014.
ISNAD	Sarı, Mehmet vd. “Tuj Kuzularında Testis Ölçüleri Ve Bu Ölçülerle Canlı Ağırlık Ve Yaş Arasındaki İlişkiler”. Mehmet Akif Ersoy University Journal of Health Sciences Institute 1/2 (Şubat 2014), 64-74.
JAMA	Sarı M, Önk K, Aksoy AR. Tuj Kuzularında Testis Ölçüleri ve Bu Ölçülerle Canlı Ağırlık ve Yaş Arasındaki İlişkiler. Mehmet Akif Ersoy University Journal of Health Sciences Institute. 2014;1:64–74.
MLA	Sarı, Mehmet vd. “Tuj Kuzularında Testis Ölçüleri Ve Bu Ölçülerle Canlı Ağırlık Ve Yaş Arasındaki İlişkiler”. Mehmet Akif Ersoy University Journal of Health Sciences Institute, c. 1, sy. 2, 2014, ss. 64-74.
Vancouver	Sarı M, Önk K, Aksoy AR. Tuj Kuzularında Testis Ölçüleri ve Bu Ölçülerle Canlı Ağırlık ve Yaş Arasındaki İlişkiler. Mehmet Akif Ersoy University Journal of Health Sciences Institute. 2014;1(2):64-7.

Kapak Resmi İndir

Makale Dosyaları

Tam Metin

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.