Öz
Anadolu’nun Bereketli Hilal olarak tanımlanan bölgesinde yerleşik hayata geçmeye başlayan insanoğlunun gelişimi büyük bir ivme kazanmış ve bu coğrafyada sayısız eser bırakmıştır. Bu eserlerden elde edilecek olan binlerce yıllık bilgi ve birikimin orijinal özelliklerinin korunarak belgelendirilmesi ve gelecek nesillere aktarılması kritik öneme sahiptir. Bu bağlamda arkeolojik alanların ortaya çıkarılması için ilk olarak uygulanacak yöntemlerden biri yüzey araştırmasıdır. Yüzey araştırmalarında seramik, cam, metal, sikke gibi küçük buluntuların yanı sıra alandaki yapıya dair mimari öğeler de el edilebilmektedir. Gelişen teknolojiyle birlikte son yıllarda yüzey araştırmaları için yeni bir veri toplama platformu olan İnsansız Hava Aracı (İHA) fotogrametrisi sıklıkla kullanılmaktadır. Bu yöntemle, çalışma bölgesine ait koordinat bilgisine sahip ortofoto, sayısal yüzey modeli, eş yükselti eğrileri, en kesit ve boy kesit gibi ürünler elde edilebilmektedir. Bu çalışmada, Şanlıurfa’nın 80 km güneyinde yer alan ve Şuayip Şehri olarak bilinen bölgede İHA fotogrametrisi kullanılarak yukarıda sayılan topografik ürünler elde edilmiş ve bu ürünlerin yüzey araştırmasına katkıları incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Yüzey Araştırması İHA Fotogrametrisi Şuayp Şehri Arkeoloji Kültürel Miras
Destekleyen Kurum
Harran Üniversitesi BAP Koordinasyon Birimi
Proje Numarası
20115
Teşekkür
20115 nolu HUBAP projesi tarafından desteklenmiştir.
Kaynakça
- BINTLIFF, J. 2000. “Beyond dots on the Map; Future Directions for Surface Artefact Survey in Greece”, (der. J. Bintliff, M. Kuna, N. Venclová), The Future of Surface Artefact Survey in Europe, Sheffield, 3-20.
- CHİABRANDO, F., D'ANDRİA, F., SAMMARTANO, G., and SPANÒ, A. 2018. “UAV photogrammetry for archaeological site survey. 3D models at the Hierapolis in Phrygia (Turkey).” Virtual Archaeology Review, 9(18), 28-43.
- COLOMINA, I – P. MOLINA, 2014. “Unmanned Aerial Systems for Photogrammetry and Remote Sensing: A Review”, ISPRS Journal of Photogrammetry and Remote Sensing 92.0: 79-97. Doi:10.1016/j.jsprsjprs.2014.02.013.
- DEMİRKESEN, A.C., ÖZLÜDEMİR, M.T. ve DEMİR, H.M. 2005. “Kapadokya örneğinde tarihi ve kültürel mirasın korunması ve bu işlemlerde harita mühendislerinin yetki ve sorumlulukları.” TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 10. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, Ankara
- GEORGOPOULOS A. and IOANNİDİS G. 2004. “Photogrammetric and surveying methods for the geometric recording of archaeological monuments.” Archaeological Surveys, FIG Working Week 2004 Athens, Greece, May 22– 27.
- GİARDİNO J. M., 2011. “A history of NASA remote sensing contributions to archaeology.” Journal of Archaeological Science 38(9), pp. 2003-2009.
- GÜLER, S. E. 2016. “Urfa Tarihinden Sayfalar,” Eyyübiye Bel. Yayınları, Ankara.
- KALAYCI, T. 2018. "Arkeolojide Mekansal Teknolojiler: Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri", Arkeolojide Temel Yöntemler (Ed. S. Ünlüsoy, C. Çakırlar, Ç. Çilingiroğlu), Ege Yayınları, İstanbul, ss. 69-107.
- KOPARAL, E. 2018. “Arkeolojide Yüzey Araştırmaları: Yöntem, Tarihçe ve Uygulama”, Arkeolojide Temel Yöntemler, (Ed. S. Ünlüsoy, C. Çakırlar, Ç. Çilingiroğlu), Ege Yayınları, İstanbul, ss. 109-155.
- LASAPONARA R., MASİNİ N., 2011. “Satellite remote sensing in archaeology: past, present and future perspectives”, Journal of Archaeological Science 38 (9), pp. 1995-2002.
