Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi

Öz

Bu çalzşmada real time ultrasonografi kullanılarak kısraklarda
ovulasyon zamanının ve erken geheliğin saptanması ve izlenmesi
amaçlanmıştır .
Çahşmada Çifteler Anadolu Tarım İşletmesinde bulunan 45 saf kan
Arap ırkı kısrak kullanılmıştır. Otuzüç kısrakta 15-45. gebelik giinleri arasında
gebelik tayini uygulanmış, 12 kısrakta ise preovulatorik östrus .lallikülünün
gelişimi ve ovulasyon zamanı saptanmıştır. Bütün muayenelerde 5.0 MHz
Linear problu real time ultrasonogra.fi cihazı kullanılmıştır. Bu yöntemle
gebelik muayenesi yapılan 33 kısraktan 23'ünün (%69.6) gebe, 10 'unun
(%30.4) ise gebe olmadığı saptanmıştır. Gebeliği saptanan 23 kısrağın
gebeliğinin devam ettiği, 2 (%8.7) kısrağın sonraki dönemlerde gebe olmadığı
saptanmış ve embriyonik ölüm tanısı konmuştur. Gebe kalan kısraklarda 15-19
(n-5). 21-28 (n =5), 30-35 (n =5). 40-46 (n eec 6) gebelik günleri arasında oluşan
ultrasonografik değişimler izlenmiştir.
Ovulasyon kontrolleri 8 kısrakta hergün yapılmıştır. Folliküller 32-36
mm çapından. 43-52 mm çapına kadar gelişme göstermişler ve preovulatorik
.lollikülleri oluşturmuşlardır. Bir gün sonra yapılan muayenelerde ya
preovulatör j()llikiiller saptanamamış yada şekilleri tamamen bozulmuştur. Bu
dönemde çifileştirilen kısraklardan 7'si (%87. 5) gebe kalmış, l'i ise (%/2.5)
gebe kalmamıştır.
Ovula.ıyon kontrolu yapılan 4 kısrakta ise ji:Jllikül çapı 35 mm'den daha
biiyük yapıdayken aygır muayenesi ile çifileştinlmişler ve hu grupta %50
gehelik elde edilmiştir.
Bu çalışmada ultrasonograjinin kısraklarda geheliğin saptanmasında
15. gehelik giinünden itibaren büyük güvenilirlikle kullanılahileceği,
ovulmyonun takihinde preovulatör folliküllerin ovule olduğu saptandıktan
sonra yapılan ç~fileşmelerde başarılı olunacağı ortaya konulmuştur. Folliküller
belirli hir hüyüklüğe ulaştıktan sonra (> 35 mm) ultrasonagrafik kontrollerin /2
saat arayla günde 2 kez yapılmasının daha yararlı olacağı kanısına varılmıştır.