Öz
Diyarbakır, Bereketli Hilal bölgesinin Yukarı Mezopotamya kısmında kalan ve 9 bin yıllık bir geçmişe sahip Türkiye’nin önemli arkeolojik ve turistik şehirlerinden biridir. Bu nedenle kültürel mirasın oldukça yoğun olduğu bu bölgedeki eserlerin kayıt altına alınması ve belgelenmesi oldukça önemlidir. Gelişen teknoloji ile birlikte tarihi eserlerin belgelenmesi ve gelecek nesillere aktarılması kolaylaşmıştır. Bu doğrultuda gelişen teknolojinin sunduğu önemli araçlardan biri olan fotogrametri tekniği ile tarihi eserler kolay ve doğru bir şekilde kayıt altına alınabilmektedir. Bu yöntem ile tarihi eserin detaylı bir modeli oluşturularak dijital ortamda kayıt altına alınabilmektedir. Bu çalışmada Diyarbakır merkezinde bulunan ve eski Diyarbakır merkezini çevreleyen Diyarbakır Surlarının bir kapısı olan Mardin Kapının nokta bulutu ve 3B modeli yersel fotogrametri yöntemi ile üretilmiş ve belgelenmiştir. Çalışma sonucunda önemli arkeolojik ve kültürel eserlerin belgelenmesinin ve gelecek nesillere aktarılmasının önemi vurgulanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Fotogrametri SfM Kamera Kalibrasyonu Kültürel Miras 3B Modelleme
Kaynakça
- Colomina, I., Blázquez, M., Molina, P., Parés, M. E. & Wis, M. (2008). Towards a New Paradigm for HighResolution Low-Cost Photogrammetry and Remote Sensing. IAPRS&SIS, 1201-1206.
- Cömert, R., Avdan, U. & Şenkal, E. (2012). İnsansız Hava Araçlarının Kullanım Alanları ve Gelecekteki Beklentiler. IV. Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu (UZAL-CBS 2012), 16-19, Zonguldak.
- Dellepiane, M., Dell’Unto, N., Callieri, M., Lindgren, S. & Scopigno, R. (2013). Archeological excavation monitoring using dense stereo matching techniques. Journal of Cultural Heritage, 14(3), 201-210.
- Geppert, M., Larsson, V., Speciale, P., Schönberger, J. L. & Pollefeys, M. (2020). Privacy preserving structure from-motion. In European Conference on Computer Vision, 333-350.
- Magnani, M., Douglass, M. & Porter, S. T. (2016). Closing the seams: resolving frequently encountered issues in photogrammetric modelling. Antiquity, 90(354), 1654-1669.
- Micheletti, N., Chandler, J. H. & Lane, S. N. (2015). Investigating the geomorphological potential of freely available and accessible structure‐from‐ motion photogrammetry using a smartphone. Earth Surface Processes and Landforms, 40(4), 473-486.
- Polat, N., Önal, M., Ernst, F. B., Şenol, H. İ., Memduhoğlu, A., Mutlu, S., Mutlu, S. İ., Budan, M. A., Turgut, M. & Kara, H. (2020). Harran Ören Yeri Arkeolojik Kazı Alanınındın Çıkarılan Bazı Küçük Arkeolojik Buluntuların Fotogrametrik Olarak 3B Modellenmesi. Türkiye Fotogrametri Dergisi, 2 (2), 55-59.
- Remondino, F., Barazzetti, L., Nex, F., Scaioni, M. & Sarazzi, D. (2011). UAV Photogrammetry for Mapping and 3D Modeling Current Status and Future Perspectives. ISPRS ICWG I/V UAV-g Conference, Zurich, Switzerland.
- Şanlıoğlu, İ., Zeybek, M. & Karauğuz, G. (2013). Photogrammetric Survey and 3D Modeling of Ivriz Rock Relief in Late Hittite Era. Mediterranean Archaeology and Archaeometry, 13(2), 147-157.
- Şenol, H. İ., Memduhoglu, A. & Ulukavak, M. (2020). Multi instrumental documentation and 3D modelling of an archaeological site: a case study in Kizilkoyun Necropolis Area. Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Dergisi, 11(3), 1241-1250.
- Şenol, H. İ., Polat, N., Kaya, Y., Memduhoğlu, A. & Ulukavak, M. (2021). Digital documentation of ancient stone carving in Şuayip City. Mersin Photogrammetry Journal, 3(1), 10-14.
- Siebert, S. & Teizer, J. (2014). Mobile 3D Mapping for Surveying Earthwork Projects Using an Unmanned Aerial Vehicle (UAV) System. Automation in Construction, 41, 1- 14.