- LİPİNSKİ, E. 2000. “The Aramaeans: Their Ancient History Culture”, Religion, (Orientalia Lovaniensia Analecta), Peeters.
- ÖZDOĞAN, M. 2014. “50 Soruda Arkeoloji”, Bilim ve Gelecek Kitaplığı, İstanbul.
- SİEBERT, S. TEİZER, J. 2014. “Mobile 3D mapping for surveying earthwork projects using an Unmanned Aerial Vehicle (UAV) system”. Autom Constr. 1–14.
- SİNCLAİR, T.A. 1990. “Eastern Turkey: An Architectural and Archaeological Survey, Vol.IV”, The Lindar Press, Londos, ss. 189-190. UNESCO, 1972. “Convention concerning the protection of the world cultural and natural heritage: adopted by the General conference at its seventeenth session”, Paris, 16 November 1972, Unesco, p.
- URL-1 https://kvmgm.ktb.gov.tr/TR-44798/turkiye-geneli-korunmasi-gerekli-tasinmaz-kultur-varlig-.html (Erişim tarihi: 11.02.2021)
- URL-2 https://arachne.unikoeln.de/arachne/index.php?view[layout]=search_result_overview&view[caller][project]=&view[category]=overview&view[section]=uebersicht&search[data]=ALL&search[mode]=meta&search[match]=similar&view[active_tab]=overview&search[constraints]=Schu%E2%80%99eb%20Schar (Erişim tarihi: 11.02.2021)
- USLU, A., POLAT, N., TOPRAK A.S. and UYSAL, M. 2016. “Kültürel Mirasın Fotogrametrik Yöntemle 3B Modellenmesi Örneği.” Harita Teknolojileri Elektronik Dergisi, Vol 8, No. 2, pp. (165-176)
Öz
The development of human beings, which started to settle in the region of Anatolia defined as the Fertile Crescent, has gained a great momentum and left countless artifact in this geography. It is critical that thousands of years of knowledge and experience to be obtained from these artifacts are documented by preserving their original features and passed on to future generations. In this context, one of the first methods to be applied to reveal archaeological sites is survey. In the survey, in addition to small findings such as ceramics, glass, metal and coins, architectural elements related to the structure in the area can also be found. Unmanned Aerial Vehicle (UAV) photogrammetry, which is a new data collection platform for survey, has been used frequently in recent years with the developing technology. With this method, products such as coordinated orthophoto, digital surface model, contour lines, cross section and longitudinal section of the study area can be obtained. In this study, the above-mentioned topographic products were obtained by using UAV photogrammetry in the region known as Suayip City, located 80 km south of Sanliurfa and their contribution to the survey was investigated.
Anahtar Kelimeler
Survey UAV Photogrammetry Suayip City Archaeology Cultural Heritage
Proje Numarası
20115
Kaynakça
- BINTLIFF, J. 2000. “Beyond dots on the Map; Future Directions for Surface Artefact Survey in Greece”, (der. J. Bintliff, M. Kuna, N. Venclová), The Future of Surface Artefact Survey in Europe, Sheffield, 3-20.
- CHİABRANDO, F., D'ANDRİA, F., SAMMARTANO, G., and SPANÒ, A. 2018. “UAV photogrammetry for archaeological site survey. 3D models at the Hierapolis in Phrygia (Turkey).” Virtual Archaeology Review, 9(18), 28-43.
- COLOMINA, I – P. MOLINA, 2014. “Unmanned Aerial Systems for Photogrammetry and Remote Sensing: A Review”, ISPRS Journal of Photogrammetry and Remote Sensing 92.0: 79-97. Doi:10.1016/j.jsprsjprs.2014.02.013.
- DEMİRKESEN, A.C., ÖZLÜDEMİR, M.T. ve DEMİR, H.M. 2005. “Kapadokya örneğinde tarihi ve kültürel mirasın korunması ve bu işlemlerde harita mühendislerinin yetki ve sorumlulukları.” TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 10. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, Ankara
- GEORGOPOULOS A. and IOANNİDİS G. 2004. “Photogrammetric and surveying methods for the geometric recording of archaeological monuments.” Archaeological Surveys, FIG Working Week 2004 Athens, Greece, May 22– 27.
- GİARDİNO J. M., 2011. “A history of NASA remote sensing contributions to archaeology.” Journal of Archaeological Science 38(9), pp. 2003-2009.
- GÜLER, S. E. 2016. “Urfa Tarihinden Sayfalar,” Eyyübiye Bel. Yayınları, Ankara.
