Öz
The purpose of this study is to determine the efficiencies and economic situations of dairy buffalo enterprises in Çatalca district of Istanbul. Research material was collected by means of a questionnaire from 32 enterprises, determined by purposive sampling method in 2013 production periods. According to calculations made per buffalo milked in enterprises, the shares of expenses for feed, labour, veterinary-health, electricity-water, maintenance and repairment, depreciation, general administration and other things in total expenses consist of 54.23%, 25.87%, 1.77%, 2.62%, 1.98%, 10.15%, 2.56% and 0.83% respectively. The average benefit/cost ratio for enterprises was found to be 1.27, whereas the unit cost of milk was 3.31 TL. The measurement of the efficiencies was realized by data envelopment analysis. In this analysis, input and output oriented CCR model with 3 outputs and 5 inputs was adopted. Milkrevenue, calf-revenue and increase in inventory were included in the analysis as outputs and feeding expense, whereas labor-force, veterinary and health expense, depriciation and electricity-water expenses as inputs. At the end, potential improvements that could be advised for inefficient enterprises were determined. The rations of efficient and inefficient enterprises were found 53% and 47% respectively. The factors that affected efficiency score were modeled by regression analysis. Increase in inventory, labor cost were determined to be two influential factors on efficiency (p<0.05)
Anahtar Kelimeler
Dairy buffalo data envelopment analysis economic analysis productivity technical efficiency
Kaynakça
- Anonim (2014): Türkiye İstatistik Kurumu. Hayvancılık İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr. (25.12.2016).
- Anwar M, Younas M (2000): Cost of milk production in district Toba Tek Singh, Punjab, Pakistan. Pak J Agr Sci, 37, 3-4.
- Atasever S, Erdem H (2008): Manda yetiştiriciliği ve Türkiye’deki geleceği. OMÜ Zir Fak Derg, 23, 59-64.
- Atmaca E, Turan F, Kartal G, Çiğdem ES (2012): Ankara ili özel hastanelerinin veri zarflama analizi ile etkinlik ölçümü. Çukurova Üniv İİBA Derg, 16, 135-153.
- Aydın E, Yeşilyurt C, Sakarya E (2014): Measuring the performance of cattle fattening enterprises with data envelopment analysis: Comparative analysis of enterprises of buffalo and cow milk and its utilization in and around Muzaffargarh city. Pak J Agr Sci, 27, 27-29.
- Babar AP, Satpute TG, Sanap DJ (2012): Comparative economics of milk production of crossbreed cow and buffalo in Parbhani district of Maharashtra. Int Res J Agr Econ Stat, 3, 59-62.
- Borghese A, Mazzi M (2005): Buffalo population and strategies in the world. In, Borghese A (Ed): Buffalo Produc on and Research. 1st ed., pp 1-39, Rome, Italy. http://www.fao.org/docrep/010/ah847e/ah847e00.htm. (25.12.2016).
- Candemir M, Koyubende N (2006): Efficiency analysis of dairy farms in the province of Izmir (Turkey): Data envelopment analysis (DEA). J Appl Anim Res, 29, 61-64.
- Cook WD, Seiford LM (2009): Data envelopment analysis (DEA) – thirty years on. Eur J Oper Res, 192, 1-17.
- Çetin B, Tipi T (2007): Tarım Muhasebesi. Nobel Yayıncılık, Ankara.
- Çiçek H, Günlü A, Tandoğan M (2009): Production function analysis of buffalo fattening enterprises in Afyonkarahisar region of Turkey. J Anim Vet Adv, 8, 2158- 63.
- Demir P, Dertbenli Ö, Sakarya E (2012): Kars ilinde bulunan mandıraların etkinliğinin veri zarflama analizi ile ölçülmesi. Kafkas Üniv Vet Fak Derg, 18, 169-176.
- Doğan NÖ, Tanç A (2008): Konaklama işletmelerde veri zarflama analizi yöntemiyle faaliyet denetimi: Kapadokya örneği. Atatürk Üniv İİBF Derg, 22, 251-258.
- Erkuş A, Bülbül M, Kıral T ve ark. (1995): Tarım Ekonomisi. A.Ü. Ziraat Fak. Eğitim Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları, Ankara.
- Ertuğrul İ, Işık AT (2008): İşletmelerin VZA ile mali tablolarına dayalı etkinlik ölçümü: Metal ana sanayiinde bir uygulama. Afyon Kocatepe Univ İİBF Derg, 10, 201- 217.