- Tanskanen, P., Kolev, K., Meier, L., Camposeco, F., Saurer, O. & Pollefeys, M. (2013). Live Metric 3D Reconstruction on Mobile Phones. in: 2013 IEEE Int. Conf. Comput. Vis., IEEE, 65-72.
- Tercan, E. (2017). İnsansız Hava Aracı Kullanılarak Antik Kent ve Tarihi Kervan Yolunun Fotogrametrik Belgelenmesi: Sarıhacılar Örneği. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 5(3), 633-642. doi: 10.21923/jesd.315232.
- Ulvi, A., Yakar, M., Yiğit, A. Y. & Kaya, Y. (2020). İHA ve Yersel Fotogrametrik Teknikler Kullanarak Aksaray Kızıl Kilise’nin 3 Boyutlu Nokta Bulutu ve Modelinin Üretilmesi. Geomatik Dergisi, 5 (1), 22-30.
- Ulvi, A., Yakar, M., Yiğit, A. & Kaya, Y. (2019a). The Use of Photogrammetric Techniques in Documenting Cultural Heritage: The Example of Aksaray Selime Sultan Tomb. Universal Journal of Engineering Science, 7(3), 64-73. doi: 10.13189/ujes.2019.070303.
- Ulvi, A., Yiğit, A. Y. & Yakar, M. (2019b). Modeling of Historical Fountains by Using Close-Range Photogrammetric Techniques. Mersin Photogrammetry Journal, 1(1), 1-6.
- Westoby, M. J., Brasington, J., Glasser, N. F., Hambrey, M. J. & Reynolds, J. M. (2012). Structure from Motion’photogrammetry: A Low Cost, Effective Tool for Geoscience Applications. Geomorphology, 179, 300-314
- Yakar, M. & Dogan, Y. (2018). 3D Reconstruction of Residential Areas with SfM Photogrammetry. In Conference of the Arabian Journal of Geosciences, 73-75.
- Yakar, M., Kabadayı, A., Yiğit, A. Y., Çıkıkcı, K., Kaya, Y. & Catin, S. S. (2016). Emir Saltuk Kümbeti Fotogrametrik Rölöve Çalişmasi Ve 3 Boyutlu Modellenmesi. Geomatik, 1(1), 14-18.
- Yakar, M., Yıldız, F. & Yılmaz, H. M. (2005). Tarihi ve Kültürel Miraslarin Belgelenmesinde Jeodezi Fotogrametri Mühendislerinin Rolü. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, 10
- Yakar, M., Yılmaz, H. M. & Mutluoǧlu, Ö. (2010). Comparative evaluation of excavation volume by TLS and total topographic station based methods. Lasers in Eng,19, 331-345.
Öz
Diyarbakir is one of the important archaeological and touristic cities of Turkey, which is located in the Upper Mesopotamian part of the Fertile Crescent region and has a history of 9 thousand years. For this reason, it is very important to record and document the artifacts in this region where the cultural heritage is quite intense. With the developing technology, it has become easier to document historical artifacts and transfer them to future generations. In this direction, historical artifacts can be recorded easily and accurately with the photogrammetry technique, which is one of the important tools offered by the developing technology. With this method, a detailed model of the historical artifact can be created and recorded in the digital environment. In this study, the point cloud and 3D model of the Mardin Gate, which is a gate of the Diyarbakır Walls, located in the center of Diyarbakır, was produced and documented by terrestrial photogrammetry method. As a result of the study, the importance of documenting important archaeological and cultural artifacts and transferring them to future generations was emphasized.
Anahtar Kelimeler
Photogrammetry SfM Camera Calibration Cultural Heritage 3D Modeling
Kaynakça
- Colomina, I., Blázquez, M., Molina, P., Parés, M. E. & Wis, M. (2008). Towards a New Paradigm for HighResolution Low-Cost Photogrammetry and Remote Sensing. IAPRS&SIS, 1201-1206.
- Cömert, R., Avdan, U. & Şenkal, E. (2012). İnsansız Hava Araçlarının Kullanım Alanları ve Gelecekteki Beklentiler. IV. Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu (UZAL-CBS 2012), 16-19, Zonguldak.
- Dellepiane, M., Dell’Unto, N., Callieri, M., Lindgren, S. & Scopigno, R. (2013). Archeological excavation monitoring using dense stereo matching techniques. Journal of Cultural Heritage, 14(3), 201-210.
- Geppert, M., Larsson, V., Speciale, P., Schönberger, J. L. & Pollefeys, M. (2020). Privacy preserving structure from-motion. In European Conference on Computer Vision, 333-350.
- Magnani, M., Douglass, M. & Porter, S. T. (2016). Closing the seams: resolving frequently encountered issues in photogrammetric modelling. Antiquity, 90(354), 1654-1669.
