Öz
Among several samples of the museology initiatives from antiquity to today, the first known example in the veterinary field was founded in Alfort Veterinary School in France in 1766. Eight museology initiatives, of which one is military museum, six have been founded in Ankara and five are still active today, have been determined since the opening of the Civilian Veterinary School in Turkey. Today there are five active museums which have been founded as unique samples and they have no official licenses. Among them the Veterinary History Museum is the only one, which has a holistic collection related to whole Turkish veterinary history and as one of the world's leading museum; it takes places within the international museology literature. This study was performed in order to provide information about the museology activities in the field of veterinary medicine in Turkey and the Veterinary History Museum of Ankara University and thus to contribute veterinary history in general and museology studies in particular
Anahtar Kelimeler
Museology Turkey Veterinary History Museum veterinary medicine
Kaynakça
- Altınbaş A, Özdemir Ç (2012): Çağdaş müzecilik anlayışı ye ülkemizde müzeler. Erişim Tarihi: 09.11.2014, Erişim Adresi: http://teftis.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/4655,makale.pdf?0
- Anonim (1944): Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsü Müzesi. Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsü Dergisi, 1: 746-752.
- Anonim (1976): A. Şefik Kolaylı Dosyası. Türk Veteriner Hekimliği Biyografi ve Bibliyografya Arşivi, Ankara Üni- versitesi Veteriner Fakültesi Veteriner Hekimliği Tarihi ve Deontoloji Anabilim Dalı, Ankara.
- Anonim (2013a): Bir ilk daha: Ankara Veteriner Anatomi Müzesi. Erişim Tarihi: 22.10.2014, Erişim Adresi: http://www.veterinary.ankara.edu.tr/?mdl=haber&haber_id =834
- Anonim (2013b): İstanbul Osteoarkeoloji Müzesi Açıldı. Erişim Tarihi: 22.10.2014, Erişim Adresi: http://www. ha- yalleme.com/istanbul-osteoarkeoloji-muzesi-acildi
- Anonim (2014a): Histoire du musée. Erişim Tarihi: 23.10.2014, Erişim Adresi: http://musee.vet-alfort.fr/
- Anonim (2014b): Veterinary Museums. Erişim Tarihi: 10.11.2014, content/uploads/2013/07/Veterinary-Museums.pdf
- http://wahvm.org/wp
- Akman A (1990): Yüksek Ziraat Enstitüsünün öyküsü. GIDA Dergisi, 15: 3-12.
- Artun A (2008): Müzecilikte kamusallığın kaynakları ve özel müzeler. Erişim Tarihi: 3.11.2014, Erişim Adresi: http://www.aliartun.com/content/detail/20
- Atabay M (2002): Atatürk’ün Ankara’ya davet ettiği Macar Profesör Antal Réthly’nin Türkiye’deki çalışmaları. Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, (29-30): 1-14.
- Başağaç RT (2001): Türkiye’de İki Dünya Savaşı Arasın- da Veteriner Hekimliği Hizmetleri ve Hayvancılık Politika- ları Üzerinde Araştırmalar. Doktora Tezi, Ankara Üniver- sitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Başağaç RT, Özkul T (2004): Veteriner hekimliği tari- hinde iz bırakanlar: Ahmet Şefik Kolaylı, Türk Veteriner Hekimleri Birliği Dergisi, 4: 76-79.
- Bekman M (1940): Veteriner Tarihi. Ankara Basım ve Cildevi, Ankara.
- Bekman M (1950): Veteriner Hekimliğimizin Fetret Dev- ri, 1918-1922. Hüsnütabiat Basımevi, İstanbul.
- Çolak M (2009): Atatürk dönemi Türkiyesi’nde bir Macar Meteorolog: Aksallı Havabakan Antal Réthly (Macar kay- naklarına göre). Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, 5: 113-136.
- Çolak M (2012): Türk Meteorolojisinin Kuruluşu- Aksakallı Havabakan Antal Bey. Yapı Kredi Yayınları, İs- tanbul.
- Denizci A, Mirza H (2012): Müze Eğitimi 12. Milli Eği- tim Bakanlığı Devlet Kitapları, Ankara.
- Dinçer F (1976): Veteriner tarihimizin canlı belgesini yitirdik. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, 46: 63.
- Dinçer F (1983): Veteriner Fakültesi. (Alınmıştır: Ziraat- Veteriner-Orman Fakültelerinin YZE Bünyesinde Açılışla- rının 50’nci Yılı 1933-1983) Ankara Üniversitesi Basıme- vi, Ankara.
