Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi

Öz

Bu araştırma, kimyasal katkı maddeleri (sodyum klorür ve
sodyum tripol(losfat), raduriza!)yon ve bu kimyasal katkı maddeleri
ile radurizasyonun birlikte tatbik edilmesinin, hamsi baltğtnın kimyasal, mikrobiyolojik ve organoleptik niteliklerine etkilerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Kimyasalolarak toplam uçucu baz-nitrojen (total volatile base-nitrogen: TVB-N), tiyobarbütirik asit (TBA)
ve peroksik değeri (PV) saptanmış; mikrobiyelolarak aerobik mesofilik, aerob ik psikrofilik, S. aureus, kolifornı ve E. coli say ilmış; ve
ayrıca organoleptik muayene yapiımıştır.
Hamsi baltğtnııı sodyum klorür ve sodyum tripolifosfat çözeltilerinde
(lO %) sırasıyla ı5 ve 60'şar dakika bekletilmesi hem kimyasal, hem de
mikrobiyolojik kalitelerini çok az derecede etkilemiş ve dayanma süresini artırmamıştır. Hamsi baltğının düşük ısı derecesinde ı kGy dozla
ışınlanması mikroorganizmalann üremelerini büyük ölçüde önlemiş ve
buna bağlt olarak bozulma süresi belirli derecede artmıştır. Araştmna
bulguları, hamsi baltğının sodyum tripolifosfat ile birlikte radurizasyona
tabi tutulmasınl11 diğer uygulamalara kıyasla daha etkin olduğunu ortaya
koymuştur. Bu uygulamaya tabi tutulan hamsi baltğı numunelerinden
en yüksek organoleptik puanlar elde edilmiştir. Böylece, hamsi baltğtnl1l
dayanma süresinin, radüriza!)yonun sodyum tripolifosfat ile birlikte
tatbiki sonucunda ı2 gün kadar uzatilabileceği saptanmıştır.