Taflan (Laurocerasus officinalis Roemer) Bitkisinin Ordu-Giresun Yöresinde Hayvanlarda Folklorik Kullanımı
Öz
Amaç: Taflan, Ordu-Giresun yöresinde doğal olarak yayılım gösteren bir bitkidir. Çalışmada taflanın hayvanların beslenmesi ve çeşitli hastalıklarını tedavi etmede kullanım alanı ve amacına ilişkin folklorik niteliği olan verilerin ortaya konulması, veteriner hekimliği folkloruna ve genel olarak veteriner bilimleri alanına ışık tutulması amaçlandı.
Yöntem: Çalışmanın materyalini, Ordu-Giresun yöresinde yaşayan ve taflan bitkisini kullanarak folklorik veteriner hekimliği uygulamaları yaptığı belirlenen gönüllü 14 kaynak kişiden 17 Ağustos 2017 - 04 Eylül 2018 tarihleri arasında elde edilen veriler oluşturdu. Kaynak kişiler “K” harfi şeklinde kısaltılarak kodlandı ve kaynak kişilerin gösteriminde kullanılan bu kod numaraları, bulgular bölümünde her bir verinin sonunda üst indis şeklinde belirtildi.
Bulgular: Bilgi derleme formu aracılığıyla elde edilen bilgiler “hayvanlarda beslenme uygulamaları”, “hayvan hastalıkları ve tedavileri” ve “inanışlar” başlıkları altında incelendi. Çalışmada taflanın hayvanların beslenme ve hastalıklarının tedavisinde kullanımının akılcı verilere dayandığı belirlendi.
Sonuç: Sonuç olarak çalışmada hayvanlarda görülen hastalıkların tedavisine ilişkin folklorik nitelikli uygulamaların günümüzde devam ettiği, taflanın hayvanların beslenmesi ve tedavilerinde kullanımının bilimsel veriler göz önüne alındığında rasyonel nitelikte olduğu ancak taflanın veteriner hekimliği alanında kullanımının araştırılmaya muhtaç bir yönü olduğu söylenebilir.
Anahtar Kelimeler
Taflan bitkisi Ordu-Giresun yöresi Veteriner hekimliği folkloru
Destekleyen Kurum
Çalışma ilk isim yazarın “Ordu–Giresun Bölgesi Folklorik Veteriner Hekimliği ve Hayvancılık Üzerine Araştırma” başlıklı Doktora Tez’inden yararlanılarak hazırlandı ve Selçuk Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (SÜBAP) kapsamında 17202031 proje kodu ile desteklendi
Proje Numarası
17202031
Kaynakça
- Kaynaklar 1. Dinçer F. Türk folklorunda veteriner hekimliği üzerine araştırmalar. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara, 1967.
- 2. Sever M. Türk halk inançlarında ve halk hekimliği uygulamalarında meyve. TÜBAR 2004;16, 95-109.
- 3. Kalle R, Kass M. Local practice of cattle farming and ethnoveterinary medicine in Estonia: Case study of Saaremaa and Muhumaa. Ethnoveterinary Medicine: Present and Future Concepts 2020;345-374.
- 4. Sinmez ÇÇ. Bozlak Kültüründe Folklorik Veteriner Hekimliği ve Hayvancılık Üzerine Araştırma. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2011.
- 5. Alptekin M. Meddah Behçet Mahir'in halk anlatılarında halk hekimliği ve baytarlığı. GAUN-JSS 2018;17(3):879-93.
- 6. İslam A, ve ark. Selection of native cherry laurels (Prunus laurocerasus L.) in the Blacksea Region. In International Conference on Organic Agriculture in Scope of Environmental Problems; 03-07 February 2010; Famagusta.
- 7. Baytop T. Türkiye’de bitkiler ile tedavi: geçmişte ve bugün. İlaveli 2. Baskı, Nobel Tıp Kitabevleri; 1999.
- 8. Engin MS. Taflan (Laurocerasus officinalis Roem.) bitkisinin meyve, çekirdek ve yapraklarının mevsim değişikliğine göre antioksidan aktivitelerinin belirlenmesi ve fenolik bileşik tayini. Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2007.
- 9. İslam A, Deligöz H. Ordu ilinde karayemiş (Laurocerasus officinalis L.) seleksiyonu. Akademik Ziraat Dergisi 2012;1(1):37-44.
- 10. Yıldız, E. Karayemişin (Laurocerasus officinalis Roem.) genotoksik/antigenotoksik ve antioksidan etkilerinin araştırılması. Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2021.