- Dinçer F (1999): Türkiye Cumhuriyeti’nin 75. Yılında Veteriner Hekimliğinin Bilimsel Bilançosu. 335-368. Alınmıştır: Türkiye Cumhuriyeti’nin 75. Yılında Bilim “Bilanço 1923-1998” Ulusal Toplantısı I. Kitap, I. Cilt, TÜBİTAK Matbaası, Ankara.
- Eminoğulları S (2010): Sultanahmet Baytar Mektebi Yapısının Restitüsyonu ve Arazisi Üzerindeki Yapıların Kronolojik Araştırması. Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstan- bul.
- Gerçek F (1999): Türk Müzeciliği. T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
- Göğebakan Y (2013): İnönü Üniversitesi’nin müzeleri-1: Özel Turgut Özal Müzesi. Ankara Üniversitesi Güzel Sa- natlar Fakültesi Sanat Dergisi, 23: 65-84.
- Harp Tarihi Encümeni (1931): Büyük Harbin Baytarî Tarihinin Medhal-Merkez Cildinin Netayici İlmiye Faslı. Askeri Matbaa, İstanbul.
- Harp Tarihi Encümeni (1933): İstiklâl Harbinin Baytarî Harp Tarihi Medhal-Merkez ve Umumî Cephe. Askeri Matbaa, İstanbul.
- ICOM (2014): Museum Definition. Erişim Tarihi: 28.09.2014, Erişim Adresi: http://icom.museum/
- Karadeniz C (2009): Dünyada Çocuk Müzeleri ile Bilim, Teknoloji ve Keşif Merkezlerinin İncelenmesi ve Türkiye İçin Bir Çocuk Müzesi Modeli Oluşturulması. Yüksek Li- sans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Kazancı M (2013): Türkiye’nin İlk Osteoarkeoloji Müzesi İstanbul Üniversitesinde Açıldı. Erişim Tarihi: 08.05.2013, Erişim Adresi: http://www.istanbul.edu.tr
- Keleş V (2003): Modern müzecilik ve Türk müzeciliği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2: 1-15.
- Onar V, Armutak A, Alpak H, Pazvant G (2014): Mar- maray-Metro Arkeolojik Kazılarından çıkarılan Bizans İs- tanbul’u Periyoduna ait farklı türdeki hayvan kemiklerinde saptanabilen deformasyonlar ile olası ölüm nedenlerinin veteriner hekimliği tarihi açısından değerlendirilmesi. 109-117. Alınmıştır: Ş. Sanal, B. Melikoğlu Gölcü, Ö. Do- ğan (Ed), 4. Ulusal Veteriner Hekimliği Tarihi ve Mesleki Etik Sempozyumu Bildiriler Kitabı. Otak Form Ofset Ba- sım San. Tic. A.Ş., Samsun.
- Oytun HŞ (1958): Ordinaryüs Profesör Şevki Akçay’ın hayatı, eserleri ve verimli çalışmalarına dair. Türk Veteri- ner Hekimleri Derneği Dergisi, 28: 3-11.
- Özgür A (2010): “Kadîm” bir eserden veteriner hekimliği tarihine bakış. Vet Hekim Der Derg 80: 31-39.
- Özkasım H, Ögel S (2005): Türkiye’de müzeciliğin geli- şimi. İtü Dergisi/B Sosyal Bilimler, 2: 96-102.02
- Özkasım H. (2013) Müze ve Müzecilik. 2-21. Alınmıştır: Müzecilik ve Sergileme (Eds: E. Altınsapan & N. Küçük- hasköylü), TC Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2958, Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1919, Anadolu Üniver- sitesi Web-Ofset, Eskişehir.
- Suphi Edhem (1918): Nevsal-i Baytari. Agop Matasyon Matbaası, İstanbul.
- T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü (2014): Özel Müzeler. Erişim Tarihi: 09.11.2014, Erişim Adresi: http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR,43980/ozel-muzeler. html
- Varol EB (2012): Türkiye’de Çağdaş Sanat Müzeciliği Uygulamaları ve Bu Uygulamaların Yurtdışındaki Örnek- leriyle Karşılaştırılması. Uzmanlık Tezi, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Mü- dürlüğü, Ankara.
- Wijgergans A, Katic I (1996): Guide to veterinary museums of the world. Historia Medicinae Veterinariae, 21: 1-77.
