Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi

Öz

Bu çalışmada, doğal }lorozis olgularının görüldüğü iki farklı yöreden
(Van/Çaldıran ve Eskişehir/Kızılcaören) 73 baş, endüstriyel jlorozis olgularına
rastlanan MuğlalYatağan yöresinden 30 baş olmak üzere çoğu Akkaraman, iki yaş
ve üzeri toplam 104 baş koyundan hayvan materyali olarak yararlanılmıştır. Kontrol grubu ve .florozisli hayvanlara ait böbrek fonksiyonları ile ilgili bazı serum ve
idrar parametreleri ile serum elektroforez sonuçları jlorozisin tipine ve idrar .Ilor
konsantrasyonlarına göre « 3.0 ppm ve > 3.0 ppm ,çeklinde) gruplandırılarak l«.Irşılaştırılmıştır.
Doğalflorozis olgularında ortalama idrarflor konsantrasyonu Van yöresinde
8.13 :t 2.40 ppm ve Eski,çehir yöresinde 5.33 :t 1.59 ppm, Muğla- Yatağan 'da gözlenen endüstriyel florozis olgularında ise 8.74 :t 6. 96 ppm olarak ölçülmüştür. Koyunlarda kronik jlorozise neden olabilecek bu düzeyler kontrol grubundan önemli
derecede yüksek (p ~ 0.001) olup.florozisin klinik bulguları ile uyum içerisinde bulunmu,çtur.
Sonuçlar incelendiğinde ./lorozisde özellikle serum-idrar kreatinin ve serum
albuminlglobulin oranlarının etkilendiği görülmektedir. Eskişehir/Kızdcaören 'de
doğalflorozis gözlenen koyunlarda idrar kreatinin düzeyi (p ~ 0.01) ve serum albumin/globulin oranı (p ~ 0.01) ile VanlÇaldıran 'daki doğaıtlorozisli koyunlarda
serum kreatinin (P ~ 0.01) ve serum albuminlglobulin oranında (p ~ 0.05) artış
saptanırken, MuğlalYatağan 'da endüstriyelflorozis gözlenen koyunların ise serum
kreatinin düzeyinde (p ~ 0.05) bir azalma gözlenmiştir.
Koyunların serum proteinleri SDS-PAGE ile incelenmiş ve elde edilen protein
bandları dansitometrede değerlendirilerek tüm yörelerde 3 protein paterninin (66,
55 ve 31 kDa) hakim olduğu görülmüştür. Eskişehir bölgesinde florozisli koyunlarda 66 kDa ve 55 kDa paternlerde artı,ç, 31 kDa olanda ise düşüş olduifu
kaydedilmiştir. Van bölgesindeki .florozisli hayvanlarda ise 31 kDa molekül aifırlıklt paternin Eskişehir yöresine oranla yüksek % 'ye sahip olduğu görülmüştür.
Doifal ve endüstriyelflorozisli hayvanlar arasında serum üre, kreatinin, toplam protein düzeyleri ile serum albuminlglobulin oranı ve idrar kreatinin ve idrar
kreatinin/serum kreatinin oranı yönünden istatistik önemlilikte farklar gözlenmezken, 31 kDa molekül ağırlıklı serum protein bandının % daifdımmda istatistik olarak önemlifark (P<0.05) saptanmı,çtır.
Sonuç olarak, florozisin koyunlarda böbrek fonksiyonunlarıııı deifişik düzeylerde etkileyebileceifi, idrardaki yüksek flor konsantrasyonu nedeniyle böbreifin glomeruler ./iltrasyon hızını artırarak buna yanıt vereceği, idrar .flor düzeylerine
Köre bazı serum protein paternlerinde önemli deği,çiklikler Közlenebileceği ve hastalığın izlenmesinde ve prognozunda bu değişikliklerden yararlanılabileceği kamsı/w vardmı,çtır.