- 11. Karasu M. Ordu-Giresun Yöresinde Halk Veteriner Hekimliği Üzerine Araştırma. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2020.
- 12. Hajian S. Positive effect of antioxidants on immune system. Immunopathologia Persa 2015;1(1):e02
- 13. Çebi A. Taflan (Prunus laurocerasus L) yaprağı ve çekirdeğinin ferrotiyosiyanat metoduyla total antioksidan kapasitesinin belirlenmesi. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi 2018;8(1):109-14.
- 14. Karahalil FY, Şahin H. Phenolic composition and antioxidant capacity of cherry laurel (Laurocerasus officinalis Roem.) sampled from Trabzon region, Turkey. Afr. J. Biotechnol 2011;10(72):16293-99.
- 15. Miser-Salihoğlu E, ve ark. Evaluation of antioxidant activity of various herbal folk evaluation medicine. FABAD J. Pharm. Sci 2010;35:59-67.
- 16. Güler O, ve ark. An ethnoveterinary study on plants used for the treatment of livestock diseases in the province of Giresun (Turkey). South African Journal of Botany 2021;142:53-62.
- 17. Desrochers A, Francoz D. Clinical management of septic arthritis in cattle. Veterinary Clinics: Food Animal Practice 2014;30(1):177-203.
- 18. Kambur M, ve ark. Synoviocytogram of horses under conditions of the aseptic arthritis treatment. Bulletin of Sumy National Agrarian University. The series: Veterinary Medicine 2020;2(49):9-15.
- 19. Erdemoğlu N, Küpeli E, Yeşilada E. Anti-inflammatory and antinociceptive activity assessment of plants used as remedy in Turkish folk medicine. Journal of ethnopharmacology 2003;89(1):123-29.
- 20. Akkol EK, ve ark. Isolation of active constituents from cherry laurel (Laurocerasus officinalis Roem.) leaves through bioassay-guided procedures. Journal of ethnopharmacology 2012;139(2):527-32.
- 21. Saraç DU, Özkan Z.C, Akbulut S. Ethnobotanic features of Rize/Turkey province. Biological Diversity and Conservation 2013;6(3):57-66.
- 22. Halilova H, Ercisli S. Several physico-chemical characteristics of cherry laurel (Laurocerasos Officinalis Roem.) fruits. Biotechnology & Biotechnological Equipment 2010;24(3):1970-73.
- 23. Afacan FÖ, Sönmezdağ AS. Antosiyaninlerin beslenmedeki önemi ve sağlık üzerine etkileri. Karya J Health Sci 2020;1(1):19-24.
- 24. Aydemir B, Sarı EK. Antioksidanlar ve büyüme faktörleri ile ilişkisi. Kocatepe Vet J 2009;2(2):56-60.
- 25. Karakaş N, ve ark. Laurocerasus officinalis Roem. fruit extract induces cell death through caspase mediated apoptosis in gastric cancer cell lines. TJB 2021;46(2):213-21.
- 26. Ayla S, ve ark. Wound healing effects of methanol extract of Laurocerasus officinalis roem. Biotechnic & Histochemistry 2019;94(3):180-88.
- 27. Yazıcıoğlu A. Trabzon Yöresinin geleneksel halk ilacı olarak kullanılan bitkileri. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 1994.
- 28. Tenhagen BA, ve ark. Prevalence of mastitis pathogens and their resistance against antimicrobial agents in dairy cows in Brandenburg, Germany. J. Dairy Sci 2006;89:2542-51.
- 29. Karabegović IT, ve ark. The effect of different extraction techniques on the composition and antioxidant activity of cherry laurel (Prunus laurocerasus) leaf and fruit extracts. Industrial Crops and Products 2014;54:142-48.
- 30. Meng S, ve ark. Roles of chlorogenic acid on regulating glucose and lipids metabolism: a review. eCAM 2013;2013:801457
- 31. Yıldırım E, Macun HC. Kadmiyum, bakır ve kurşunun in vitro inek uterus kasılmaları üzerine etkileri. Kafkas Univ Vet Fak Derg 2013;19(5):793-99.
- 32. Özyurtlu N, ve ark. Retensiyo Sekundinarumlu ineklerde bazı biyokimyasal parametreler ve mineral madde düzeylerinin araştırılması. Dicle Üniv Vet Fak Derg 2008;2:38-41.