Öz
İlkçağlardan bugüne kadar çeşitli örneklerine rastlanan müzecilik girişimlerinin veteriner hekimliği alanında bilinen ilk örneği Fransa’da, Alfort Veteriner Okulu’nda 1766 yılında verilmiştir. Türkiye’de Sivil Veteriner Okulu’nun açılışından bugüne kadar biri askeri nitelikte olan, altısı Ankara’da kurulan, beşi halen aktif durumda toplam sekiz müzecilik faaliyeti saptanmıştır. Günümüzde her biri alanının ilk ve tek örneği olarak varlığını sürdüren ve resmi olarak müze ruhsatı almayan bu beş sergi salonundan Veteriner Tarihi Müzesi, Türkiye’de veteriner hekimliğin tarihsel gelişimine ilişkin bütünsel koleksiyonu ile kendi alanında Dünyanın sayılı müzelerinden biri olarak uluslararası literatüre de girmiştir. Bu çalışma, Türkiye’de veteriner hekimliği alanındaki müzecilik faaliyetlerini ve Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Veteriner Tarihi Müzesi’ni ele alarak genelde veteriner hekimliği tarihine; özelde ise müzecilik çalışmalarına katkı sağlamak amacıyla gerçekleştirilmiştir
Anahtar Kelimeler
Müzecilik Türkiye veteriner hekimlik Veteriner Tarihi Müzesi
Kaynakça
- Altınbaş A, Özdemir Ç (2012): Çağdaş müzecilik anlayışı ye ülkemizde müzeler. Erişim Tarihi: 09.11.2014, Erişim Adresi: http://teftis.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/4655,makale.pdf?0
- Anonim (1944): Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsü Müzesi. Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsü Dergisi, 1: 746-752.
- Anonim (1976): A. Şefik Kolaylı Dosyası. Türk Veteriner Hekimliği Biyografi ve Bibliyografya Arşivi, Ankara Üni- versitesi Veteriner Fakültesi Veteriner Hekimliği Tarihi ve Deontoloji Anabilim Dalı, Ankara.
- Anonim (2013a): Bir ilk daha: Ankara Veteriner Anatomi Müzesi. Erişim Tarihi: 22.10.2014, Erişim Adresi: http://www.veterinary.ankara.edu.tr/?mdl=haber&haber_id =834
- Anonim (2013b): İstanbul Osteoarkeoloji Müzesi Açıldı. Erişim Tarihi: 22.10.2014, Erişim Adresi: http://www. ha- yalleme.com/istanbul-osteoarkeoloji-muzesi-acildi
- Anonim (2014a): Histoire du musée. Erişim Tarihi: 23.10.2014, Erişim Adresi: http://musee.vet-alfort.fr/
- Anonim (2014b): Veterinary Museums. Erişim Tarihi: 10.11.2014, content/uploads/2013/07/Veterinary-Museums.pdf
- http://wahvm.org/wp
- Akman A (1990): Yüksek Ziraat Enstitüsünün öyküsü. GIDA Dergisi, 15: 3-12.
- Artun A (2008): Müzecilikte kamusallığın kaynakları ve özel müzeler. Erişim Tarihi: 3.11.2014, Erişim Adresi: http://www.aliartun.com/content/detail/20
- Atabay M (2002): Atatürk’ün Ankara’ya davet ettiği Macar Profesör Antal Réthly’nin Türkiye’deki çalışmaları. Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, (29-30): 1-14.
- Başağaç RT (2001): Türkiye’de İki Dünya Savaşı Arasın- da Veteriner Hekimliği Hizmetleri ve Hayvancılık Politika- ları Üzerinde Araştırmalar. Doktora Tezi, Ankara Üniver- sitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Başağaç RT, Özkul T (2004): Veteriner hekimliği tari- hinde iz bırakanlar: Ahmet Şefik Kolaylı, Türk Veteriner Hekimleri Birliği Dergisi, 4: 76-79.
- Bekman M (1940): Veteriner Tarihi. Ankara Basım ve Cildevi, Ankara.
- Bekman M (1950): Veteriner Hekimliğimizin Fetret Dev- ri, 1918-1922. Hüsnütabiat Basımevi, İstanbul.
- Çolak M (2009): Atatürk dönemi Türkiyesi’nde bir Macar Meteorolog: Aksallı Havabakan Antal Réthly (Macar kay- naklarına göre). Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, 5: 113-136.
- Çolak M (2012): Türk Meteorolojisinin Kuruluşu- Aksakallı Havabakan Antal Bey. Yapı Kredi Yayınları, İs- tanbul.
- Denizci A, Mirza H (2012): Müze Eğitimi 12. Milli Eği- tim Bakanlığı Devlet Kitapları, Ankara.
- Dinçer F (1976): Veteriner tarihimizin canlı belgesini yitirdik. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, 46: 63.
- Dinçer F (1983): Veteriner Fakültesi. (Alınmıştır: Ziraat- Veteriner-Orman Fakültelerinin YZE Bünyesinde Açılışla- rının 50’nci Yılı 1933-1983) Ankara Üniversitesi Basıme- vi, Ankara.