- Micheletti, N., Chandler, J. H. & Lane, S. N. (2015). Investigating the geomorphological potential of freely available and accessible structure‐from‐ motion photogrammetry using a smartphone. Earth Surface Processes and Landforms, 40(4), 473-486.
- Polat, N., Önal, M., Ernst, F. B., Şenol, H. İ., Memduhoğlu, A., Mutlu, S., Mutlu, S. İ., Budan, M. A., Turgut, M. & Kara, H. (2020). Harran Ören Yeri Arkeolojik Kazı Alanınındın Çıkarılan Bazı Küçük Arkeolojik Buluntuların Fotogrametrik Olarak 3B Modellenmesi. Türkiye Fotogrametri Dergisi, 2 (2), 55-59.
- Remondino, F., Barazzetti, L., Nex, F., Scaioni, M. & Sarazzi, D. (2011). UAV Photogrammetry for Mapping and 3D Modeling Current Status and Future Perspectives. ISPRS ICWG I/V UAV-g Conference, Zurich, Switzerland.
- Şanlıoğlu, İ., Zeybek, M. & Karauğuz, G. (2013). Photogrammetric Survey and 3D Modeling of Ivriz Rock Relief in Late Hittite Era. Mediterranean Archaeology and Archaeometry, 13(2), 147-157.
- Şenol, H. İ., Memduhoglu, A. & Ulukavak, M. (2020). Multi instrumental documentation and 3D modelling of an archaeological site: a case study in Kizilkoyun Necropolis Area. Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Dergisi, 11(3), 1241-1250.
- Şenol, H. İ., Polat, N., Kaya, Y., Memduhoğlu, A. & Ulukavak, M. (2021). Digital documentation of ancient stone carving in Şuayip City. Mersin Photogrammetry Journal, 3(1), 10-14.
- Siebert, S. & Teizer, J. (2014). Mobile 3D Mapping for Surveying Earthwork Projects Using an Unmanned Aerial Vehicle (UAV) System. Automation in Construction, 41, 1- 14.
- Tanskanen, P., Kolev, K., Meier, L., Camposeco, F., Saurer, O. & Pollefeys, M. (2013). Live Metric 3D Reconstruction on Mobile Phones. in: 2013 IEEE Int. Conf. Comput. Vis., IEEE, 65-72.
- Tercan, E. (2017). İnsansız Hava Aracı Kullanılarak Antik Kent ve Tarihi Kervan Yolunun Fotogrametrik Belgelenmesi: Sarıhacılar Örneği. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 5(3), 633-642. doi: 10.21923/jesd.315232.
- Ulvi, A., Yakar, M., Yiğit, A. Y. & Kaya, Y. (2020). İHA ve Yersel Fotogrametrik Teknikler Kullanarak Aksaray Kızıl Kilise’nin 3 Boyutlu Nokta Bulutu ve Modelinin Üretilmesi. Geomatik Dergisi, 5 (1), 22-30.
- Ulvi, A., Yakar, M., Yiğit, A. & Kaya, Y. (2019a). The Use of Photogrammetric Techniques in Documenting Cultural Heritage: The Example of Aksaray Selime Sultan Tomb. Universal Journal of Engineering Science, 7(3), 64-73. doi: 10.13189/ujes.2019.070303.
- Ulvi, A., Yiğit, A. Y. & Yakar, M. (2019b). Modeling of Historical Fountains by Using Close-Range Photogrammetric Techniques. Mersin Photogrammetry Journal, 1(1), 1-6.
- Westoby, M. J., Brasington, J., Glasser, N. F., Hambrey, M. J. & Reynolds, J. M. (2012). Structure from Motion’photogrammetry: A Low Cost, Effective Tool for Geoscience Applications. Geomorphology, 179, 300-314
- Yakar, M. & Dogan, Y. (2018). 3D Reconstruction of Residential Areas with SfM Photogrammetry. In Conference of the Arabian Journal of Geosciences, 73-75.
- Yakar, M., Kabadayı, A., Yiğit, A. Y., Çıkıkcı, K., Kaya, Y. & Catin, S. S. (2016). Emir Saltuk Kümbeti Fotogrametrik Rölöve Çalişmasi Ve 3 Boyutlu Modellenmesi. Geomatik, 1(1), 14-18.
- Yakar, M., Yıldız, F. & Yılmaz, H. M. (2005). Tarihi ve Kültürel Miraslarin Belgelenmesinde Jeodezi Fotogrametri Mühendislerinin Rolü. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, 10
- Yakar, M., Yılmaz, H. M. & Mutluoǧlu, Ö. (2010). Comparative evaluation of excavation volume by TLS and total topographic station based methods. Lasers in Eng,19, 331-345.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Mühendislik |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 7 Nisan 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 4 Sayı: 1 |