- Gözener B (2013): Tr83 bölgesinde sığır yetiştiriciliğine yer veren işletmelerin ekonomik analizi ve teknik etkinlik. Gaziosmanpaşa Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.
- Günden C, Şahin A, Miran B ve ark. (2010): Technical, allocative and economic efficiencies of Turkish dairy farms: An aplication of data envelopment analysis. J Appl Anim Res, 37, 213-216.
- Günlü A, Çiçek H, Tandoğan M (2010): Socio-economic analysis of dairy buffalo enterprises in Afyonkarahisar province in Turkey. J Food Agric Environ, 8, 689-691.
- Jamal S, Syed M, Farooq M ve ark. (2003): Land holding, herd status and economics of buffalo milk production at commercial dairy farms in Peshawar division. J Anim Vet Adv, 2, 4-11.
- Karkacıer O, Yazgan AE (2015): Veri zarflama analizi ile etkinlik ölçümleri ve havalimanı işletmeciliği sektöründe bir uygulama. Alanya İşletme Fak Derg, 7, 15-28.
- Özden ÜH (2008): Veri zarflama analizi (VZA) ile Türkiye’deki vakıf üniversitelerinin etkinliğinin ölçülmesi. İÜ İşletme Fak Derg, 37, 167-185.
- Menghi A, Corradini E, De Roest K (2007): Profitability of buffalo’s milk in the province of Latina (Italy) in 2004 and 2005. Ital J Anim Sci, 6, 1390-93.
- Soysal Mİ (2013): Anatolian water buffaloes husbandry in Turkey. Buffalo Bull, 32, 293-309.
- Soysal Mİ, Tekerli M, Daşkıran İ ve ark. (2015): Anatolian Water Buffaloes Husbandry in Turkey. VIII. Asian Buffalo Congress 2015. Book of Abstracts. 21-25 April. İstanbul.
- Geliş tarihi:10.11.2016 / Kabul tarihi: 15.06.2017
Öz
Bu çalışmanın amacı, İstanbul’un Çatalca ilçesindeki süt mandacılığı işletmelerinin ekonomik yapılarını ve etkinlik durumlarını belirlemektir. Çalışmanın materyalini, amaca yönelik örnekleme yöntemiyle seçilmiş olan mandacılık işletmelerinden anket yöntemiyle toplanmış, araştırma verileri oluşturmaktadır. İşletmelerde sağılan manda başına yapılan hesaplamada, toplam masraflar içinde, yem % 54.23, işgücü % 25.87, veteriner-sağlık % 1.77, elektrik-su % 2.62, diğer giderler % 0.83, bakım ve onarım % 1.98, amortisman % 10.15 ve genel idare gideri % 2.56 oranında pay almıştır. İşletmelerin ortalama fayda/masraf oranı, 1.27 ve üretilen sütün birim maliyeti 3.31 TL olarak tespit edilmiştir. İşletme etkinliklerinin ölçümü, veri zarflama analizi ile yapılmıştır. Analiz için 3 çıktı ve 5 girdiyle girdi ve çıktı yönelimli CCR modeli uygulanmıştır. Çıktı olarak süt geliri, malak geliri ve envanter değer artışı geliri; girdi olarak ise yem masrafı, işgücü masrafı, veteriner-sağlık masrafı, amortisman masrafı ve elektrik-su masrafları analize dahil edilmiştir. Analiz sonucunda etkin olmayan işletmelerin etkin olması için tavsiye edilebilecek potansiyel iyileştirmeler belirlenmiştir. Araştırma kapsamındaki 32 işletmenin % 53’ünün etkin, % 47’sinin etkin olmadığı belirlenmiştir. Etkinlik değerlerini etkileyen faktörler regresyon analizi ile incelenerek, envanter değer artışı ve işgücü maliyetinin, etkinlik değerleri üzerine etkisinin önemli olduğu (p<0.05) sonucuna varılmıştır
Anahtar Kelimeler
Ekonomik analiz süt mandası üretim etkinliği veri zarflama analizi verimlilik
Kaynakça
- Anonim (2014): Türkiye İstatistik Kurumu. Hayvancılık İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr. (25.12.2016).
- Anwar M, Younas M (2000): Cost of milk production in district Toba Tek Singh, Punjab, Pakistan. Pak J Agr Sci, 37, 3-4.
- Atasever S, Erdem H (2008): Manda yetiştiriciliği ve Türkiye’deki geleceği. OMÜ Zir Fak Derg, 23, 59-64.
- Atmaca E, Turan F, Kartal G, Çiğdem ES (2012): Ankara ili özel hastanelerinin veri zarflama analizi ile etkinlik ölçümü. Çukurova Üniv İİBA Derg, 16, 135-153.