- 33. Kalyoncu İH, ve ark. Mineral and some physico-chemical composition of'karayemis'(prunus laurocerasus l.) fruits grown in Northeast Turkey. International Journal of Agricultural and Biosystems Engineering 2013;7(6):430-33.
- 34. Eken A, ve ark. Essential element and metal content of cherry laurel (Laurocerasus officinalis Roem.) fruit and seeds. Sağlık Bilimleri Dergisi 2017;26(1):1-4.
Öz
Objective: Taflan is a plant that spreads naturally in the Ordu-Giresun region. In the study, it was aimed to reveal the folkloric data on the use and purpose of animal nutrition and to treat various diseases of taflan, and to shed light on the veterinary folklore and the field of veterinary sciences in general.
Method: The material of the study consisted of the data obtained from 14 resource persons living in Ordu-Giresun region and determined to practice folkloric veterinary medicine using the taflan plant between 17 August 2017 and 04 September 2018. The source persons were coded by abbreviated as the letter “K” and these code numbers used in the representation of the resource persons were indicated as superscript at the end of each data in the findings section.
Result: The information obtained through the information compilation form was analyzed under the headings of “nutrition practices in animals”, “animal diseases and treatments” and “beliefs”. In the study, it was determined that the use of taflan in the nutrition and treatment of diseases of animals was based on rational data.
Conclusion: As a result, it can be said that folkloric practices related to the treatment of diseases seen in animals continue today, the use of taflan in the nutrition and treatment of animals is rational considering the scientific data, but the use of taflan in the field of veterinary medicine is an aspect that needs to be investigated.
Anahtar Kelimeler
Taflan plant Ordu-Giresun region Veterinary medicine folklore
Proje Numarası
17202031
Kaynakça
- Kaynaklar 1. Dinçer F. Türk folklorunda veteriner hekimliği üzerine araştırmalar. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara, 1967.
- 2. Sever M. Türk halk inançlarında ve halk hekimliği uygulamalarında meyve. TÜBAR 2004;16, 95-109.
- 3. Kalle R, Kass M. Local practice of cattle farming and ethnoveterinary medicine in Estonia: Case study of Saaremaa and Muhumaa. Ethnoveterinary Medicine: Present and Future Concepts 2020;345-374.
- 4. Sinmez ÇÇ. Bozlak Kültüründe Folklorik Veteriner Hekimliği ve Hayvancılık Üzerine Araştırma. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2011.
- 5. Alptekin M. Meddah Behçet Mahir'in halk anlatılarında halk hekimliği ve baytarlığı. GAUN-JSS 2018;17(3):879-93.
- 6. İslam A, ve ark. Selection of native cherry laurels (Prunus laurocerasus L.) in the Blacksea Region. In International Conference on Organic Agriculture in Scope of Environmental Problems; 03-07 February 2010; Famagusta.
- 7. Baytop T. Türkiye’de bitkiler ile tedavi: geçmişte ve bugün. İlaveli 2. Baskı, Nobel Tıp Kitabevleri; 1999.
- 8. Engin MS. Taflan (Laurocerasus officinalis Roem.) bitkisinin meyve, çekirdek ve yapraklarının mevsim değişikliğine göre antioksidan aktivitelerinin belirlenmesi ve fenolik bileşik tayini. Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2007.
- 9. İslam A, Deligöz H. Ordu ilinde karayemiş (Laurocerasus officinalis L.) seleksiyonu. Akademik Ziraat Dergisi 2012;1(1):37-44.
- 10. Yıldız, E. Karayemişin (Laurocerasus officinalis Roem.) genotoksik/antigenotoksik ve antioksidan etkilerinin araştırılması. Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2021.
- 11. Karasu M. Ordu-Giresun Yöresinde Halk Veteriner Hekimliği Üzerine Araştırma. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2020.
- 12. Hajian S. Positive effect of antioxidants on immune system. Immunopathologia Persa 2015;1(1):e02
- 13. Çebi A. Taflan (Prunus laurocerasus L) yaprağı ve çekirdeğinin ferrotiyosiyanat metoduyla total antioksidan kapasitesinin belirlenmesi. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi 2018;8(1):109-14.
- 14. Karahalil FY, Şahin H. Phenolic composition and antioxidant capacity of cherry laurel (Laurocerasus officinalis Roem.) sampled from Trabzon region, Turkey. Afr. J. Biotechnol 2011;10(72):16293-99.
- 15. Miser-Salihoğlu E, ve ark. Evaluation of antioxidant activity of various herbal folk evaluation medicine. FABAD J. Pharm. Sci 2010;35:59-67.