- KALAYCI, T. 2018. "Arkeolojide Mekansal Teknolojiler: Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri", Arkeolojide Temel Yöntemler (Ed. S. Ünlüsoy, C. Çakırlar, Ç. Çilingiroğlu), Ege Yayınları, İstanbul, ss. 69-107.
- KOPARAL, E. 2018. “Arkeolojide Yüzey Araştırmaları: Yöntem, Tarihçe ve Uygulama”, Arkeolojide Temel Yöntemler, (Ed. S. Ünlüsoy, C. Çakırlar, Ç. Çilingiroğlu), Ege Yayınları, İstanbul, ss. 109-155.
- LASAPONARA R., MASİNİ N., 2011. “Satellite remote sensing in archaeology: past, present and future perspectives”, Journal of Archaeological Science 38 (9), pp. 1995-2002.
- LİPİNSKİ, E. 2000. “The Aramaeans: Their Ancient History Culture”, Religion, (Orientalia Lovaniensia Analecta), Peeters.
- ÖZDOĞAN, M. 2014. “50 Soruda Arkeoloji”, Bilim ve Gelecek Kitaplığı, İstanbul.
- SİEBERT, S. TEİZER, J. 2014. “Mobile 3D mapping for surveying earthwork projects using an Unmanned Aerial Vehicle (UAV) system”. Autom Constr. 1–14.
- SİNCLAİR, T.A. 1990. “Eastern Turkey: An Architectural and Archaeological Survey, Vol.IV”, The Lindar Press, Londos, ss. 189-190. UNESCO, 1972. “Convention concerning the protection of the world cultural and natural heritage: adopted by the General conference at its seventeenth session”, Paris, 16 November 1972, Unesco, p.
- URL-1 https://kvmgm.ktb.gov.tr/TR-44798/turkiye-geneli-korunmasi-gerekli-tasinmaz-kultur-varlig-.html (Erişim tarihi: 11.02.2021)
- URL-2 https://arachne.unikoeln.de/arachne/index.php?view[layout]=search_result_overview&view[caller][project]=&view[category]=overview&view[section]=uebersicht&search[data]=ALL&search[mode]=meta&search[match]=similar&view[active_tab]=overview&search[constraints]=Schu%E2%80%99eb%20Schar (Erişim tarihi: 11.02.2021)
- USLU, A., POLAT, N., TOPRAK A.S. and UYSAL, M. 2016. “Kültürel Mirasın Fotogrametrik Yöntemle 3B Modellenmesi Örneği.” Harita Teknolojileri Elektronik Dergisi, Vol 8, No. 2, pp. (165-176)
Öz
The development of human beings, which started to settle in the region of Anatolia defined as the Fertile Crescent, has gained a great momentum and left countless artifact in this geography. It is critical that thousands of years of knowledge and experience to be obtained from these artifacts are documented by preserving their original features and passed on to future generations. In this context, one of the first methods to be applied to reveal archaeological sites is survey. In the survey, in addition to small findings such as ceramics, glass, metal and coins, architectural elements related to the structure in the area can also be found. Unmanned Aerial Vehicle (UAV) photogrammetry, which is a new data collection platform for survey, has been used frequently in recent years with the developing technology. With this method, products such as coordinated orthophoto, digital surface model, contour lines, cross section and longitudinal section of the study area can be obtained. In this study, the above-mentioned topographic products were obtained by using UAV photogrammetry in the region known as Suayip City, located 80 km south of Sanliurfa and their contribution to the survey was investigated.
Anahtar Kelimeler
Survey UAV Photogrammetry Suayip City Archaeology Cultural Heritage
Proje Numarası
20115
Kaynakça
- BINTLIFF, J. 2000. “Beyond dots on the Map; Future Directions for Surface Artefact Survey in Greece”, (der. J. Bintliff, M. Kuna, N. Venclová), The Future of Surface Artefact Survey in Europe, Sheffield, 3-20.
- CHİABRANDO, F., D'ANDRİA, F., SAMMARTANO, G., and SPANÒ, A. 2018. “UAV photogrammetry for archaeological site survey. 3D models at the Hierapolis in Phrygia (Turkey).” Virtual Archaeology Review, 9(18), 28-43.
- COLOMINA, I – P. MOLINA, 2014. “Unmanned Aerial Systems for Photogrammetry and Remote Sensing: A Review”, ISPRS Journal of Photogrammetry and Remote Sensing 92.0: 79-97. Doi:10.1016/j.jsprsjprs.2014.02.013.
