Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi

Öz

Bu deneysel çalışmada 2-3 günlük toplam i75 adet SPF civciv kullanıldı. Enfeksiyonda prepatenz süre 7, patenz süre ise 14 gün olarak tesbit edildi.
Sekumdaki patolojik degişiklikler ı. generasyon şizont ve merozoitlerin
oluşumu esnasında hafifdi. Asıl lezyonlar ıı. generasyon şizont ve merozoitlerin
gelişmesi sırasında ortaya çıktı. Propriadan tunika muskularise ve serozaya kadar yayılan lenfosit, heterofil ve eozinofil lökosit infiltrasyonları, geniş kanamaIar; dejeneratif değişiklikler ve villöz atrofi ile karşılaşıldı. Benzeri değişikliklere ince barsaklardan çok kalın barsaklarda rastlandı.
İyileşme aşamasında sekumda propria mukozada bağ doku artıŞı bez epitelIerinde mitoz, bazı bezlerde kalıcı kistik dilatasyon bezlerde epitelierde hiperplazi ve villuslarda normalleşme gözlendi. Kalın barsaklarda propria mukozada
fibrozis, dejenere oosistler, dev hücreleri ve villuslarda füzyon görüldü. Bursa
fabricius'da da patolojik olarak lamina epitelialiste kistik yapılar, lenfoid folliküllerde lenfositlerde piknoz, dejeneratif değişiklikler ve interfolliküler bağ doku artıŞı ile heterofillökosit hücre infiltrasyonları görüldü.
Elektron mikroskobik incelemede sporozoid invazyonuna uğramış epitel
hücrelerinin sitoplazmalarında kısmi nekroz ve vesikülcr dejenerasyon ile karşılaşıldı. Parazit gelişimine paralelolarak hücre organeııerinde atrofi ve deformasyon belirlendi.
Sonuç olarak, E. tenella'nın sporlu oosistlerinin yeterli dozda verilmesi halinde, 2-3 günlük SPF cicivlerde de 3-8 haftalık yaştakilerdeki gibi yüksek mortalite ile seyreden klinik ve patolojik bulgular oluşturulabilmektedir.