- 16. Güler O, ve ark. An ethnoveterinary study on plants used for the treatment of livestock diseases in the province of Giresun (Turkey). South African Journal of Botany 2021;142:53-62.
- 17. Desrochers A, Francoz D. Clinical management of septic arthritis in cattle. Veterinary Clinics: Food Animal Practice 2014;30(1):177-203.
- 18. Kambur M, ve ark. Synoviocytogram of horses under conditions of the aseptic arthritis treatment. Bulletin of Sumy National Agrarian University. The series: Veterinary Medicine 2020;2(49):9-15.
- 19. Erdemoğlu N, Küpeli E, Yeşilada E. Anti-inflammatory and antinociceptive activity assessment of plants used as remedy in Turkish folk medicine. Journal of ethnopharmacology 2003;89(1):123-29.
- 20. Akkol EK, ve ark. Isolation of active constituents from cherry laurel (Laurocerasus officinalis Roem.) leaves through bioassay-guided procedures. Journal of ethnopharmacology 2012;139(2):527-32.
- 21. Saraç DU, Özkan Z.C, Akbulut S. Ethnobotanic features of Rize/Turkey province. Biological Diversity and Conservation 2013;6(3):57-66.
- 22. Halilova H, Ercisli S. Several physico-chemical characteristics of cherry laurel (Laurocerasos Officinalis Roem.) fruits. Biotechnology & Biotechnological Equipment 2010;24(3):1970-73.
- 23. Afacan FÖ, Sönmezdağ AS. Antosiyaninlerin beslenmedeki önemi ve sağlık üzerine etkileri. Karya J Health Sci 2020;1(1):19-24.
- 24. Aydemir B, Sarı EK. Antioksidanlar ve büyüme faktörleri ile ilişkisi. Kocatepe Vet J 2009;2(2):56-60.
- 25. Karakaş N, ve ark. Laurocerasus officinalis Roem. fruit extract induces cell death through caspase mediated apoptosis in gastric cancer cell lines. TJB 2021;46(2):213-21.
- 26. Ayla S, ve ark. Wound healing effects of methanol extract of Laurocerasus officinalis roem. Biotechnic & Histochemistry 2019;94(3):180-88.
- 27. Yazıcıoğlu A. Trabzon Yöresinin geleneksel halk ilacı olarak kullanılan bitkileri. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 1994.
- 28. Tenhagen BA, ve ark. Prevalence of mastitis pathogens and their resistance against antimicrobial agents in dairy cows in Brandenburg, Germany. J. Dairy Sci 2006;89:2542-51.
- 29. Karabegović IT, ve ark. The effect of different extraction techniques on the composition and antioxidant activity of cherry laurel (Prunus laurocerasus) leaf and fruit extracts. Industrial Crops and Products 2014;54:142-48.
- 30. Meng S, ve ark. Roles of chlorogenic acid on regulating glucose and lipids metabolism: a review. eCAM 2013;2013:801457
- 31. Yıldırım E, Macun HC. Kadmiyum, bakır ve kurşunun in vitro inek uterus kasılmaları üzerine etkileri. Kafkas Univ Vet Fak Derg 2013;19(5):793-99.
- 32. Özyurtlu N, ve ark. Retensiyo Sekundinarumlu ineklerde bazı biyokimyasal parametreler ve mineral madde düzeylerinin araştırılması. Dicle Üniv Vet Fak Derg 2008;2:38-41.
- 33. Kalyoncu İH, ve ark. Mineral and some physico-chemical composition of'karayemis'(prunus laurocerasus l.) fruits grown in Northeast Turkey. International Journal of Agricultural and Biosystems Engineering 2013;7(6):430-33.
- 34. Eken A, ve ark. Essential element and metal content of cherry laurel (Laurocerasus officinalis Roem.) fruit and seeds. Sağlık Bilimleri Dergisi 2017;26(1):1-4.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Klinik Tıp Bilimleri |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | 17202031 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Mayıs 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Şubat 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 13 Sayı: 2 |
Kaynak Göster
Bu Dergi Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin süreli bilimsel yayınıdır. Kaynak gösterilmeden kullanılamaz. Makalelerin sorumlulukları yazarlara aittir
Kapak
Ayşegül Tuğuz
İlter Uzel’in “Dioskorides ve Öğrencisi” adlı eserinden
Adres
Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı Çiftlikköy Kampüsü
Yenişehir/ Mersin