- DEMİRKESEN, A.C., ÖZLÜDEMİR, M.T. ve DEMİR, H.M. 2005. “Kapadokya örneğinde tarihi ve kültürel mirasın korunması ve bu işlemlerde harita mühendislerinin yetki ve sorumlulukları.” TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 10. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, Ankara
- GEORGOPOULOS A. and IOANNİDİS G. 2004. “Photogrammetric and surveying methods for the geometric recording of archaeological monuments.” Archaeological Surveys, FIG Working Week 2004 Athens, Greece, May 22– 27.
- GİARDİNO J. M., 2011. “A history of NASA remote sensing contributions to archaeology.” Journal of Archaeological Science 38(9), pp. 2003-2009.
- GÜLER, S. E. 2016. “Urfa Tarihinden Sayfalar,” Eyyübiye Bel. Yayınları, Ankara.
- KALAYCI, T. 2018. "Arkeolojide Mekansal Teknolojiler: Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri", Arkeolojide Temel Yöntemler (Ed. S. Ünlüsoy, C. Çakırlar, Ç. Çilingiroğlu), Ege Yayınları, İstanbul, ss. 69-107.
- KOPARAL, E. 2018. “Arkeolojide Yüzey Araştırmaları: Yöntem, Tarihçe ve Uygulama”, Arkeolojide Temel Yöntemler, (Ed. S. Ünlüsoy, C. Çakırlar, Ç. Çilingiroğlu), Ege Yayınları, İstanbul, ss. 109-155.
- LASAPONARA R., MASİNİ N., 2011. “Satellite remote sensing in archaeology: past, present and future perspectives”, Journal of Archaeological Science 38 (9), pp. 1995-2002.
- LİPİNSKİ, E. 2000. “The Aramaeans: Their Ancient History Culture”, Religion, (Orientalia Lovaniensia Analecta), Peeters.
- ÖZDOĞAN, M. 2014. “50 Soruda Arkeoloji”, Bilim ve Gelecek Kitaplığı, İstanbul.
- SİEBERT, S. TEİZER, J. 2014. “Mobile 3D mapping for surveying earthwork projects using an Unmanned Aerial Vehicle (UAV) system”. Autom Constr. 1–14.
- SİNCLAİR, T.A. 1990. “Eastern Turkey: An Architectural and Archaeological Survey, Vol.IV”, The Lindar Press, Londos, ss. 189-190. UNESCO, 1972. “Convention concerning the protection of the world cultural and natural heritage: adopted by the General conference at its seventeenth session”, Paris, 16 November 1972, Unesco, p.
- URL-1 https://kvmgm.ktb.gov.tr/TR-44798/turkiye-geneli-korunmasi-gerekli-tasinmaz-kultur-varlig-.html (Erişim tarihi: 11.02.2021)
- URL-2 https://arachne.unikoeln.de/arachne/index.php?view[layout]=search_result_overview&view[caller][project]=&view[category]=overview&view[section]=uebersicht&search[data]=ALL&search[mode]=meta&search[match]=similar&view[active_tab]=overview&search[constraints]=Schu%E2%80%99eb%20Schar (Erişim tarihi: 11.02.2021)
- USLU, A., POLAT, N., TOPRAK A.S. and UYSAL, M. 2016. “Kültürel Mirasın Fotogrametrik Yöntemle 3B Modellenmesi Örneği.” Harita Teknolojileri Elektronik Dergisi, Vol 8, No. 2, pp. (165-176)
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Arkeoloji |
| Bölüm | Articles |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | 20115 |
| Yayımlanma Tarihi | 14 Eylül 2021 |
| Gönderilme Tarihi | 8 Mart 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Sayı: 28 |
Kaynak Göster
Cited By
İnsansız Hava Araçlarının (İHA) Arkeolojik Alanlardaki Kullanımının İncelenmesi
Türkiye İnsansız Hava Araçları Dergisi
https://doi.org/10.51534/tiha.1150512
Using UAV Photogrammetric Technique for Monitoring, Change Detection, and Analysis of Archeological Excavation Sites
Journal on Computing and Cultural Heritage
https://doi.org/10.1145/3522742
Yüzey araştırmalarında İHA fotogrametrisinin kullanımı: Kolankaya Siperleri örneği
Türkiye Fotogrametri Dergisi
https://doi.org/10.53030/tufod.1021793
- Makale Dosyaları
