Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi

Öz

Bu çalışma kapsamlılda, Van Gölü suyunun doğal kalitesini yansıtan
özellikleri ile başlıca su ürünü konumundaki inci kefali (Chalcalhurnus tarich i,
Pallas 1811) ömeklerinde kur,mn, kadmiyum, hakır, mangan, demir ve çinko artıklarına bağlı kirlenmelerin düzeyi aI-a,çtırıldı. Kasım 1993 ile Ekim 1994 tarihleri araslılda Van Gölü 'nden 40'1 su ve 160'/ inci kefali halığıııdaıı olu,\'(1n200
örnek alıııdı. Balık kaslarmm organik madde kısmuwı kuru külleştirme metodu
ile yıkımlanmasmdan sonra metal düzeyleri Atomik Ahsorhsiyon Spektrofotometresi ile ölçüldü. Araştmnada analiz materyalini olu,~turan 40 adet su örneğinin kimyasal yönden analizi sonucunda pH değeri 9.54 düzeyinde bulunurken,
ortalama değer olarak ba;liıca katyonlardan kalsiyum 6.74 ppm, magnezyum
97.66 ppm, sodyum 7673.15 ppm, potasyum 524.60 ppm, başlıca anyonlardan
bikarbonat 2110.63 ppm, karbonat 3412.41 ppm, klor 5320.13 ppm ve sülfat
2466.36 ppm derişiminde bulundu. Aynı gölden avlanan 160 adet inci kefali örneğinde gerçekleştirilen kalıntı analizleri sonucunda ise, ortalama 1.186 0.760
ppm kur,~un, 0.023 0.015 ppm kadmiyum, 4.326 1.694 ppm bakır, 0.396 0.262
ppm mangan, 10.754 3.665 ppm demir ve 11.786 4.473 ppm çinko kalıtltısı
saptandı.
Analiz bulgularının literatür veriler ışığında değerlendirilmesi sonucunda;
Van Gölü suyunun içerdiği anyon ve katyonlar bakımından Türkiye Su Kirliliği
Kontrol Yönetmeliği'ne göre oldukça Kirlenmi,\' (dördüncü sınıf su kalitesinde)
yüksek derecede sert ve tuzlu nitelikte olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca karasal
kaynaklı metalik kirlenmelerin yansıması olarak inci kefali balıklarında ölçülen
kadmiyum. bakır, mangan, demir ve çinko kalıntılarının doğal değerlere yakın
bulunurken kurşun düzeylerinin ise insan sağlığı açısından bazı riskler taşıyacak kadar yüksek olduğu sonucuna varıldı.