- Dinçer F (1999): Türkiye Cumhuriyeti’nin 75. Yılında Veteriner Hekimliğinin Bilimsel Bilançosu. 335-368. Alınmıştır: Türkiye Cumhuriyeti’nin 75. Yılında Bilim “Bilanço 1923-1998” Ulusal Toplantısı I. Kitap, I. Cilt, TÜBİTAK Matbaası, Ankara.
- Eminoğulları S (2010): Sultanahmet Baytar Mektebi Yapısının Restitüsyonu ve Arazisi Üzerindeki Yapıların Kronolojik Araştırması. Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstan- bul.
- Gerçek F (1999): Türk Müzeciliği. T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
- Göğebakan Y (2013): İnönü Üniversitesi’nin müzeleri-1: Özel Turgut Özal Müzesi. Ankara Üniversitesi Güzel Sa- natlar Fakültesi Sanat Dergisi, 23: 65-84.
- Harp Tarihi Encümeni (1931): Büyük Harbin Baytarî Tarihinin Medhal-Merkez Cildinin Netayici İlmiye Faslı. Askeri Matbaa, İstanbul.
- Harp Tarihi Encümeni (1933): İstiklâl Harbinin Baytarî Harp Tarihi Medhal-Merkez ve Umumî Cephe. Askeri Matbaa, İstanbul.
- ICOM (2014): Museum Definition. Erişim Tarihi: 28.09.2014, Erişim Adresi: http://icom.museum/
- Karadeniz C (2009): Dünyada Çocuk Müzeleri ile Bilim, Teknoloji ve Keşif Merkezlerinin İncelenmesi ve Türkiye İçin Bir Çocuk Müzesi Modeli Oluşturulması. Yüksek Li- sans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Kazancı M (2013): Türkiye’nin İlk Osteoarkeoloji Müzesi İstanbul Üniversitesinde Açıldı. Erişim Tarihi: 08.05.2013, Erişim Adresi: http://www.istanbul.edu.tr
- Keleş V (2003): Modern müzecilik ve Türk müzeciliği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2: 1-15.
- Onar V, Armutak A, Alpak H, Pazvant G (2014): Mar- maray-Metro Arkeolojik Kazılarından çıkarılan Bizans İs- tanbul’u Periyoduna ait farklı türdeki hayvan kemiklerinde saptanabilen deformasyonlar ile olası ölüm nedenlerinin veteriner hekimliği tarihi açısından değerlendirilmesi. 109-117. Alınmıştır: Ş. Sanal, B. Melikoğlu Gölcü, Ö. Do- ğan (Ed), 4. Ulusal Veteriner Hekimliği Tarihi ve Mesleki Etik Sempozyumu Bildiriler Kitabı. Otak Form Ofset Ba- sım San. Tic. A.Ş., Samsun.
- Oytun HŞ (1958): Ordinaryüs Profesör Şevki Akçay’ın hayatı, eserleri ve verimli çalışmalarına dair. Türk Veteri- ner Hekimleri Derneği Dergisi, 28: 3-11.
- Özgür A (2010): “Kadîm” bir eserden veteriner hekimliği tarihine bakış. Vet Hekim Der Derg 80: 31-39.
- Özkasım H, Ögel S (2005): Türkiye’de müzeciliğin geli- şimi. İtü Dergisi/B Sosyal Bilimler, 2: 96-102.02
- Özkasım H. (2013) Müze ve Müzecilik. 2-21. Alınmıştır: Müzecilik ve Sergileme (Eds: E. Altınsapan & N. Küçük- hasköylü), TC Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2958, Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1919, Anadolu Üniver- sitesi Web-Ofset, Eskişehir.
- Suphi Edhem (1918): Nevsal-i Baytari. Agop Matasyon Matbaası, İstanbul.
- T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü (2014): Özel Müzeler. Erişim Tarihi: 09.11.2014, Erişim Adresi: http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR,43980/ozel-muzeler. html
- Varol EB (2012): Türkiye’de Çağdaş Sanat Müzeciliği Uygulamaları ve Bu Uygulamaların Yurtdışındaki Örnek- leriyle Karşılaştırılması. Uzmanlık Tezi, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Mü- dürlüğü, Ankara.
- Wijgergans A, Katic I (1996): Guide to veterinary museums of the world. Historia Medicinae Veterinariae, 21: 1-77.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Veteriner Cerrahi |
| Diğer ID | JA73UY79NA |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Aralık 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015Cilt: 62 Sayı: 4 |