- Aydın E, Yeşilyurt C, Sakarya E (2014): Measuring the performance of cattle fattening enterprises with data envelopment analysis: Comparative analysis of enterprises of buffalo and cow milk and its utilization in and around Muzaffargarh city. Pak J Agr Sci, 27, 27-29.
- Babar AP, Satpute TG, Sanap DJ (2012): Comparative economics of milk production of crossbreed cow and buffalo in Parbhani district of Maharashtra. Int Res J Agr Econ Stat, 3, 59-62.
- Borghese A, Mazzi M (2005): Buffalo population and strategies in the world. In, Borghese A (Ed): Buffalo Produc on and Research. 1st ed., pp 1-39, Rome, Italy. http://www.fao.org/docrep/010/ah847e/ah847e00.htm. (25.12.2016).
- Candemir M, Koyubende N (2006): Efficiency analysis of dairy farms in the province of Izmir (Turkey): Data envelopment analysis (DEA). J Appl Anim Res, 29, 61-64.
- Cook WD, Seiford LM (2009): Data envelopment analysis (DEA) – thirty years on. Eur J Oper Res, 192, 1-17.
- Çetin B, Tipi T (2007): Tarım Muhasebesi. Nobel Yayıncılık, Ankara.
- Çiçek H, Günlü A, Tandoğan M (2009): Production function analysis of buffalo fattening enterprises in Afyonkarahisar region of Turkey. J Anim Vet Adv, 8, 2158- 63.
- Demir P, Dertbenli Ö, Sakarya E (2012): Kars ilinde bulunan mandıraların etkinliğinin veri zarflama analizi ile ölçülmesi. Kafkas Üniv Vet Fak Derg, 18, 169-176.
- Doğan NÖ, Tanç A (2008): Konaklama işletmelerde veri zarflama analizi yöntemiyle faaliyet denetimi: Kapadokya örneği. Atatürk Üniv İİBF Derg, 22, 251-258.
- Erkuş A, Bülbül M, Kıral T ve ark. (1995): Tarım Ekonomisi. A.Ü. Ziraat Fak. Eğitim Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları, Ankara.
- Ertuğrul İ, Işık AT (2008): İşletmelerin VZA ile mali tablolarına dayalı etkinlik ölçümü: Metal ana sanayiinde bir uygulama. Afyon Kocatepe Univ İİBF Derg, 10, 201- 217.
- Gözener B (2013): Tr83 bölgesinde sığır yetiştiriciliğine yer veren işletmelerin ekonomik analizi ve teknik etkinlik. Gaziosmanpaşa Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.
- Günden C, Şahin A, Miran B ve ark. (2010): Technical, allocative and economic efficiencies of Turkish dairy farms: An aplication of data envelopment analysis. J Appl Anim Res, 37, 213-216.
- Günlü A, Çiçek H, Tandoğan M (2010): Socio-economic analysis of dairy buffalo enterprises in Afyonkarahisar province in Turkey. J Food Agric Environ, 8, 689-691.
- Jamal S, Syed M, Farooq M ve ark. (2003): Land holding, herd status and economics of buffalo milk production at commercial dairy farms in Peshawar division. J Anim Vet Adv, 2, 4-11.
- Karkacıer O, Yazgan AE (2015): Veri zarflama analizi ile etkinlik ölçümleri ve havalimanı işletmeciliği sektöründe bir uygulama. Alanya İşletme Fak Derg, 7, 15-28.
- Özden ÜH (2008): Veri zarflama analizi (VZA) ile Türkiye’deki vakıf üniversitelerinin etkinliğinin ölçülmesi. İÜ İşletme Fak Derg, 37, 167-185.
- Menghi A, Corradini E, De Roest K (2007): Profitability of buffalo’s milk in the province of Latina (Italy) in 2004 and 2005. Ital J Anim Sci, 6, 1390-93.
- Soysal Mİ (2013): Anatolian water buffaloes husbandry in Turkey. Buffalo Bull, 32, 293-309.
- Soysal Mİ, Tekerli M, Daşkıran İ ve ark. (2015): Anatolian Water Buffaloes Husbandry in Turkey. VIII. Asian Buffalo Congress 2015. Book of Abstracts. 21-25 April. İstanbul.
- Geliş tarihi:10.11.2016 / Kabul tarihi: 15.06.2017
Ayrıntılar
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Veteriner Cerrahi |
| Diğer ID | JA97AG67CM |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Eylül 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018Cilt: 65 Sayı: 3 |